Karbonhidratların Özellikleri ve Çeşitleri Nelerdir?

[zeberus]

Karbonhidratların Özellikleri - Karbonhidratların Çeşitleri

Karbonhidratların özellikleri

- Yapılarında C, H ve O atomları bulunur. (CnH2nOn)
- Yapıya katılırlar. (Hücre zarı, hücre duvarı, DNA, ATP)
- Enerji verirler. 1. dereceli enerji kaynağıdır.
- Karbonhidratların yapıtaşı monosakkarittir.
- Bağı glikozittir.

Karbonhidratlar 3'e ayrılır.

1) Monosakkaritler (Tek şekerliler)

- Sindirilmez, hücre zarındaki porlardan geçebilirler.
- Yapısındaki C sayısına göre 3'e ayrılırlar.

3C (Trioz):

- Solunum ve fotosentez reaksiyonlarında ara ürün olarak oluşur.

5C (Pentoz):

- Riboz: DNA, ATP
- Deoksiriboz: DNA. (Ribozdan farkı; ikinci karbonda bir O2 atomu eksik.)

6C (Hekzos):

- Glikoz: Fotosentez ve kemosentez reaksiyonları sonucu oluşur. (üzüm şekeri)
- Fruktoz: Meyve şekeri
- Galaktoz: Sütün yapısına katılır.
- Glikoz ve Fruktoz bitkisel kaynaklıdır, üretemeyiz. Galaktoz hayvansal kaynaklıdır.
- Hekzoslar karaciğerde birbirine dönüşebilir.

2) Disakkaritler (İki Şekerliler)

Disakkaritler iki monosakkaritin glikozit bağı ile birleşmesi sonucu oluşurlar. Dehidrasyon sonucu bir molekül su açığa çıkar.

Glikoz + Glikoz ---> Maltoz + H2O (Arpa)
Glikoz + Fruktoz ---> Sükroz (Sakkaroz) + H2O (Çay şekeri)
Glikoz + Galaktoz ---> Laktoz + H2O (Süt şekeri)

3) Polisakkaritler (Çok Şekerliler)

Çok sayıda glikoz modekülünün glikozit bağıyla bağlanması sonucu oluşur. Farklılık bağlanma şeklinden kaynaklanır.

Nişasta:

- Bitkilerde fazla glikozun depo şeklidir.

n(glikoz) -----> nişasta + (n-1)H2O (bitkilerde)
nişasta + (n-1)H2O -----> n(glikoz) (bitki ve hayvanlarda)

- Nişasta sentezi sırasında;
kullanılan glikoz artar.
ortamdaki glikoz azalır.
nişasta artar.
su artar.
osmotik basınç azalır.
enzim miktarı değişmez.

- Nişasta kloroplast ve lökoplastta sentezlenir.
- Ayıracı iyottur. Mavi-mor renk verir.
- Suda çözünmez.

Glikojen:

- Bakterilerde, mantarlarda ve hayvanlarda fazla glikozun depo şeklidir.
- İnsanda;
çizgili kasta depo edilen glikojen sadece çizgili kasın glikoz ihtiyacını karşılar.
karaciğerde depo edilen glikojen tüm vücudun glikoz ihtiyacını karşılar.

Selüloz:

- Bitkilerde hücre duvarının yapısına katılır.
- ß glikoz 1-4 bağı var.
- Hayvanlarda selülozu sindirecek enzim yoktur. Fakat otçul hayvanlarda ve termitlerde selülozu sindiren bakteriler bulunur.

Kitin:

- Azotlu polisakkarittir.
- Mantarların hücre duvarında ve böceklerin dış iskeletinde bulunur.


alıntı