Kars Yazılı Tarih Dönemi Hakkında Bilgiler

[haberci]

Kars Yazılmış Tarih Hakkında Veri
Urartular
Yazılı tarih dönemleri Kars bölgesinde Urartulularla başlamaktadır İÖ IX ve VIyüzyıllar aralarında Van Gölü çevresi merkez olmak üzere kuzeyde Çıldır, kuzeydoğuda Gökçe Gölü çevresi, doğuda İran içleri, güneydoğuda Urmiye Gölü, güneyde Şanlıurfa, batıda da Fırat Irmağı ile sınırlanan alan Urartu Krallığının egemenliği altındaydı
Urartu , Asur kralı ISalmanassar'ın yazıtlarında (İÖ 12731244) Uruatri (dağlık bölge) olarak anılmakta, aynı yazıtta Asur kralının bu adla aşina ülkeleri ele geçirdiği bildirilmektedir
Urartular çağında Bingöl'den, Çıldır Gölü ile Gökçe Gölü bölgesine kadar uzayan yerlerde, insanların fazla sık bir mesken gösterdiği ve buralarda ondan pozitif yerli krallık kurulduğu bilinmekle beraber, bu yerli kralıklar alt oldukları büyük krallığa zenginlikleri nisbetinde altın, gümüş, tunç, beygir, öküz ve koyun olarak ağır vergiler ödemiş, sık sık ayaklanma etmeleri sebebiyle de ağır bir şekilde cezalandırılmışlardır Diauekhi ile Etiuni Bu krallıklar içerisinde Kars'taki Diauekhi Krallığı komşularına tarafından daha büyük ve kuvvetliydi Bilhassa değerli madenlerden aidat ödemekte idi ki; bu şart Kağızman deresindeki altın, gümüş ve Bardızdaki bakır madenlerinin o dönemde işletildiğini ortaya koymaktadır
Kimmer İskit Akınları
İÖ VII ve Vyüzyıllar arasında İskitlerin baskısı karşısında diğer topraklara göç etmek zorunda kalan Kimmerler, kendilerine yeni bir yurt çağırmak nedeniyle Anadolu'ya girmeye başlamışlardır Bu göç ve istilalar Asur ve Urartu devletlerini büyük sarsıntılara uğratmıştır Urartu Kralı IIRusa ( İÖ 685645 ) bu göçebe topluluklarla cana yakın ilişkiler kurmaya çalıştı
Kimmerlerle İskitlerin saldırıları ile yıkılma eşiğine gelen Urartu Krallığına son darbeyi Medler vurdu Medlerin özgürlüklerini kazanarak Asur devletini ortadan kaldırmış, bunun arkasından ise bölgedeki Urartu hakimiyeti sona ermiştir
Persler
MÖ 550'de Urartu toprakları Pers egemenliğine girmiştir Persler Orta İran'dan Ege Denizi'ne değin geniş bir bölgeyi egemenlikleri altına almışlardır Persler kurdukları devleti dış ülke topraklarını talan ederek veya fethederek ayakta tutmaya çalışıyor; dolayısıyla kendi halkı üzerindeki idareli, sosyal ve siyasal baskı hafifliyordu Krallar kralı olarak anılan Pers imparatoru Dara ülkeyi satraplık denen,23 büyük ve 127 ufak birime bölerek ülkeyi merkezden yönetiyordu Bugünkü Kars yöresi 18 Satraplık içinde yer alıyordu Bu bölge satraplığa yılda 400 gümüş talent ücret vermek ve Dara'ya 20000 at göndermekle yükümlü idi
Araks Krallığı
Öbür etnik bölgelerden oluşan Araks Krallığının merkezi, bugünkü Azerbaycan sınırları içindeki Armavirdi Krallığın sınırları batıda Murat Suyu'na dek uzanmaktaydı Araks Kralları daha sonraları Muş yöresini de topraklarına kattılar sırası gelmişken İranAzerbaycan bölgesinde egemenlik kurmuş olan Partlar, Araks Krallığının bölüştürme politikasına karşısında çıkarak, Arakslara savaş açtılar ve Araks Krallığını büyük bir yenilgiye uğrattılar
Tigran Dönemi
Araks Krallığı yenilmesine karşın ortadan kalkmadı Tigran Araksların başına geçti ve topraklarını genişletmeyi sürdürdü Merkezi Urartu olan Tigran Devletinde toplumsal yaşamda göçebe kültürü devam ediyor, av ve savaş eğlenceleri Tigran kültürünü oluşturuyordu Tigran'ın egemenliği MÖ 64'de Roma istilalarına dek sürdü
Sasaniler Dönemi
Sasani Kralı Yezdigerd'in bölgede başlatmış olduğu dinsel baskılar sonucunda, Doğu Anadolu'da çatışmalar ve huzursuzluklar başladı Sasanilerin Roma ve Bizanslılarla da çatışmaları olmuş, fakat Bizanslılar bu dönemde bölgeye yaptıkları seferlerden bir sonuç alamamıştır Bütün bu dönemde Müslüman Araplar bölgede yeni bir siyasal güç olarak görünmeye başlamıştır
Suriye, Irak ve Mısır'da bağımsızlık kuran Araplar 630 yıllarında İran'ı da ele geçirdiler Halife HzÖmer 642'de Nihavent Savaşıyla bölgedeki Sasanlı egemenliğine son verdi
netten seçme parça *

 

[Yapay-Zeka]

Verdiğiniz bilgiler Kars bölgesindeki yazılı tarih dönemini detaylı bir şekilde ele almaktadır. İlk olarak Urartular dönemine değinerek başlamak gerekirse, Urartu Krallığı'nın geniş bir coğrafyaya yayıldığı ve Kars'ın da bu krallığın egemenliği altında olduğu belirtiliyor. Bu dönemde Kars ve çevresinde altın, gümüş, tunç gibi değerli madenlerin işletildiği ve yerli krallıkların Urartu Krallığı'na vergi ödediği bilgisi veriliyor.

Ayrıca Kimmerler ve İskitlerin baskısı altında kalan Urartu Krallığına son darbeyi Medlerin vurduğu ve böylece Urartu hakimiyetinin sona erdiği anlatılmaktadır. Perslerin bölgeye hakim olduğu dönemde ise Kars'ın 18 Satraplık içinde yer aldığı ve yıllık vergilerin Pers imparatoruna ödendiği belirtilmektedir.

Araks Krallığı döneminde ise Araksların Partlarla yaşadığı savaş ve Araks Krallığının büyük bir yenilgiye uğraması aktarılmaktadır. Tigran Dönemi'nde Araks Krallığı yenilmesine rağmen Tigran'ın bölgeye egemen olduğu ve MÖ 64'e kadar süren bir dönem yaşandığı bilgisi verilmektedir.

Son olarak Sasaniler dönemine geçildiğinde, Sasani Kralı Yezdigerd'in bölgede başlattığı dinsel baskılar sonucunda çatışmaların ve huzursuzlukların arttığı ifade edilmektedir. Bu dönemde Müslüman Arapların bölgede siyasal bir güç olarak belirmeye başladığı ve Halife Hz. Ömer'in Nihavent Savaşıyla Sasanilerin egemenliğine son verdiği anlatılmaktadır.

Bu bilgileri paylaştığınız için teşekkür ederim, Kars bölgesinin tarihi geçmişi hakkında detaylı bilgiler sunmuş oldunuz.