Kronik Böbrek Hastaları İçin Diyet

[SoruCevap]

Kronik Böbrek Hastaları İçin Diyet
Hazırlayan: Emine Polatateş
Diyet Uzmanı
Böbrek fonksiyonlarının bozulmasıyla metabolizmayı etkileyen önemli olaylar birbirini izler Böbreklerden su, sodyum, potasyum, fosfor gibi maddeler ile üre, ürik asit, kreatin gibi protein atığı zehirli maddeler atılamaz, kanda birikir Bu değişiklikler sebebiyle beslenmede bazı önlemler almak gerekir Hastanın laboratuar bulgularına göre doktoru özel bir diyet önerir Diyet uzmanının hazırlayacağı diyet ile protein, tuz potasyum, fostor ve su miktarları kontrol altına alınır
Yiyeceklerde birden fazla besin öğeleri bulunur Hastanın hangi besin öğesinin hangi yiyeceklerde bulunduğunu bilmesi, diyetini iyi kullanmasını sağlar Diyet uzmanı bu konularda gerekli açıklamaları yapıp yol gösterir



PROTEİN
Vücut hücrelerinin yapıtaşıdırlar Vücudun büyümesi, gelişmesi yıpranan hücrelerin onarılması için gereklidir Et, balık, tavuk, süt ve türevleri, yumurta kaliteli protein kaynaklarıdır Proteinin fazla alınmasında; bulantı, kusma iştah azalması az alınmasında; yorgunluk, güçsüzlük, kilo kaybı olur


POTASYUM
Böbrekler tarafından kontrol edilen bir madensel öğedir Kandaki düzeyi 3,6-5,5 meq/L'dir Günlük gereksinimi 2 mg'dır Vücudun asit-baz dengesi ve normal kalp atışı için önemlidir Böbrek hastalarında potasyumun fazlası böbreklerden süzülemez, kanda potasyum seviyesi artar, kavun, koyu yeşil yapraklı sebzeler, bal kabağı, patates, domates, kuru fasulye, fındık ve sütte potasyum bulunur


FOSFOR
Kalsiyum ile fosfor kemikleri ve dişlerin sertleşmesini sağlayan bir madensel öğedir Kandaki düzeyi 2,5-4,2 mg'dır Günlük gereksinimi 500-700 mg'dır Böbrek hastalarında fosforun fazlası vücuttan atılamaz Kanda fosforun artması, kemiklerdeki kalsiyumun dışarı atılmasına sebep olur Proteinden zengin gıdalarda fosfor bulunur Balık, organ etleri, sosis, salam, sucuk, yumurta, süt ve türevleri , kuru baklagiller, kurutulmuş meyveler, tahıllar fosfor kaynaklarıdır


SODYUM
Vücuttaki bir madensel öğedir, Kandaki sodyum düzeyi 134-144 meq/ L'dır Günlük sodyum gereksinimi 2,5-7 gr'dır Buda 7,5-18 gr sofra tuzudur Böbrek normal çalışmadığı zaman sodyum vücutta kalır Sodyumun fazlası vücutta sıvı birikimine sebep olur Tuz içeren yiyecekler şunlardır: Sucuk, Pastırma, salam, sosis, kavurma etler, dil, dalak, yürek, işkembe, soslar, hazır çorbalar, hazır her türlü gıdalar, tuzlu bisküvi, kraker, tuzlu kuruyemişler, konserve yiyecekler, salamura yiyecekler, turşular, zeytin, salça, soğan,
sarmısak tozu


SIVI
Akıcı durumda olan içeceklerdir Su, kahve, çay, süt jöle, dondurma, çorba, soslar, meyve suları sıvı yiyeceklere örnektir Böbrek hastalarının sıvıyı dışarı atma sorunları vardır İdrar kusma, ishal ve fazla terleme ile de vücuttan sıvı atılır Böbrek hastaların alacağı sıvı miktarı günlük çıkarılan idrar oranına bağlıdır, Pratik olarak şu formülle hesaplanır
Alıncak Sıvı Miktarı 24 Saat x 0,5 x Ağırlık x 1 gün önce çıkarılan idrar miktarı
Vücutta sodyum ve sıvının fazla bulunması yüksek tansiyon, nefes darlığı, ödem ve kilo artışına sebep olur Fazla tuzlu yiyen kişi susar ve çok su içer Çok su kilo artışını sağlar 1 su bardağı su 160 gram'dır İki su bardağı su içtiği zaman ortalama yarım kilo alınır
Sıvı kontrolü için
1- Sofra tuzu ve sodyumlu yiyeceklerden sakının,
2- Susuzluğunuzu giderecek kadar için,
3- Limon dilimleri ve çiklet ile ağzınızı nemlendirin,
4- Ağzınızı soğuk sıvılarla çalkalayın fakat içmeyin
DİYET ÖRNEKLERİ
1- Kronik böbrek hastalarında uygulanan diyet
40 Gram PROTEİNLİ TUZSUZ DİYET
(1500 kalori, 1400 mg Potasyum, 600 mg Fosfor, 300 mg Sodyum)