AdBlock kullandığınızı tespit ettik.

Bu sitenin devam edebilmesi için lütfen devre dışı bırakın.

Kayaç Adları Özellikleri Ve Kullanıldığı Yerler

haberci

Yeni Üye
Katılım
4 Şubat 2025
Mesajlar
52.415
Tepkime puanı
1
Puan
1
Kayaç Çeşitleri Özellikleri
Kayaçlar ve çeşitleri nelerdir?
Kayaç Adları Özellikleri Ve Kullanıldığı Yerler Nelerdir?
Standart Kayaç Çeşitleri Özellikleri Kullanıldığı Yerler
Kayaç Çeşitleri Özellikleri Ve Kullanıldığı Yerler
Kayaç, bir ya da daha artı mineralin bir araya gelmesiyle oluşmuş bütündür Granit ve bazalt dağıtılmış minerallerden, kumtaşı değişik özelliklerde kum boyutundaki tanelerin sıklaşmasından, misket ve kuvarsit tek bir mineralden oluşmuş kayaçlardır
Kayaçlar aralıksız döngü halindedir Bir magmatik kayaç sıcaklık veveya basınç altında morfik kayaca, morfik bir kayaç sıcaklıkla eriyerek magmaya arkasında da magmatik kayaca, keza magmatik kayaç keza de morfik kayaç ayrışarak tortul kayaca dönüşür Buna kayaç döngüsü adı verilir
Kayaçlar oluşumları sırasındaki doğal ortamı yansıtan belgelerdir Yer kabuğunun jeolojik gelişmesinin izleri kayaç üstünde izlenmiştir böylece onlar yer kabuğunun doğal belgeleri sayılır
Bugün yeryüzünde hüküm süren fiziki olaylar, akarsuların aşındırma ve nakliye etkileri, çöllerin ve denizlerin öbür bölgelerinde öbür tortulların çökertilmesi, yeryüzünün değişik iklim kuşaklarının bulunması gibi jeolojik olayla tüm yer tarihi boyunca defalarca aynı şekilde, benzer düzende oluşmuştur Yani eski jeolojik devirlere ait kayaçların oluşumu bugün yeryüzünde hüküm süren maddi olayların ışığı aşağıda yorumlanabilir Böylece kayaçlar oluşumu sırasında mevcut olan doğal ortamı tıpkı yansıtırlar
Tortul kayaçlar
Su ve esinti yeryüzünü d ştirebilir Bu kuvvetler, kayaçları kırarak, ufak parçalara ayırır Bu partiküller bambaşka yerlerde yerleşirler Buralarda, küçük parçacıklar toparlanarak, basınç aşağıda çimentolaşıp daha büyük kayaçları meydana getirirler Bu kayaçlar, genellikle suda oluşur ve magmatik kayaçlardan daha yumuşaktırlar Tortul kayaçlar, çoğu tabakaları meydana getirir ve fosilce zengindir Tortul kayaçlar tüm yeryuvarının 5'ini, yer kabuğunun ise yüzde 75'ini meydana getirir Tortul kayaçların yüzde 95'i suda oluşmuştur
Magmatik kayaçlar
Erimiş halde bulunan bir silikat hamuru durumunda olan magmanın yer kabuğunun derinliklerinde yavaş yavaş veya yeryüzünde aniden soğuması ile oluşurlar Bu kayaçlar genellikle kristallerde oluşmuş kütle halindeki kayaçlardırBu tür kayaçlar Dünya üzerinde fazla artı değildir
Bu kayaçlar magmanın soğuyarak katılaşması sonucu meydana gelirler Yer kabuğunun neredeyse % 65'ini oluştururlar Kökenlerini magma teşkil ettiğinden bunlara magmatik kayaç ya da katılaşım kayaçları adı verilir
Plutonik kayaçlar (derinlik kayaçları)
Bunlar sadece kayaçların anlamsız kısımlarını dolduran kristallerden oluşmuş, kocaman kristalli kayaçlardır Granit misal verilebilir Magmanın soğuması ve katılaşması ağır ağır meydana geldiği için bütün kristalli kayaçlardırKristalleşme dıştan derinlemesine ağır ağır devam eder
Volkanik kayaçlar (yüzey kayaçları)
Bu kayaçlara yüzey kayaçları da denir Bunlar yarı kristalli sık sık gözle görülebilen farklı alanlara yönlendirilmiş kristaller, kristal olmayan genelde camsı hamur içinde dağılmış serpilmiş durumda bulunurlar Andezit ve bazalt misal verilebiliriç püskürük ve dış püskürük olarak 2 ye ayrılır iç püskürük:granit,siyanit,diyani t
Damarlı Kayaçlar
Derinlik kayaçları ile yüzey kayaçları aralarında bir geçiş safhasını oluşturur Mikro kristallerdir Diğer kayaçların yarık ve çatlaklarında yer alır genel olarak içeriği silikatlerden oluşur
Değişim kayaçları morfik kayaçlar
Tortul ya da magmatik kayaçların sıcaklık, basınç, gerilme ve kimyasal aktivitesi olan sıvıların etkisiyle değişmeleri, başkalaşımları sonucu oluşurlar Genelde kristallerin şistozite gibi paralel yapılar oluşturmasıyla karakteristiktirler Metomorfizma yer kabuğunda ve yer kabuğunun derinliklerinde hüküm süren fiziksel ve kimyasal şartların etkisiyle kayaçlarda meydana gelen dönüşüm olayıdır Mineraller belirli bir sıcaklık ve basınç altında dengeli durumdadırlar Eğer sıcaklık ve basınç değerlerinde bir çoğalma veya değiştirme olmuşsa mineralde, başkalaşım gerçekeleşmiştir
*
 
Kayaçlar jeolojik açıdan büyük bir çeşitliliğe sahiptir. Farklı oluşum süreçleri ve bileşenlerine bağlı olarak çeşitli kayaç türleri meydana gelir. İşte, kayaçlar ve özelliklerine genel bir bakış:

1. Magmatik Kayaçlar: Erimiş halde bulunan magma yavaş veya hızlı bir şekilde soğuyarak katılaşır. Kristallerin oluştuğu bu kayaç türüne örnekler granit, bazalt ve diğerleridir.

2. Tortul Kayaçlar: Su, rüzgar veya buz gibi doğal etmenlerle taşınan ve bir araya gelen mineraller ve parçacıkların bir araya sıkışması sonucu oluşur. Kumtaşı, kiltaşı, kireçtaşı gibi tortul kayaç türleri bulunmaktadır.

3. Değişim Kayaçları (Morfik Kayaçlar): Basınç, sıcaklık ve kimyasal etkilerle var olan kayaçların yeni formlara dönüşmesi sonucu oluşurlar. Şist, gnays, mermer gibi değişim kayaçlarına örnek verilebilir.

4. Plutonik Kayaçlar (Derinlik Kayaçları): Magma derinliklerde soğuyarak kristaller oluşturur ve büyük kristal yapılarına sahip kayalar oluşur. Granit bu kategoride yer alır.

5. Volkanik Kayaçlar (Yüzey Kayaçları): Magmanın yeryüzüne veya deniz tabanına püskürmesi sonucu oluşan kayaçlardır. Andezit ve bazalt bu gruba örnek olarak verilebilir.

6. Damarlı Kayaçlar: Diğer kayaçların yarık ve çatlaklarında bulunan mikro kristal yapılarına sahip kayaçlardır. Genellikle içerikleri silikatlardan oluşur.

Kayaçlar jeolojik süreçler ve olaylar sonucunda oluşurlar ve dünyanın yer kabuğunda geniş bir yelpazede bulunurlar. Oluşum süreçleri, bileşenleri ve özelliklerine bağlı olarak farklı alanlarda kullanılmaktadırlar. Kayaçlar, jeolojik tarih ve doğal çevre hakkında önemli bilgiler sağlarlar ve dünyanın tarihini okumamıza yardımcı olurlar.
 
Geri
Üst