Karantina Günlerinde Psikolojimiz ve Belirsizlik

[SoruCevap]

Belirsizlik, içinde bulunduğumuz bir olay ya da durumun geleceğinin öngörülemeyişi nedeniyle yaşanılan bilişsel güvensizlik hissine denir. Gelecek telaşları, hayat planlarını uygulama isteği, yaşanılan ortamdaki riskler, güvensizlikler üzere faktörler belirsizliğin oluşmasına ve belirsizliğe nasıl reaksiyon vereceğimizi etkilemektedir.

Karantina zamanlarındayız. Konutta kaldığımız ve her an yeni bir gelişmeye ayak uydurmaya çalıştığımız yeni bir olağan periyodu yaşıyoruz. Toplumsal medya - online iş/okul ekseninde dönüyor, konfor alanımız ile vazife ve sorumluluklarımızı yerine getirdiğimiz alanların iç içe geçmesi ile nasıl rahatlayacağımızı bilmiyoruz. Bu kaideler altında ruhsal olarak güçlü kalabilmek ve bulunduğumuz duruma adapte olmak her zamankinden daha şiddetli. İşte tam olarak belirsizliğin ortaya çıktığı durum bu: “Anlık değişim ve rastgele bir sabitin yoksunluğu.”

Bireylerin karantina kaynaklı belirsizliğe tahammül düzeylerindeki düşüş, onları tasa kaynaklı gerilim sorunu ile baş başa bırakmaktadır. Korku dozunun artmasıyla birlikte depresyon da görüldüğü için belirsizlik, hayat kalitesini düşüren, travmatik bir deneyime neden olduğu görülmektedir.

Toplumsal psikolojiden de biliyoruz ki, toplumsal bağlarımızın sıhhati, ilişkin hissettiğimiz ve ortak görüşlere sahip olduğumuz insan kümesinin çatısı altında toplanmak ile mümkündür. Belirsizliğin olduğu durumlarda, şahıslar ilişkin oldukları kümeye olduğundan daha fazla bağımlı hale gelmektedirler. Bilhassa toplumsal medyayı ağır kullandığımız şu günlerde, insanların görüşlerine “kesinlik kazandırma çabası” önemli bir çatışma doğurmaktadır. Hal bu türlü olunca tetikleyici olan belirsizlik, toplumsal medyayı zehirli bir hale getirmekte ve psikolojimizi olumsuz tarafta etkilemektedir.

Daha evvel de bahsettiğim üzere, belirsizlik makus görünmekle birlikte bizim tecrübelerimiz ve hayata olan olumlu ya da olumsuz bakış açımıza nazaran üzerimizde farklı tesire sahip olabilir. Zira belirsizlik, ruhsal sağlamlığımıza ziyan verebileceği kadar bir fırsat yaratma ve öz-saygımızı kazanma imkanı da sağlayabilir. Bu durumun hayatımıza tezahürü, bizim toplumsal gerçekliğimiz ile yakından bağlıdır. Zira kriz vakitlerinin fırsata dönebileceğini biliyoruz. Bu türlü vakitlerde bulunduğumuz ortamı gerçek okumak, inşa edeceğimiz geleceğin temelini oluşturabilir.