Kaşgarlı Mahmut'un eser verdiği alanlar

[SoruCevap]

Cevap: Kaşgarlı Mahmut hangi alanlarda eser vermiştir

Kaşgarlı Mahmud 6 yuzyılda yaşamış bir Turk bilgini, gelmiş gecmiş dilcilerin en buyuğudur, diyebileceğimiz bir Turk dilcisidir Bu gun icin, onun hayatından cok, kişiliği ve eseri uzerinde bilgi sahibiyiz Turk Dili Kamusudiye cevirebileceğimiz Divanu LUgati't Turk ve Turk dilinin sentaksı yani, cumle yapısı bilgileri diye cevirebileceğimiz Kitabu Cevahiru''nnahv fi lUgati'tTurk adlı iki dev eserin sahibidir Ancak bu eserlerden ikincisi bugun elimizde değildir Boyle bir eserin yazılmış olduğunu Divanu LUgati't Turk'te adının verilmiş ve kısaca da ondan soz edilmiş olmasından anlıyoruz Kitabu Cevahiru'nnahv, ya gecmiş devirlerde orneklerine sık sık rastlayabildiğimiz sebeplerle, tarihin karanlıklarına gomulup gitmiş olan kayıp eserlerdendir, yahut da hala ucsuz bucaksız eski kitap hazinelerinin derinliklerinde başka bir ad altında gizlenmektedir de daha el vurulmadığı icin gun ışığına cıkarılamamıştır Turk dilinin ansiklopedik bir sozluğu niteliğinde olan Divanu LUgati'tTurk ise elimizdedir Bu tek eseri bile bugun Kaşgarlı Mahmud'u, Turk diline hizmet etmiş buyuk şahsiyetler ve olumsuzler arasına katabilecek niteliktedir

Kaşgarlı Mahmudun doğum ve olum yılları da kesin olarak belli değildir 10721074 yılları arasında Divanu LUgati'tTurk'u tamamladığı zaman kendisinin ileri bir yaşta olduğu goz onunde bulundurularak, Mahmud'un XI yuzyıl icinde yaşadığı ve aynı yuzyılın sonlarına doğru olduğu kabul edilmektedir

Kaşgarlı Mahmudu dilcilik alanına ve bilim dunyasına tanıtan eseri, bildiğimiz gibi Divanu LUgati'tTurk'udur Turk dilinin ansiklopedik bir sozluğudur Kaşgarlı bu eserini 1072 yılında yazmaya başlamış ve 1074 yılında, yani bundan 921 yıl once tamamlamıştır Kaşgarlı'nın eserini Kaşgar'da mı yoksa Bağdat'ta mı yazdığı kesinlikle belli değildir Ancak, o bu eseri yazabilmek icin, o devir Turk dunyasını adım adım dolaşarak pek cok notlar almış, yığın yığın dil malzemesi toplamış; sonra da bu malzemeyi işleyerek ve cok iyi bildiği Arap dilinin kurallarına gore duzenleyerek bir sozluk haline getirmiştir

 

[Editör]

Kaşgarlı Mahmut, Türk bilgini olarak dil ve dilbilim alanında önemli eserler vermiştir. En büyük eserlerinden biri olan "Divanü Lügati't-Türk", Türk dilinin ansiklopedik bir sözlüğü niteliğindedir. Ayrıca "Kitâb-ı Cevâhirü'nnahv fî lügati't-Türk" adlı diğer bir esere de sahiptir ancak bu eser günümüze ulaşmamıştır.

Divanü Lügati't-Türk, Türk dilinin söz varlığı, gramer yapıları ve cümle yapısı hakkında geniş bilgiler içeren bir eserdir. Kaşgarlı Mahmut'un bu eseriyle Türk diline hizmet etmiş büyük bir şahsiyet olduğu kabul edilmektedir. Eser, dilbilim açısından büyük bir öneme sahip olup Kaşgarlı Mahmut'u Türk diline katkıda bulunmuş önemli bir kişi olarak konumlandırmaktadır.

Kaşgarlı Mahmut'un doğum ve ölüm tarihleri kesin olarak bilinmemekle birlikte, Divanü Lügati't-Türk'ü tamamladığı 1072-1074 yılları arasında ileri yaşlarda olduğu düşünülmektedir. Bu dönemlerde yaşadığı ve XI. yüzyılın sonlarına doğru hayatta olabileceği kabul edilmektedir.

Kaşgarlı Mahmut, eserini 1072 yılında yazmaya başlamış ve 1074 yılında tamamlamıştır. Eserin Kaşgar'da mı yoksa Bağdat'ta mı yazıldığı kesin olarak bilinmemekle birlikte, o dönem Türk dünyasını dolaşarak çeşitli dil malzemeleri toplamış, Arap dilbilgisine göre düzenleyerek bu değerli eseri ortaya koymuştur. Kaşgarlı Mahmut'un eserleri, Türk dilinin tarihinde ve gelişiminde önemli bir yere sahiptir.