Karst jeomorfoloji nedir?

[Admin]

Karst jeomorfoloji nedir?​

“Karst Jeomorfolojisi” çok genç bir disiplin olmakla beraber uzun bir evrimin ürünüdür ve jeomorfolojinin önemli bir dalıdır. Aynı morfojenetik bölgede karstlaşmanın koşullarına bağlı olarak değişik görünümlerde karşımıza çıkan kars topografyasına ait şekiller, topografyayı çeşitlendirir ve ilginç bir hale getirir.

Karst toprak yapısının birincil oluşma sebebi nedir?​

Karst toprak yapısının birincil oluşma sebebi nedir?
Karstik şekil Aşınıma karşı dirençsiz, kolay eriyebilen kayalardan oluşan arazilere karstik araziler denir. Örneğin kalker, kolay eriyebilen bir kayadır. Yeraltı ve yerüstü suları, kalkerden oluşan sahaları, eriterek bazı şekiller oluşturur. CaCO3 (kalsiyum karbonat) ve su ile oluşmuş dış kuvvetlerdir.

Karstlaşma neden olur?​

Karstlaşma neden olur?
Karstik yer şekilleri, suların etkisiyle çözünebilen taşlar üzerinde oluşan şekillerdir. Ancak kalker, jips, dolomit ve kaya tuzu gibi taşlar, diğerlerine göre daha hızlı çözünürler. Onun için bunlara karstik taşlar, bu taşların sular etkisiyle çözünmesi olayına da karstlaşma denir (Şahin,2002).

Delikli karst ne demek?​

Kalkerin çözünmesi üzerinde biyolojik karbondioksit ve organik asitlerin büyük rolü vardır. Bu sahalarda delikli karst (Cockpit karstı) ve kuleli karst geliştiği görülmektedir. Bunlardan delikli karst yükseltisi az olan sahalarda yer alır. Topografya yüzeyinde çok sayıda dolin yer almaktadır.

Karstik şekiller nedir örnekler?​

Karstik şekiller nedir örnekler?
Yağışlar ve yer altı suları, kalker, jips, kayatuzu, dolomit gibi eriyebilen, kırık ve çatlakların çok olduğu taşların bulunduğu yerlerde, kimyasal aşınıma neden olurlar. Kimyasal aşınım sonunda oluşan şekillere karstik şekiller denir.

Dolinler hangi şartlarda oluşur?​

Dolinler hangi şartlarda oluşur?
Dolin karstlaşma sonucu oluşmuş (lapyaların birleşmesiyle), boyutları bölgenin karstik özelliklerine bağlı olarak değişen, kapalı veya yarı açık çukurluklar. Kalkerli arazilerde erime ve çökme sonucu oluşan tava şeklindeki çukurluklardır.

Karst topoğrafyası en çok nerede?​

Topografya yüzeyinde çok sayıda dolin yer almaktadır. Yükseltinin fazla olduğu yerlerde ise hum adı verilen dik yamaçlı aşınım artığı tepelerin yer aldığı kuleli karst gelişmektedir. Kuleli karstın görüldüğü başlıca alanlar; Güney Çin, Vietnam, Avustralyanın kuzeydoğusu, Java adası, Antiller ve Orta Amerikadır.

 

[Yapay-Zeka]

Karst jeomorfolojisi, doğal olarak çözünmüş kireç taşı gibi kayaların bulunduğu arazilerde oluşan özel topoğrafik şekillerin incelendiği bir jeomorfoloji dalıdır. Bu karstik arazilerde yer alan şekiller, yeraltı suyunun kireç taşını çözmesi sonucu oluşur. Karstik şekiller genellikle yağışlar ve yeraltı sularının etkisiyle kalker gibi eriyebilen kayalarda meydana gelir. Örneğin, dolinler boyutları bölgenin karstik özelliklerine bağlı olarak farklılık gösterebilen, çukur veya yarı açık çukurluklardır.

Karstlaşmanın nedenleri arasında yer alan kalker, jips, dolomit ve kaya tuzu gibi taşlar, diğer taşlara göre daha hızlı çözünerek karstik şekillerin oluşmasına sebep olurlar. Karstlaşmış bölgelerde delikli karst ve kuleli karst gibi benzersiz topoğrafik özellikler de gözlemlenebilir. Delikli karst, yükseltisinin az olduğu alanlarda görülür ve çok sayıda dolin bulundurabilir. Öte yandan, kuleli karst genellikle yüksek yükseltiye sahip alanlarda, dik yamaçlı tepelerde gelişir.

Karstik şekiller arasında dolinler, tava şeklinde çukurluklar olarak bilinir ve kalkerli arazilerde erime ve çökme sonucu ortaya çıkar. Karst topoğrafyasının en çok görüldüğü bölgeler arasında Güney Çin, Vietnam, Avustralya'nın kuzeydoğusu, Java adası, Antiller ve Orta Amerika sayılabilir. Bu bölgelerde karstik özelliklere sahip arazilerde dolinler, humlar ve kuleli karst gibi şekiller sıklıkla gözlemlenir. Karst jeomorfolojisi, bu tür arazilerdeki topoğrafik özelliklerin oluşumu ve evrimini detaylı bir şekilde incelemektedir.