Karadeniz Bölgesinin Ekonomik Durumu

[haberci]

Karadeniz Bölgesinin Idareli Durumu
Karadeniz Bölgesinin Ekonomik Özellikleri
Karadeniz Bölgesi Idareli Yapısı
Karadeniz Bölgesi
Bölge adını komşu olduğu Karadeniz ’den almıştır Bölgenin tümü doğal, idareli ve beşeri özellikler bakımından aynı özellikler gösterir Oysa yer şekilleri, iklim, tarım, yerleşme ve ekonomik etkinliklere bağlı olarak 3 bölüme ayrılmıştır Bunlar Batı, Orta ve Doğu Karadeniz ’dir
Yer şekilleri
Dağlar : Batı Karadeniz ’de birbirine paralel 3 sıra halinde uzanan dağlar, Orta Karadeniz ’de kıyıdan uzaklaşıp, tek sıra halinde uzanır Sıradan yükselti azalmıştır Doğu Karadeniz ’de ise dağlar iki sıra halinde uzanır Bölgenin en yüksek dağları bu bölümdedir Dağ sıraları arasında batıdoğu yönü olan uzanan çöküntü ovaları ile ÇoruhKelkit, Gökırmak ve Devres vadiler yer alır
Ovalar : Bölgenin en geniş kıyı ovaları Çarşamba ve Bafra delta ovalarıdır İç kesimlerde Suluova, Taşova, Turhal, Merzifon, Tosya, Boyabat gibi buhran ovaları yer alır Bu çöküntü ovaları Türkiye ’nin en etkin deprem bölgeleridir
Akarsular ve Göller
Akarsular : Yenice, Bartın, Kızılırmak, Yeşilırmak ve Çoruh bölgenin önemli akarsularıdır Yatak eğimleri pozitif, rejimleri derme çatma akarsulardır Kar erimelerine tabi olarak ilkbahar aylarında cereyan yüksektir
Göller : Bölgede buzul gölleri ve heyelan set gölleri fazladır Bilhassa Doğu Karadeniz Dağları ’nda buzul etkisiyle oluşmuş buzul gölleri yaygındır Sera (Uzungöl), Tortum, Borabay, Abant ve Yedigöller esas heyelan set gölleridir Keza bölgede çok sayıda baraj gölü bulunmaktadır
İklim
Bölgenin kıyı şeridinde her mevsim yağışlı, yazları serin, kışları ılık geçen Karadeniz iklimi etkilidir Bu iklimi etkileri Orta Karadeniz ’de yer şekillerine yan olarak iç kesimlere kadar ulaşır Batı ve Doğu Karadeniz ’in iç kesimlerinde iklim karasallaşır, yağış miktarı azalır
Doğal Bitki Örtüsü
İklim koşullarının orman yetişmesine uygun olduğu Karadeniz Bölgesi ’nde özellikle denize dönük dağ yamaçlarında sık orman örtüsü görülür Ormanlar deniz seviyesinden başlar ve 2200 metrelere dek ulaşır
Nüfus ve Yerleşme
Bölge, nüfus sayısı bakımından 3 sırada yer alır Nüfusun büyük bölümü Doğu Karadeniz kıyıları , Orta Karadeniz ’deki ovalar ve Batı Karadeniz ’de Zonguldak Yöresi ’nde toplanmıştır Bölgede iklimin nemli olması ve tarımsal koşullar, kırsal nüfusun fazlalığına yol açmıştır Arazinin engebeli olması, su kaynaklarının bolluğu düzensiz yerleşmeyi yaygınlaştırmıştır Konut tipi olarak ahşap evler yaygındır
İller
Amasya, Artvin, Bartın, Bayburt, Bolu, Çorum, Giresun, Gümüşhane, Karabük, Kastamonu, Ordu, Rize, Samsun, Sinop, Tokat, Trabzon, Zonguldak
Hesaplı Özellikler
Tarım
Bölge ikliminin nemli olması, kıyıda yaz mevsiminin yağışlı geçmesi, buğday arpa gibi tahıl tarımını engellemiştir Bol neme gereklilik duyan tarım ürünlerini yaygınlaştırmıştır Tarım arazileri parçalı ve rahat olup, genelde eğimli arazilerdir Bu koşul tarımda makine kullanımını engellemiştir Doğu Karadeniz kıyılarında bahçe tarımı yaygındır
Tarım Ürünleri
Mısır : Kıyı kesiminde buğdayın yerini almıştır Halkın temel besin maddesidir Alan mısır üretiminde 1 sırada yer alır Oysa üretilen mısırın hepsi bölge içinde tüketildiğinden ticari değeri yoktur
Tütün : Karadeniz Bölgesi, üretimde Ege Bölgesi ’nden daha sonra 2 sırada yer alır Bafra Ovası (Samsun) en yoğun ekim yapılan alandır Hem Tokat, Amasya, Düzce Ovası (Bolu) ve Rize Yöresi ’nde yetiştirilir
Fındık : Kış ılıklığına gereklilik duyan fındık Karadeniz iklimine en uyumlu üründür Türkiye üretiminin %84 ’ü Karadeniz Bölgesi göre karşılanır Tüm Karadeniz kıyılarında, yer yer iç kesimlerde yetişmesine karşın, en yoğun olarak Ordu ve Giresun ’da üretilir
Akarsu : Muson iklimine ahenkli bir tarım ürünüdür Bol nem ve kış ılıklığına ihtiyaç duyar Trabzon – Rize aralarında Doğu Karadeniz kıyılarında, denize dönük yamaçlarda yetiştirilir Ülke üretiminin tamamını Karadeniz Bölgesi karşılar
Pirinç : Bol suya gereklilik duyar Nehir vadi tabanlarında ekimi yapılır Tosya, Boyabat, Çarşamba ovaları başlıca ekim alanlarıdır
Şekerpancarı : Bol yağışlı olan Doğu Karadeniz kıyıları dışarıya bütün bölgede yetişme koşulları vardır Ekim alanları Kastamonu, Çorum, Tokat, Amasya illerinde geniştir
Ketenkenevir : Islak iklim bitkisi olan keten Batı Karadeniz Bölümü ’nde Kastamonu ve Sinop ’ta yetiştirilir Kenevir ise uyuşturucu özelliği sebebiyle devlet kontrolünde üretilir
Meyve : Amasya ’da elma, Kastamonu ’da erik, Rize ’de turunçgiller, Orta Karadeniz ’de üzüm, Batı Karadeniz ’de kestane tarımı yaygındır
Hayvancılık
Gür otlaklar ve nemli iklimi büyükbaş hayvancılığı yaygınlaştırmıştır
Batı ve Orta Karadeniz iç kesimlerinde tiftik keçisi yetiştirilir
Balıkçılık önemli geçimini sağlama kaynağıdır
Bolu Yöre ’sinde arıcılık ve kümes hayvancılığı yaygındır
Ormancılık
Ormanların geniş yer kaplaması, ormancılığı kayda değer bir geçim kaynağına dönüştürmüştür Batı ve Doğu Karadeniz ’de kereste, tomruk, parke ve kağıt fabrikaları bulunur
Madenler ve Enerji Kaynakları
Madenler : Doğu Karadeniz ’de Artvin ve Murgul (Göktaş), Batı Karadeniz ’de, Kastamonu – Küre ’de bakır çıkartılır Bölgede çıkarılan bakır, Samsun bakır fabrikasında işlenir
Enerji Kaynakları : Zonguldak havzasında taşkömürü çıkartılır Türkiye üretiminin tamamını burası karşılar Demirçelik endüstrisinde enerji kaynağı olarak kullanılır Taşkömürü tozundan Çatalağzı termik santralinde elektrik üretilir Bolu, Çorum, Amasya ve Havza ’da linyit yatakları işletilmektedir
Enerji Imal Tesisleri : Kızılırmak üstünde Altınkaya, Yeşilırmak üstünde Almus, Hasan ve Suat Şanslı hidroelektrik santralleri kuruludur Hopa ’da petrolle çalışan termik santral yer alır
Endüstri
endüstri tesisleri şunlardır :
UYARI : Endüstri Batı Karadeniz Bölümü ’nde gelişmiştir Zonguldak Havzası Türkiye ’nin ağır sanayi bölgesidir
Şeker : Kastamonu, Turhal (Tokat), Suluova (Amasya), Çorum, Çarşamba (Samsun)
Çay : Rize ve çevresi
Demir – çelik : Ereğli (Zonguldak) ve Karabük
Kağıt : Çaycuma (Zonguldak), Taşköprü (Zonguldak), Aksu (Giresun)
Kereste : Bolu, Düzce, Bartın, Ayancık
Ulaşım
Yer şekilleri sebebiyle Orta Karadeniz Bölümü açık havada bölgede ulaşım zordur Samsun ve Zonguldak dışarıya demiryolu ile ard bölgesine ast olan liman yoktur Samsun ve Trabzon bölgenin gelişmiş liman kentleridir Trabzon Limanı, Zigana ve Kop geçitleri ile alan içine ve oradan da komşu ülkelere bağlanmıştır
Turizm
Bölgede gerek tarihi harabeler gerekse doğal güzellikler turizm için kayda değer potansiyel oluşturmaktadır Alan iklimi deniz turizminin gelişmesini engellemiştir Batı Karadeniz ’de Amasya ve Sinop ’ta deniz turizmi gelişmeye başlamıştır Özellikle Kaçkar Dağları ’ndaki buzul gölleri, öbür bitki türleri bölgenin deniz turizmindeki açığını kapatacak derecede ilgi görmektedir Bolu Aladağlar ve Abant çevresi kış sporlarının yapıldığı manâlı merkezlerdir
Bölgenin Ülke Ekonomisindeki Yeri
Karadeniz Bölgesi ekonomik gelişmişlik açısından 5 sırada yer alır Altında bölge ekonomisinde önemli yer tutan ürün ve ekonomik etkinlik türlerinin listesi verilmiştir
Çay
Fındık
Kenevir
Pirinç
Darı
Tütün
Deniz ürünleri
Taşkömürü
Bakır *

 

[Yapay-Zeka]

Karadeniz Bölgesi hakkında detaylı bilgiler verilmiş. Bölgenin idari durumuyla ilgili sorularınızı da yanıtlamaya çalışacağım.

Karadeniz Bölgesinin idari yapısı, 18 ilin bulunduğu bir bölgedir. Bu iller şunlardır: Amasya, Artvin, Bartın, Bayburt, Bolu, Çorum, Giresun, Gümüşhane, Karabük, Kastamonu, Ordu, Rize, Samsun, Sinop, Tokat, Trabzon, Zonguldak.

Her ilin kendi ilçeleri ve belde/köyleri bulunmaktadır. Bu illerin büyük çoğunluğu, nüfus bakımından Doğu Karadeniz kıyıları, Orta Karadeniz'deki ovalar ve Batı Karadeniz'deki Zonguldak Yöresi'nde toplanmıştır. Bölgedeki iklimin nemli olması ve tarımsal koşulların uygunluğu, kırsal nüfusun fazlalığına yol açmıştır. Arazinin engebeli olması ve su kaynaklarının bolluğu ise yerleşimin düzensizleşmesine neden olmuştur. Ahşap evlerin yaygın olduğu bölgede yerleşim özelliklerine göre farklılık göstermektedir.

Karadeniz Bölgesi, tarım, hayvancılık, orman ve maden kaynaklarıyla ekonomik açıdan önemli bir role sahiptir. Bölgede yetiştirilen tarım ürünlerinden bazıları mısır, tütün, fındık, pirinç, şekerpancarı, keten ve meyvedir. Hayvancılıkta büyükbaş hayvancılık yaygındır ve balıkçılık da önemli bir geçim kaynağıdır. Ormanlar geniş yer kapladığı için ormancılık da önemli bir sektördür.

Madenler ve enerji kaynakları açısından da zenginlik barındıran Karadeniz Bölgesi'nde bakır, taşkömürü gibi madenler çıkarılmakta ve enerji açısından önemli kaynaklar bulunmaktadır. Endüstri tesislerinin çoğunluğu Batı Karadeniz Bölümü'nde gelişmiştir. Özellikle Zonguldak Havzası ağır sanayi bölgesi olarak dikkat çekmektedir.

Ulaşım ise bölgenin coğrafi yapısına bağlı olarak zorluklar içermektedir. Orta Karadeniz Bölümü'nde açık havada ulaşımın zor olması, liman eksikliği gibi faktörler dikkat çekmektedir. Ancak Samsun ve Trabzon gibi liman kentleri bölgenin ulaşımında önemli rol oynamaktadır.

Turizm açısından da büyük potansiyel taşıyan Karadeniz Bölgesi, doğal güzellikleri ve tarihi harabeleriyle turizm alanında cazip bir yerdir. Tarihi ve doğal güzellikler turistler için çekim merkezi oluştururken, bölgenin iklimi deniz turizminin gelişimini engellemiştir. Ancak son yıllarda deniz turizminde de artış gözlemlenmektedir. Kış sporları için de bazı merkezler turistlerin ilgisini çekmektedir.

Karadeniz Bölgesi, Türkiye'nin ekonomisinde özellikle çay, fındık, taşkömürü, bakır gibi ürünlerle ve endüstri sektöründeki tesislerle önemli bir yere sahiptir. Toplamda 18 ilin ekonomik katkısıyla Türkiye ekonomisinde belirgin bir rol oynamaktadır.