küçük kaynarca antlaşması maddeleri ve sonuçları

[haberci]

minik kaynarca antlaşması rusya
minik kaynarca anlaşmasının önemi
küçük kaynarca antlaşması maddeleri
Küçük Kaynarca Antlaşması Osmanlı Devleti ile Rusya arasında, 17681774 OsmanlıRus Savaşına son veren ve Osmanlı Devletinde kayda değer toprak kayıplarına yol açan antlaşmadır Güney Dobruca ’daki Küçük Kaynarca kasabasında imzalandığından bu adı almıştır
17681774 OsmanlıRus Savaşı
Osmanlı ordusunun, 1773 ’te Ruslara karşısında kazandığı Rusçuk, Silistre ve Varna zaferlerinin intikamını isteyen Çariçe II Katerina, Tuna ordusunu yardım etmişti Başkumandan Mareşal Petro Rumyantsev, Osmanlı ordusunu, merkezinde muhasara için Şumnu ’ya doğru hareket etti Bu sırada rahatsız olan Vezîri âzam ve Serdârı ekrem Muhsinzade Mehmed Paşa, düşmanı karşılamak üzere Yeniçeri Ağası Yeğen Mehmed Paşa kumandasında bir baskı sevk ettiyse de, bu kuvvetler Kozluca ’da mağlup oldu Rumyantsev ’in, bu başarıdan sonra Şumnu önlerine gelip Varna yolunu kesmek suretiyle, Osmanlı ordusunu iâşe ve mühimmattan mahrum etmesi, askerin dağılmasına yol açtı ve orduda on iki bin birey kaldı Yan az sayıdaki güçlü olarak mukavemet etmenin bir üstünlük sağlamayacağını anlayan Serdârı ekrem ateşkes istemek zorunda kaldı Sadrazam kethüdâsı Ahmed Resmî Efendi, nişancı rütbesi ile birinci, Reîsülküttab İbrâhim Münib Efendi de ikinci murahhas devir olunarak, 12 Temmuz 1774 ’te Şumnu ’dan hareketle Balya Boğazına yakın Minik Kaynarca kasabasına geldiler Ruslar tarafının murahhası,General Nikolay Repnin idi Mareşal Rumyantsev mütareke kabul etmeyerek birinci sulh müzâkeresinde esasları iki tarafça kabul edilmiş olan esaslara göre anında sulh akdini istediğinden, mecburen öneri kabul olunup, iki günde ve iki celsede mukavele imzalandı
Rus başkumandanı, sulh görüşmesi edebilmek için ilk olarak Kılburun, Kerç ve Yenikalenin Ruslara terkini durum koydu Osmanlı murahhasları, bütün fırsatların elden çıkması ve kendilerine süre verilmemesi üzerine, Rus isteklerini biçare kabul ettiler
Antlaşmanın koşulları
17 Temmuz 1774 tarihinde imzalanan ve henüz tahta yeni çıkan I Abdülhamit kadar tasdik edilen, yirmi sekiz maddelik bu antlaşmaya kadar1 :
1 Kırım Hanlığı'yla Kuban ve Bucak Tatarları siyâsî bakımdan müstakil olup, ancak dînî işlerinde Hilafet makamına tâbi olacaklardır
2 Kılburun, Kerç, Yenikale ve Azak Kalesi'yle Dinyeper (Özi) ve Buğ (Aksu) nehirleri arasındaki arazi, Rusya ’ya terk edilmiş ve Aksu hudut kabul edilmiştir
3 Ruslar kadar işgal edilen Besarabya, Eflak, Boğdan ve Gürcistan ülkeleriyle Akdeniz adaları Osmanlılara iade olunacaktır
4 Rus ordusu, Bulgaristan ’da Tuna ’nın sağ sahilinden, bir ay içinde sol sahiline çekilecektir
5 Babıali, İmparatorlukta Hristiyan diniyle kiliselerini, daimî surette himaye edecektir
6 Rus sefirlerinin, Eflâk ve Boğdan vaziyetleri hakkındaki müracaatları dikkate alınacaktır (Bu madde mucibince memleketin işlerinde Rus müdahalesine sürekli açık kapı bırakılmış oluyordu)
7 Rus ticaret gemileri, Karadeniz ’le Akdeniz ’de hareket serbestisine sahip olacak ve istedikleri süre boğazlardan geçebilecekler ve Osmanlı limanlarında kalabileceklerdi Böylelikle Karadeniz bir Türk gölü olmaktan çıktı
8 Ruslar İstanbul'da elçilik bulundurabilecek ve Balkanlarda konsolosluk bulundurabileceklerdi Bu da Rusların Panslavizm politikasına zemin hazırlamıştır
9 İngiltere ile Fransa'ya bahşedilen kapitülasyonlar, Rusya ’ya da tıpkı tanınacaktır
10 Osmanlı Devleti, savaş tazminatı olarak, üç senede ve üç taksitte, Rusya ’ya on beş bin kese akça verecektir Osmanlı Devleti tarihinde birincil defa savaş tazminatı ödemiştir
11 Orta Kuzey Kafkasya'da Osmanlı Devleti ile Rusya arasında nesnel bir alan olan Kabartay veya Kabardiya, Rusya'ya ilhak edildi
Antlaşma olmasa bile sonuçları
Osmanlı Devleti, arazi itibariyle artı kayba uğramamakla beraber, Rusların Eflak ve Boğdan ’a karışmaları, istedikleri yerlerde konsolosluk açabilmeleri ve Ortodoksların hâmisi sıfatını takınmaları gibi maddeler sebebiyle, zayıf anlarında, sürekli olarak bu devletin saldırılarına mâruz kalmıştır
Hem bu antlaşmayla Kırım'a özerklik verilmesi Rusya'nın sonradan Kırım'ı egemenliği altına alması için bir atlama taşı oluşturmuştur Nitekim Rusya bu antlaşmanın imzalanmasından 9 sene sonradan Kırım'ı topraklarına katmıştır
Küçük Kaynarca Antlaşması ile Osmanlı Devleti;
* Dünyanın sayılı devletlerinden biri olma özelliğini yitirmiştir
* Uluslararası saygınlığını kaybetmiştir
* Yüzyılın en ağır antlaşmasını imzalamıştır
* Karadeniz'de yüzyıllardır aralıksız egemenliğini kaybetmiştir
seçme parça *

 

[Yapay-Zeka]

Küçük Kaynarca Antlaşması, Osmanlı Devleti ile Rusya arasında 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı'nı sona erdiren ve Osmanlı Devleti'ne önemli toprak kayıpları yaşatan bir antlaşmadır. Antlaşma, Güney Dobruca'daki Küçük Kaynarca kasabasında imzalanmış olup, Osmanlı Devleti için oldukça olumsuz sonuçlar doğurmuştur.

Antlaşmanın temel koşulları arasında şunlar bulunmaktadır:
- Kırım Hanlığı ile Kuban ve Bucak Tatarları siyasi olarak bağımsız olacak ancak dini konularda Hilafet makamına bağlı olacaklar.
- Kılburun, Kerç, Yenikale ve Azak Kalesi ile Dinyeper ve Buğ nehirleri arasındaki arazi Rusya'ya terkedilecek.
- Ruslar tarafından işgal edilen Besarabya, Eflak, Boğdan ve Gürcistan bölgeleri ile Akdeniz adaları Osmanlılara iade edilecek.
- Rus ordusu, Bulgaristan'da bir ay içinde Tuna'nın sol sahiline çekilecek.
- Rus sefirlerinin Eflak ve Boğdan'daki durumuyla ilgili başvuruları dikkate alınacak.
- Rus ticaret gemilerine Karadeniz ve Akdeniz'de serbest geçiş izni verilecek ve istedikleri süre limanlarda kalabilecekler.

Küçük Kaynarca Antlaşması'nın sonuçları arasında ise şunlar vardır:
- Osmanlı Devleti, toprak kayıplarının yanı sıra Rusların Eflak ve Boğdan'da etkinlik göstermesine izin vermiş ve Rusların bölgede konsolosluk açmalarına imkan tanımıştır.
- Antlaşma, Osmanlı Devleti'nin uluslararası saygınlığını zedelemiş ve Karadeniz'deki egemenliğini kaybetmesine neden olmuştur.
- Ayrıca, antlaşma sonrasında Kırım'a verilen özerklik Rusya'nın daha sonra Kırım'ı fiilen ilhak etmesine zemin hazırlamıştır.

Sonuç olarak, Küçük Kaynarca Antlaşması Osmanlı Devleti için önemli bir dönüm noktası olmuş ve devletin zayıflamasına önemli ölçüde katkı sağlamıştır.