Kutadgu Bilig adlı eser hakkında detaylı bilgi

[SoruCevap]

Kutadgu Bilig adlı eser hakkında detaylı bilgi verir misiniz?

Kutadgu Bilig Yusuf Has Hacibin 10691070 yılında yazdığı meşhur eseri

İslami devir icinde Turk Dili ve Edebiyatının olduğu kadar, Turk Kultur Tarihinin de asla ihmal edemeyeceği bir siyasetnamedir Kutadgu Bilig, siyasi ve kultur bakımından, Turkİslam cevresinin cok onemli bir merhalesini teşkil etmektedir Boyle olmasına rağmen uzun muddet bir kenarda unutulup kalmıştır

Eser, Tavgac Ulug Bugra Karahan (Hakan) Ebu Ali Hasan bin Suleyman Arslan Kara Hana ithaf edilmiştir Bu belge ile beraber Kutadgu Biligin zikrettiği Bugra Han hakkındaki vesikaların sayısı 15e yukselmiştir Bunların yedisi Turkce, diğerleri

Arapcadır Kutadgu Bilig yazıldıktan bir hayli zaman sonra unutulmuş veya cok dar bir cevrenin istifadesinde kalmıştır Kitaba ilk ilave edilen 77 beyitlik bir manzume vardır

Eserini Balasagunda yazmaya başlayan Yusuf, 1068 yılında memleketinden ayrılarak Doğu Karahanlı Devletinin merkezi olan Kaşgara gitmiş ve eserini 18 ay sonra, 1069 (Hicri 462) yılında burada tamamlamıştır Kitabını bitirince bunu, Karahanlı hukumdarı Tabgac Buğra Hana sunmuş, Han da eseri cok beğendiği icin Yusufu, takdiren Has Hacib (Uluġ Hacib) tayin etmiştir

Kutadgu kelimesi, saadet, kut manasındaki kut kelimesinin uzerine isimden fiil yapan +ad ekiyle fiilden isim yapan gu ekinin eklenmesi sonucu oluşmuştur ve biligle beraber saadet, mutluluk veren bilgiilim anlamını taşımaktadır

Eser, insanlara dunyada tam anlamıyla kutlu olmak icin gereken yolu gostermek amacıyla kaleme alınmıştır Yusuf Has Hacib, eserinde aruz olcusunu kullanmıştır İlaveler ile birlikte yaklaşık 88 başlık altında toplanan eserin esas kısmını oluşturan bolum kısaltılmış mutekarip yani faūlun faūlun faūlun faūl ve vezniyle yazılmıştır (eserde yalnız bir dortluk icinde tam mutekarip gecmektedir: bk 38003801) 16520 beyitler mesnevi tarzında kendi arasında kafiyelidir Eserin sonuna eklenmiş olan parcalardan gencliğine acıyıp ihtiyarlığından bahseden 44 beyitlik bir kısım (beyit 65216564) tam mutekarip (faūlun faūlun faūlun faūlun) vezninde olup, kaside tarzında ve aa ba ca şeklinde devam etmektedir Zamanenin bozukluğundan ve dostların cefasından bahseden 40 beyitlik bir parca (beyit 65656604) ise evvelki parcanın vezninde ve tarzındadır Kitap sahibi Ulu Has Hacib Yusufun kendi kendisine nasihat vermesinden bahseden 41 beyitlik parca da (66056645 beyitler) eserin aslı gibi, kısaltılmış mutekarip vezninde ve kaside tarzındadır

O donem icin Turk edebiyatında yeni olduğu tahmin ve tasavvur edilen aruz olcusunun ilave parcalardaki kafiye dışında, şair tarafından puruzsuz bir şekilde kullanıldığı gorulmektedir Eser, yarı hikaye ve yarı temsil tarzında yazılmış olup, arada hareketi hazırlayıcı ve izah edici monologlara ve canlı tasvirlerin bulunduğu sahnelere yer verilmiştir

Kaşgarlı Mahmut ve onun eseri Divanu Lugati'tTurk ile cağdaştır, hatta hemen hemen aynı yıllarda yazılmış olması o donem Turkcenin gorduğu itibar acısından da dikkate değer

Kutadgu Bilig'de ana karakterler şoyledir:

İsim Anlamı Meslek Sembolu
Kun Togdı Gun DoğduHukumdar Adalet
Ay Toldı Ay DoğduVezir Mutluluk
Ogdulmiş OvulmuşBilge Akıl (ya da Bilgi)
Odgurmış UyanmışDerviş Akıbet (Yaşamın sonu)