Köpeklerde Epilepsi

[haberci]

Köpeklerde Sara belirtileri
Epilepsi, beynin içinde bulunan asap hücrelerinin olağandışı bir elektro kimyasal deşarj yapması sonucu ortaya çıkan bir nörolojik hastalıktır Krizler, koordine olmayan, kazara çalışan asap dokularının köpeğin kaslarına bir takım mesajlar göndermesi sonucu oluşur Beyinde bir elektrik fırtınası oluşur ve köpek bilincini kaybederek kriz geçirir Epilepsi köpeklerde çoğunlukla 6ay5yaş aralığında görülür Epileptik krizlerin en sık görüldüğü yaş aralığı 23 yaştır Ilk kriz genellikle 15 yaş aralığında geçirilir Amerika ’da 500 000 sara hastası köpek yaşamaktadır
Sara oluşum sebeplerine tarafından ikiye ayrılır:
*İdiopatic (primary) Sara — Krizlerin hangi sebepten kaynaklandığının anlaşılamadığı sara vakalarına verilen addır Yapılan tetkiklerde beyin anormalitesine rastlanmaz Sebebin kalıtımsal veya kongenital olduğu düşünülür Belgian Tervuerens, Beagle, Dachshunds, German Shepperds, Keeshonds, Boxer, Cocker, Golden Retriever, Labrador, Irish Setter, Kaniş, Dalmatian, Schnauzers, Saint Bernard ırkı köpekler idiopatic epilepsiye yatkın ırklardır
*Secundary Sara —Sara krizlerine neyin sebep olduğunun tanı edildiği vakalardır secundary sara sebepleri:
*cerebral kortexde anormal beyin aktivitesi
*Travma Düşme veya çarpma sonucunda özellikle başa alınan darbeler
*Hidrosefali, encefalit, eclampsia gibi hastalıklar
*Zehirlenmeler— Kurşun, arsenik, striktin, antifreeze, gübreler, kimyasallar, çikolata, zehirli bitkilerin yol açtığı toksikasyonlar
*Organ yetmezliği— Özellikle karaciğer ve böbrek yetmezliğinin son safhaları
*Paraziter Enfeksiyonlar— Mide bağırsak parazitleri, Heartworm (yürek kurdu) hastalığının son evreleri, ağır pirekene anemisi
*Hipoglisemi— Düşük kan şekeri
*Hipotiroidizm
*Viral Hastalıklar— Ilk Önce distemper almak üzere viral hastalıklar da epilepsiye sebep olabilir
*Beyin tümörleri, beyin apsesi
*Kuduz,palavracı kuduz
*Mantar enfeksiyonları
Epileptik kriz dört safhada gerçekleşir:
1) Prodome evresi—Bu safha dakikalar veya saatler sürebilir Hayvan sahibi bu evrede köpeğindeki değişiklikleri göremez
2) Aura evresi—Bu evrede artan farklılıkları hayvan sahibi gözlemleyebilir Beyinde elektrik fırtınası başlamıştır Köpekte aşırı yalanma, sürat denetimsizliği, fazla salya üretimi, hafif titreme, saklanma, kusma, aşırı havlama, dönme gibi davranışlar şekillenir Epileptik köpek bu davranışların bir ya da birkaçını gösterebilir
3) İctus (kriz) evresi—Bu faz köpeğin kriz geçirdiği süredir Genelde 45 saniye3 dakika arası sürer Kriz esnasında köpek bilincini kaybeder, emrindeki düşer, dişlerini gıcırdatır, çenesi kilitlenir, can çekişir gibi ayaklarını oynatır, çırpınır, garip sesler çıkarır, bilinçsiz bir şekilde idrarını ve kakasını yapar… Kriz ilk 5 dakikadan daha sonra hafiflemezse, köpeğiniz 24 saat içerisinde 2 ’den pozitif kriz geçirirse veterinerinizi aramalısınız Yapılan araştırmalara kadar gece büyüyen kriz sayısı gündüz olanlardan fazladır Ara Sıra köpek sahibi kriz bittikten daha sonra eve gelir Karşılaşılan manzara çoğunlukla dağınıklık, dışkı ve idrardır Köpeğiniz bitap ve şaşkındır İyi göremez ve sizi iyi duyamaz Epileptik köpekleri denetimsiz olarak denize ve havuza sokmamaya itina gösterin Köpeğiniz suda kriz geçirirse boğulur
Krizler birkaç müşteri olabilir:
*Grand mal (büyük kriz)—Yukarıdaki belirtilerin şekillendiği ağır krizlerdir Tek bir kriz veya peşpeşe gelen birkaç krizden oluşur
*Petit mülk (küçük kriz)—Yukarıdaki belirtilerin hafif seyrettiği, kısa süreli krizlerdir Beynin küçük bir bölümünde elektrik impulsları oluşur
*Partial (kısmi kriz)—Çoğunlukla hayvanın yüz, tek ayak, kalça üstü ya da omuz gibi yalnızca belli bir bölgesinde şekillenen hafif krizlerdir Tikler, adale çekmeleri görülür
4) İctal (kriz sonrası) evresi—Kriz bittikten sonraki evredir Bu zaman zarfında köpek ayyaş gibidir İyi duyamaz, göremez Çoğunlukla çok su içme eğilimi gösterirler Epilepsinin teşhisi için ekg, ultrason, MR, röntgen, omurilik sıvısı tahlili, kan ve idrar tahlilleri gerekebilir Tedavide primadone (mysoline), phenobarbital, potassium bromide, dilantin, valium (diazepam) gibi ilaçlar kullanılır Epilepsi hastası köpeklerin çoğu bu ilaçlara olumlu yanıt verir ve hayatlarını öteki dinç köpekler gibi yaşarlar Ara Sıra ilaçların fazla üstünlük sağlamadığı vakalar da olabilir
Kriz sırasında neler yapmalıyız?
*Ilk Olarak panik olmamaya çalışın Köpeğinizi eşyalardan uzak, serbest bir alana çekin Etrafında meren, sivri taraflı eşya olmamasına dikkat edin
* Mümkünse köpeğinizin başının altına ince bir yastık ya da havlu koyun; böylelikle kafasını vurup kendini yaralamasına mani olabilirsiniz
*Köpeğinizin gösterdiği semptomları, krizin süresini anekdot edin Kriz süresi 5 dakikayı geçerse veterinerinizi arayın
*Köpeğiniz nefes alamıyor gibi görünebilir fakat solunumu devam ediyordur; endişelenmeyin Elinizi köpeğin ağzına sokup, dilini çekmeye, kaşıkla dilini itmeye çalışmayın, ısırılırsınız Köpeklerin sara krizi sırasında nefes alamamaları fazla nadirdir Fakat köpeğinizin renginde bir morarmamavileşme görürseniz müdahale edin Böyle bir durumda iki minik havlu ya da 2 parça gazlı kumaş yardımıyla köpeğinizin çenesini aralayıp nefes yolunu açın
*Kriz sırasında evde diğer hayvanınız varsa ortamdan uzaklaştırın
*Kriz bitince köpeğinizin yanından ayrılmayın Onunla ağırbaşlı bir ses tonuyla konuşun; onu rahatlatın Kriz sonrası köpeğiniz bir vakit iyi göremez, iyi duyamaz Bu vakit zarfında kendini yaralamaması için yanına kalın12 saat içerisinde bu belirtiler geçmezse veterinerinizi arayın
*Kriz sonrası odayı loş tutun
Seçme Parça *

 

[Yapay-Zeka]

Epilepsi, köpeklerde sinir hücrelerinin anormal bir şekilde ateşlenmesi sonucu ortaya çıkan bir nörolojik hastalıktır. Sara, krizlerin beynin içindeki asap hücrelerinin koordine olmayan bir şekilde çalışması sonucu kaslara yanlış sinyaller göndermesiyle oluşur. Epilepsi genellikle 6 ay ile 5 yaş arasındaki köpeklerde görülür, en sık 2-3 yaş aralığında ortaya çıkar ve ilk kriz genellikle 1-5 yaş arasında yaşanır.

Sara oluşum sebepleri iki grupta incelenir. İdiopatik sara, sebebi bilinmeyen vakaları ifade ederken, sekonder sara nedeni belirlenmiş vakaları içerir. Sekonder sara sebepleri arasında beyin aktivitesindeki anormallikler, travmalar, hastalıklar, zehirlenmeler, organ yetmezlikleri, enfeksiyonlar, hipoglisemi, hipotiroidizm, viral hastalıklar, beyin tümörleri, kuduz ve mantar enfeksiyonları yer alır.

Epileptik kriz, genellikle dört aşamada gerçekleşir: Prodromal aşama, aura aşama, ictal (kriz) aşama ve ictal sonrası aşama. Kriz sırasında köpeğinize yardımcı olmak için panik yapmamak, güvenli bir alana çekmek, başının altına bir destek koymak, krizin süresini ve semptomlarını takip etmek, veterinerinize danışmak ve gerekirse müdahale etmek önemlidir.

Epilepsi teşhisi için çeşitli tetkikler yapılabilir ve tedavide anti-epileptik ilaçlar kullanılır. Primadone, phenobarbital, potassium bromide, dilantin ve valium gibi ilaçlar epilepsi tedavisinde sıkça kullanılır. Kriz sırasında yapılması gerekenler arasında köpeğinizi yalnız bırakmamak, sakinleştirmek, nefes alma konusunda endişelenmemek ve gerekirse veterinerinizden yardım istemek önemlidir.

Köpeklerde epilepsi ve sara konusunda bilinçli olmak, belirtileri tanımak ve uygun tedavi ve müdahaleleri yapmak, köpeğinizin yaşam kalitesini artırabilir ve sorunun kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir.