karamanoğulları-Karamanoğulları Beyliği

[haberci]

karamanoğulları hakkında data
karamanoğulları nezaman kuruldu
karamanoğullarını kim kurdu
karamanoğulları nerede kuruldu
Karamanoğulları Beyliği
Türkçe'den başka dilin konuşulmasını yasaklayan Karamanoğulları, Osmanoğulları'nın en büyük rakibi idi Anadolu'da yaklaşık 230 sene hüküm süren bu beylik, Türkmen beyliklerinin Osmanoğulları'dan daha sonra en önemlisi, en kudretlisidir Merkezi Karaman (o zamanki adı Larende) olan geniş bir bölgede, güçlü bir devlet olarak hüküm sürmüş ve Büyük Selçuklu Devleti'nin halefi, Anadolu'nun hakimi edinmek için Osmanlılarla çaba etmişlerdi Karaman Tacıbir prenslik yok, bir krallık sayılmıştır
Konya'yı yani Türkiye Hâkanlığı'nın sabık başkentini ellerinde tutan Karamanoğulları, Selçuklular'ın halefi olarak kendilerini ibraz eylemişlerse de, Osmanoğulları'nın jeopolitik vaziyetinden, gazalarının yarattığı prestijden ve hükümdarlarının emsalsiz dehâsından mütevellit yer alan rekabet ve üstünlüğü aleyhinde, bu iddiaları hayalden öteye gidememiştir Anadolu Birliği'ni yapmak ve Türkiye Hâkanlığı'nı bitmiş inşa etmek istiyen Osmanoğulları'na en büyük güçlük çıkartanlar, Karamanoğulları'dır Osmanlılar'ın şevket ve azametini zedelemek, mümkünse devirmek için, Avrupa Hıristiyan devletleri ile bile ittifak akdetmişlerdir
Karaman Türkmen Beyliği, 1250 yıllarından 1487'ye kadar yaklaşık olarak 237 sene sürmüştür Fakat son yıllar, mutlak Osmanlı hâkimiyeti aşağıda geçmiş ve Karamanoğulları, İçel'de küçük bir toprak parçası ile iktifa eylemişlerdir Karamanoğulları, 1308'e dek Türkiye Hâkanlığı'nın bir parçasını meydana getirmişler ve Selçukoğulları'na tabî olmuşlardır Hattâ Selçukoğulları'nı İlhanlı boyunduruğundan kurtarmak için millî ihtilâller çıkarmışlar ve Memlûk Türkleri tarafından desteklenmişlerdir Karamanoğulları'nın Orta Anadolu'da prestijleri bu yüzden İlhanlı tahakkümünden bıkan Türk ahali tabakaları arasında fazla artmıştır
1335'e kadar Karamanoğulları, mecburi epeyce İlhanlılar'a tabî olmuşlar, lakin bu tâbiiyet bağını koparmak için her türlü fırsatı kullanmışlardır Bu tarihten daha sonra istiklâl kazanmışlarsa da, Memlûk tesiri ülkeden yetersiz olmamıştır Karamanlılar, Memlûkler'in hâkimiyet sahasına dürüst yayma temayülleri gösterdikleri için, arada çatışmalar olmuştur 1399'dan 28 temmuz 1402 ye kadar 3 sene Karaman Beyliği, Osmanlı İmparatorluğu'na katılmış, Ankara felâketinden daha sonra Timur kadar, eskisinden daha genişçe olarak diriltilmiştir 1399'a takaddüm eden senelerde de Karamanlılar, Osmanlı nüfuz sahasına girmişler, hattâ onu metbû tanımışlardır 1417'de Memlûkler'i metbû tanımışlar, lakin az daha sonra yeniden Osmanlılar'ı metbû tanımaya zorunlu olmuşlardır bununla beraber her fırsatta Osmanlılar'a baş kaldırmaktan geri durmamışlardır
1250 yılından 1256 yılına kadar, aşağı yukarı 6 sene Ereğli, 1256 yılından 1261'e kadar aşağı yukarı 5 sene Ermenek, Beylik başkenti olmuştur Sonra başkent o zaman daha fazla Lârendedenen Karaman şehrine nakledilmiş, sonuna kadar bu şehirde kalmakla beraber Konya, zaman zaman, ülkenin en büyük şehri almak haysiyetiyle taht şehri de olmuş ve bir takım efendiler burada oturmuşlardırKaramanoğulları, Oğuzlar'ın Kaçar boyu beylerinden olan Ahmed Sâdeddin Bey'in oğlu Nûre Sûfî Bey'den inmişlerdir Nûre Sûfî Bey, Eretna Bey'in halası ile evli idi
2,5 asırlık tarihleri baştan başa Karaman toprakları büyüyüp küçülmüştür Önceleri ana İçel'e yani Göksu'nun batısında kalan topraklara, Manavgat Çayı'nın doğusunda kalan topraklarla Alâiye'ye, Ermenek, Hadım, Bozkır, Karaman, Ereğli taraflarına hâkim olmuşlardır zaman zaman Konya'ya girmişlerse de, Selçukoğulları namına hareket etmiş, hükümdarlık bahis etmemişlerdir Anadolu'da İlhanlı hâkimiyeti kalktıktan daha sonra Konya'yı, Ankara'ya değin ele geçirmişlerdir 1417'de Tarsus'u Memlûkler'e bırakmışlar, 1433'te Beyşehri'ni Osmanlılar'dan almışlar, 1437'de Kayseri'yi Osmanlılar'a vermişler, ama Develikarahisar sonuna kadar Karamanlılarda kalmış, 1465'te Osmanlılar kadar Akşehir, Beyşehir ve Ilgın'dan da çıkarılmışlardır
En geniş şekliyle Karaman beyliği, bugünkü Türkiye'nin şu vilâyet ve kazalarına yayılmıştır: Konya, Niğde, Kayseri, Ankara, Nevşehir, İçel, Kırşehir vilâyetlerinin tamamı, Antalya vilâyetinin doğu yarısı Ankara'daki Ahi Cumhuriyeti, Karaman nüfuz ve tâbiiyetinde bulunmuştur Karamanlılar, batıya doğru Antalya, İsparta, Afyon sahalarında zaman zaman yukarıda gösterilen sınırları da aşmışlardır Yukarıda gösterilen topraklar, 146000 km2 tutmaktadır Bu topraklarda o zamanlar 2 milyon nüfus olduğunu tahmin edebiliriz 1360'a doğru olan sınırlârıyla Karaman beyliği, 100000 km2 kadardı
l Mehmed Bey'in Türkçeyi Türkiye'nin Tek Resmî Lisanı Olarak İlânı (13 mayıs 1277) Karamanoğlu I Mehmed Bey, Selçuklu Hanedanı namına Konya'da: Bugünden sonra anda, dergâhta, bârgâhta, mecliste ve meydanda Türkçe'den başka dil kullanılmamasıhakkındaki önemli fermanını neşretmiştir Bu suretle resmî devlet işlerinde kullanılan Arabça ve bilhassa Farsça'nın hâkimiyetine büyük bir darbe vurulmuştur Osmanoğulları, Türkçe'nin mutlak hâkimiyetini XVI asırda temin eylemişlerdir Mehmed Bey'in fermanı, Türk kültür tarihinin mühim hâdiselerindendir Bugün Dil Bayramıolarak her sene 13 Mayısta Karaman'da uluslararası çapta kutlanmaktadır
Ereğli'de hüküm süren devletin kurucusu Nûre Sûfî Bey, Mut'a ast Sinanlı yakınlarında Değirmenlik mevkiinde gömülüdür Yerine geçen büyük oğlu ve hanedana adını veren Kerîmeddin Karaman Bey, başkenti Ermenek'e götürmüştür Karaman Bey, III Sultan Kılıç Arslan'ın kızı ile evlenmiştir 6 kardeşini tanıyoruz: Kemâleddin Bey, Oğuz Han Bey, Timur Han Bey, Hayreddin Bey, Zeynelhac Bey ve Bunsuz Bey Bu son ikisi, 1261'de Konya'da öldürülmüşlerdir
Karaman Bey, 8 oğul bırakmıştır: Şemseddin Mehmed, Güneri, Bedreddin Mahmud, Kasım, Zekeriya, Tanu, Halil ve Ali beyler Karaman Bey'in yerine I Mehmed Bey, daha sonra kardeşleri Güneri ve Mahmud efendiler, daha sonra Mehmed Bey'in oğlu Yahşi Han Bey geçmişlerdir Mehmed, Zekeriya ve Tanu Efendiler, 1283'te şehit olmuşlardır Mahmud Bey de şehîden ölmüştür Yahşı Han Bey, Konya'da 4 yıl saltanat sürmüş, yerine amcası Mahmud Bey'in oğulları Bedreddin I İbrahim ve Alâeddin Halil Mirza beyler geçmişlerdir Halil Mirza Bey, 13121333 aralarında devletin başkumandanı idi Ölünce yerine her tarafta I İbrahim Bey, sonra İbrahim Bey'in büyük oğlu Fahreddin Ahmed Bey, sonra ortanca oğlu Şemseddin Bey, onun öldürülmesinden sonradan Mahmud Bey'in oğullarından Hacı Sûfî Burhâneddin Musa Bey, tahta geçmişlerdir
Musa Bey, 5 sene Mut'u başkent yapıp saltanat sürmüştür; tahta geçmeden Ermenek beyi idi Minik kardeşi ve Mahmud Bey'in minik oğlu, İsâ Bey'dir Musa Bey'den daha sonra tahta, İbrahim Bey'in küçük oğlu Seyfeddin Süleyman Bey geçti Amcası Musa Bey, Mut'ta saltanat sürerken, Süleyman Bey 5 yıl Karaman'da beylik yapmıştı 11 Ocak 1350'de de Eretnalılar'a tutsak düşmüştür Öldürülünce yerine Halil Mirza Bey'in büyük oğlu I Alâeddin Ali Bey geçti Halil Mirza Bey'in diğer oğulları 1370 yıllarında ölen Seyfeddin Süleyman, Dâvûd, İshak ve Hızır Beyler'dir Süleyman Bey'in oğlu Şeyh Hasan Bey'le İshak Bey'in oğulları Gıyâseddin ve Emîr Şâh Efendiler'i de tanıyoruz Alâeddin Ali Bey, 41 yıl süren bir saltanat devresi geçirdi Orhan Gazi, I Murad ve Şimşek Bâyezid ile muasırdır I Murad'ın kızı ve Şimşek'ın kızkardeşi Nefise Sultan'la evlenmiştir 1398'de kayınbiraderi Şimşek Bâyezid kadar esir alınmış ve idam edilmiştir Tahta çıkmadan önce, Konya beyi idi
Alâeddin Ali Bey'e, Nefise Sultan'dan doğan oğlu Nâsıreddin (Gıyâseddin) II Mehmed Bey halef oldu Ana kadar I Murad'ın torunu, ikinci derecede amcası idi 1399'dan 1402 ağustosuna değin 3 yıl Bursa'da dayısı Şimşek'ın yanına yaşadı Bu yıllarda Osmanlılar, Karaman Beyliği'ni ilga etmişlerdi II Mehmed'in birincil beyliği 13981399 arasındadır 1402'de bitmiş bey oldu 1418'de tahtı kardeşi II Alâeddin Ali Bey'e bıraktı, fakat ertesi sene her yerde avdet etti Daha 4 sene tahtta kalıp Osmanlılarla yaptığı bir muharebede öldü Yerine bitmiş kardeşi II Alâeddin Ali Bey geçti 1411'de Bursa'ya giren bu II Mehmed'dir 1406'da Kırşehri yakınlarında Mâliye ovasında dayısının oğlu Çelebi Sultan Mehmed ile buluşup görüşmüştür 1414'te Çelebi Mehmed, Konya'yı işgal etmiş, ama boşaltmıştır 1418'de de Memlükler, Konya'yı ve Karaman'ı işgal etmiş, II Mehmed'i esir eylemişlerdir Onun l takvim son saltanat fasılası, bu tutsaklık dolayısiyledir
II Alâeddin Ali Bey de, 13981402 arsında Bursa'da oturmuştur; daha önce Niğde beyi idi 1418'de Kahire'ye gitmiş, Osmanlılar'a aleyhinde Memlûk ittifakını aramıştır I Mehmed'in damadıdır Kızkardeşi de Yıldırım Sultan Bâyezid ile evliydi Bu suretle Şimşek, II Mehmed'in keza eniştesi, ayrıca dayısı olur Diğer kardeşleri Hüsâmeddin Mahmud Bey'dir Alâeddin Ali Bey'den sonra tahta, II Mehmed'in 2 oğlu II İbrahim Bey geçmiştir II Mehmed'in büyük oğlu Mustafa Bey, 17 sene velîahd olmuş, 1414'te Osmanlılar'a esir düşmüş, 1418'de öldürülmüştür II İbrahim'in öteki kardeşleri İsâ, Alâeddin Ali, Mirza ve 1471 sonunda Edirne'de ölen Karaman Beyler'dir Mirza Bey'in oğlu Hacı Hamza Bey'in oğlu Mustafa Bey, 1501'de atalarının tahtını fethetmek istemiş, ama öldürülmüştür
İsa Bey, 1423'ten 1426'ya değin 3 sene tahta yargı bahis etmiştir 1426'da Kahire'de bulunmuş, 1430 sıralarında Osmanlı hizmetine girip sancakbeyi olmuş, 1437'de öldürülmüştür Çelebi Sultan Mehmed'in damadı idi Çelebi Sultan Mehmed, II ibrahim Bey'le kardeşlerinin bununla birlikte ikinci derecede amcaları olur II İbrahim Bey de kardeşi İsa Bey gibi Çelebi Sultan Mehmed'in damadı olmuştur Tüm bu içli, dışlı akrabalık, OsmanlıKaraman rekabetini, hattâ düşmanlığını söndürmekten uzakta kalmıştır II Mehmed'in kızı Karamanoğlu II İbrahim Bey'le evlenmiştir 40 sene tahtta kalan II İbrahim, Konya Kavalası'nda (KâveleGâvele) ölmüştür 1437'de kayınbiraderi II Sultan Murad, Konya'ya gelmiştir
II İbrahim Bey'in son zamanlarında, yani Fâtih çağında devlet, tamamen Osmanlı nüfuzuna düşmüştür Fâtih, II İbrahim'in bir kızı ile 1458 sıralarında evlenmiştir II İbrahim'in 7'si asıl tarafından Osmanoğlu olan 10 oğlu vardı: İshak, Pîr Ahmed, Kasım, 1446 başlarında ölen Alâeddin, Karaman, Süleyman, Nûre Sûfî, Yâkub, Minik Mustafa ve Mehmed Efendiler Birincil üç oğlu İshak, Pîr Ahmed ve Kasım Baylar, birbirini müteâkıb tahta geçmişlerdir
İshak Bey, 40 sene babasının veliahdı ve tahta geçmeden Silifke beyi idi Birkaç aylık bir saltanattan sonra Fâtih'in büyük düşmanı ve rakibi Uzun Hasan Bey'e iltica etmiştir 1465'te Diyarbakır'da ölmüştür Oğlu ve zevcesi, 1471'de Osmanlılar'a esir düşmüştür Yerine geçen kardeşi Pîr Ahmed Bey, Konya'yı başkent yapıp 5 sene saltanat sürmüştür Otlukbeli meydan muharebesinde Fâtih'in karşısında ve Uzun Hasan'ın safında idi Kızı Halime Hatun, 1508'de ölmüştür Yerine geçen Kasım Bey, bir Osmanlı sancakbeyi derekesine düşmüş, saltanat yıllarının birçok da ülkesinden uzaktan, taht müddeîsi sıfatıyla geçmiştir 1464'te o da ağabeyi İshak Bey'le beraber Uzun Hasan Padişah'a iltica etmişti O da Otlukbeli'nde Uzun Hasan'ın safında yer almıştır 14821483'te Osmanlılar'm İçel sancakbeyi olmuştur
Kasım Bey'in yerine damadı Turgutoğlu Mahmud Bey geçmiş ve Osmanlılar'ın İçel sancakbeyi olarak 4 sene İçel'de hüküm sürdükten sonra burada da tutunamayıp 1487'de Memlûkler'e iltica etmiş, böylece II Sultan Bâyezid'in ilk yıllarında, Karaman meselesi adamakıllı kapanmış, Türkiye'nin birliği mevzuunda Osmanoğulları, büyük bir adım atmışlardır Kasım Bey'in 3 de oğlu vardı
Tahtı Karamandenen merkezi Konya olan Karaman eyaleti yani beylerbeyiliği, önceleri en seçkin Osmanlı şehzadelerine verilmiş, bu şehzadeler Tahtı Karamân'a oturmuşyani Karaman kralı olmuşlardır Bunlar, Fâtih'in büyük oğlu ve veliahdı Şehzade Mustafa, Fâtih'in minik oğlu Şehzade Cem, II Bâyezid'in büyük oğlu ve velîahdi Şehzade Dâmâd Abdullah, II Bâyezid'in oğullarından anası Karaman prensesi olan Şehzade Şehenşâh ve bunun oğlu Şehzade MehmedŞâh'tan ibarettir Sonra Karaman eyaleti, hanedan dışından beylerbeyilere verilmiştir İmparatorluğun sonuna kadar, Tanzimat'tan daha sonra Konya vilâyeti (eyaleti) denen Karaman beylerbeyiliği, aşağı yukarı tarihî Karaman beyliğinin sınırlarına tekabül ediyordu
Karamanoğulları (Tarih Sırasına Kadar)
1 Nûre Sûfî Bey (başkenti: Ereğli) (1250?1256?)
2 Kerîmeddin Karaman Bey (Başkenti: Ermenek) (1256?1261)
3 Şemseddin I Mehmed Bey (12611283)
4 Güneri Bey (128319IV1300)
5 Bedreddin (Mecdeddin) Mahmud Bey (19IV 1300308)
6 Yahşı Han Bey (13081312 4) (Başkenti: Konya)
7 Bedreddin I İbrahim Bey (1312133321+13481349)
8 Alâeddin HalilMirza Bey (13331348)
9 Fahreddin Ahmed Bey (1349211350)
10 Şemseddin Bey (2113501351)
11 Hacı Sûfi Burhâneddin Musa Bey (Başkenti: Mut) (13511356)
12 Seyfeddin Süleyman Bey (13561357)
13 Dâmâd I Alaeddin Ali Bey (13571398)
14 Sultanzâde Nâsıreddin (Gıyâseddin) II Mehmed Bey (13981399l
15 Dâmâd Bengi II Alâeddin Ali Bey (14181419 l+14231424)
16 Dâmâd II İbrahim Bey (14241464)
17 Sultanzâde İshak Bey (1464)
18 Sultanzâde PîrAhmed Bey (14641469 5)
19 Kasım Bey (14691483 14)
20 Turgutoğlu Mahmud Bey (14831487 4) *

 

[Yapay-Zeka]

Karamanoğulları Beyliği, Türk tarihinin önemli beyliklerinden biridir. Beyliğin kuruluş tarihi net bir şekilde belirlenememekle birlikte, 1250 yıllarında Ereğli'de hüküm süren Nûre Sûfî Bey'in beyliği olarak kabul edilmektedir. Karamanoğulları, Oğuzlar'ın Kaçar boyu beylerinden Ahmed Sâdeddin Bey'in oğlu Nûre Sûfî Bey'den türemiştir. Beyliğin başkenti zamanla Ermenek ve ardından Karaman olarak değişmiştir.

Karamanoğulları Beyliği, yaklaşık 237 sene (1250-1487) varlık göstermiş ve geniş bir coğrafyada güçlü bir devlet olarak hüküm sürmüştür. Beyliğin toprakları zamanla büyümüş ve küçülmüş, başta Konya olmak üzere birçok şehri ele geçirmiştir. Karamanoğulları, Osmanlılar'ın en büyük rakibi olmuş ve zaman zaman Osmanlılarla çatışmıştır.

Karamanoğulları Beyliği, Türkçe'yi Türkiye'nin tek resmî dili ilan eden ilk devlet olarak da bilinmektedir. Karamanoğlu I Mehmed Bey'in 13 Mayıs 1277'de neşrettiği ferman ile Türkçe'nin mutlak hakimiyeti sağlanmıştır. Bu ferman, Türk kültür tarihinin önemli bir dönüm noktası olarak kabul edilir ve hala 13 Mayıs Dil Bayramı olarak uluslararası çapta kutlanmaktadır.

Karamanoğulları Beyliği, Osmanlılar'la çeşitli dönemlerde ittifaklar yapmış, zaman zaman Osmanlılar'a tabi olmuş ancak bağımsızlığını korumayı başarmıştır. Son dönemlerinde ise Osmanlılar'ın baskısı altında kalarak 1487'de Memlükler'e iltica etmiş ve beylik sona ermiştir.

Toplamda 20 hükümdar tarafından yönetilen Karamanoğulları Beyliği, Türk tarihinin önemli bir parçası olup, Anadolu'da uzun süre varlığını sürdürmüş ve kültürel olarak da önemli bir miras bırakmıştır.