Kar Fırtınası -Kar Fırtınası Nedir - Kar Fırtınası Hakkında Bilgi
Kar Fırtınası Nedir ?
Yağmur, dolu, kum ve toz fırtınaları gibi kar fırtınaları da, doğal ve yapay çevre ile bütün canlıların yaşamını olumsuz yönde etkilemektedir. Kar fırtınası ya da tipi, kuvvetli rüzgâr ve yoğun kar yağışı ile ortaya çıkan, yatay ve dikey görüş uzaklığının çok kısıtlandığı tehlikeli bir meteorolojik olaydır.
Tipi, daha önce yağan ve yeryüzünde örtü oluşturan kardan kaynaklandığı gibi, yoğun kar yağışı sırasında da görülebilen bir doğal tehlikedir. Bu iki duru*ma göre adlandırılan tipilerin oluşumu aşağıdaki şekilde özetlenebilir.
Yeryüzünde oluşan kalın kar örtüsünün, yer rüzgârının hızına ve yönü*ne bağlı olarak, bulunduğu yerden bir başka yere taşınmasıyla büyük kar yığın*ları oluşur. Doğal olarak o yerin topografik Özellikleri, kar örtüsünün kalınlığı, yığılan kann miktarı ve rüzgârın hızı ve yönü arasında çok yakın bir ilişki var*dır. Kar örtüsü ne kadar fazla, rüzgâr ne kadar hızlı ise, taşınarak yığılan kar miktarı da o kadar fazladır. Kar yağışının durmasından sonra, yeryüzündeki ka*rın şiddetli rüzgârlarla sürüklenmesi ve taşınması sırasında görüş uzaklığı son derece kısıtlanır ve göz gözü görmez hâle gelir. Bu olay yer tipisi olarak adlan*dırılır.
Bazı durumlarda yoğun kar yağışı sırasında; yerden kaldırılan kar tane*cikleri ve yerdeki diğer partiküller ile yağan kar taneleri, kuvvetli rüzgârlarla yatay yönde taşınarak sürüklenebilir. Bu durumda görüş uzaklığı birkaç metre*nin altına kadar düşebilir ki, bu doğal olaya da gerçek tipi adı verilmektedir.
Aslında her iki olay da yoğun kar yağışı ve çok hızlı esen rüzgârla ortaya çıkmaktadır. Bunun için, bu iki olay da tipi olarak adlandırılmaktadır.
Ancak afet olarak karşımıza çıkan olaylar, çoğunlukla gerçek tipi adı veri*len olay sonucunda görülür ve büyük can ve mal kayıpları yaşanır. Çünkü bu olayda çok düşük sıcaklık, kuvvetli rüzgâr ve yoğun kar yağışı aynı anda et*kili olmaktadır.
Diğer fırtınalar hemen her mevsimde görülebildiği hâlde, kar f utmaları sa*dece soğuk mevsimlerde kar yağısının görüldüğü etkili fırtına sistemlerinde ve orografik yağışa bağlı olarak da dağlık alanlardaki kar yağışı sırasında gö*rülmektedir.
Kar Fırtınasının Oluşumu ve Zararları
Yoğun kar, dondurucu soğuk ve kuvvetli rüzgârın birlikte yarattığı koşul*lar, canlı ve cansız doğa ile insan yaşamı üzerinde çok olumsuz durumlar yarat*maktadır. Bunları aşağıdaki şekilde özetlemek mümkündür.
Tipi sırasında adeta yeryüzüyle gökyüzü birleşmiş gibidir. Bu ürkütücü beyazlık, insan psikolojisi üzerinde olumsuz etkiler yaratır.
Tipiye yakalanan insanların, sığınacak bir yer bulamadıkları takdirde ya*şama şansları oldukça azdır. Ya boğularak, ya da donarak ölebilirler veya sakat kalabilirler.
Yoğun kar yağışı ve/veya sürüklenen kar nedeniyle yollarını kaybeden hayvanların yaşama şansları insanlara göre daha azdır. Nefes alma güçlüğün*den boğularak, aç kalarak, ya da donarak ölebilirler.
Tipinin daha sık ve daha etkili yaşandığı dağlık alanlarda çeşitli amaçlar için bulunan (kayakçı, dağcı, görevli v.b.) insanlar, görüş uzaklığının çok kısıt*lanması, aşırı soğuk ve kuvvetli rüzgâr nedeniyle hayatlarını yitirebilirler.
Kara, deniz ve hava ulaşımında görüş uzaklığının azalmasına bağlı ola*rak, büyük can ve mal kaybına neden olan kazalar yaşanabilir.
Özellikle kara yollarına yığılan kar ve bu karın aşın soğuk nedeniyle kay gani aşması nedeniyle büyük kazalar görülebilir.
Tipi süresince taşınan ve yığılan kar nedeniyle yapıların üstü tamamen karla örtülebilir, yapılar çökebilir. Bunun sonucunda büyük can ve mal kayıpla*rı yaşanabilir.
Kar Fırtınasının Zararlarından Korunma
Gerçek tipi; yoğun kar yağışı, dondurucu soğuk ve kuvvetli rüzgârla orta*ya çıkan bir doğal afettir. Dolayısıyla yoğun kar yağışı için alınacak önlemlerin hepsi, tipi için de geçerlidir. Ancak bu önlemlere ek olarak, aşırı soğuğun ve fır*tınanın zararlarından korunmak için de önlemler alınmalıdır. Bunları aşağıda*ki şekilde özetlemek mümkündür.
Hava tahmin raporlarında yoğun kar yağışı ve fırtına beklenmesi hâlinde, mümkün olduğu ölçüde kara yolu trafiğine çıkılmamalıdır. Yolda olan araçlar ise uygun bir yerde beklemelidir.
Tipi sırasında dağcılar, kayakçılar, tatilciler veya görevliler dağdaki ko*naklama yerlerine veya buldukları en yakın sığınağa girmelidir.
Özellikle dağlık arazilerden geçen kara ve demir yollarının kapanmama*sı için yol kenarlarına kar tutucu engeller yapılmalıdır.
Tipinin olabileceği zamanlarda, özellikle kırsal kesimde, kısa mesafeli de olsa, bir yerleşme biriminden diğerine gitmek için yaya olarak yola çıkılmamalı hayvan nakli yapılmamalıdır.
Tipi beklendiği zaman veya tipi sırasında evcil hayvanlar devamlı bulun*dukları yerlere, bu mümkün olmazsa en yakın sığmağa toplanmalıdır.
Dağ tesislerinin bulunduğu bölgede acil müdahale için her türlü tıbbî ön*lem alınmalı ve acil taşıma için helikopter kolaylığı sağlanmalıdır.
Tipiye hassas yerlerden geçen kara yollarında, tipiden korunabilecek im*kânlara sahip sığınaklar yapılmalıdır.
Olası bir tipi haberini; meteoroloji kuruluşları başta olmak üzere, bütün sorumlu kurum, kuruluş ve kişiler, çeşitli haberleşme araçlarıyla halka ulaştırmakdır.
Kar Fırtınası Nedir ?
Yağmur, dolu, kum ve toz fırtınaları gibi kar fırtınaları da, doğal ve yapay çevre ile bütün canlıların yaşamını olumsuz yönde etkilemektedir. Kar fırtınası ya da tipi, kuvvetli rüzgâr ve yoğun kar yağışı ile ortaya çıkan, yatay ve dikey görüş uzaklığının çok kısıtlandığı tehlikeli bir meteorolojik olaydır.
Tipi, daha önce yağan ve yeryüzünde örtü oluşturan kardan kaynaklandığı gibi, yoğun kar yağışı sırasında da görülebilen bir doğal tehlikedir. Bu iki duru*ma göre adlandırılan tipilerin oluşumu aşağıdaki şekilde özetlenebilir.
Yeryüzünde oluşan kalın kar örtüsünün, yer rüzgârının hızına ve yönü*ne bağlı olarak, bulunduğu yerden bir başka yere taşınmasıyla büyük kar yığın*ları oluşur. Doğal olarak o yerin topografik Özellikleri, kar örtüsünün kalınlığı, yığılan kann miktarı ve rüzgârın hızı ve yönü arasında çok yakın bir ilişki var*dır. Kar örtüsü ne kadar fazla, rüzgâr ne kadar hızlı ise, taşınarak yığılan kar miktarı da o kadar fazladır. Kar yağışının durmasından sonra, yeryüzündeki ka*rın şiddetli rüzgârlarla sürüklenmesi ve taşınması sırasında görüş uzaklığı son derece kısıtlanır ve göz gözü görmez hâle gelir. Bu olay yer tipisi olarak adlan*dırılır.
Bazı durumlarda yoğun kar yağışı sırasında; yerden kaldırılan kar tane*cikleri ve yerdeki diğer partiküller ile yağan kar taneleri, kuvvetli rüzgârlarla yatay yönde taşınarak sürüklenebilir. Bu durumda görüş uzaklığı birkaç metre*nin altına kadar düşebilir ki, bu doğal olaya da gerçek tipi adı verilmektedir.
Aslında her iki olay da yoğun kar yağışı ve çok hızlı esen rüzgârla ortaya çıkmaktadır. Bunun için, bu iki olay da tipi olarak adlandırılmaktadır.
Ancak afet olarak karşımıza çıkan olaylar, çoğunlukla gerçek tipi adı veri*len olay sonucunda görülür ve büyük can ve mal kayıpları yaşanır. Çünkü bu olayda çok düşük sıcaklık, kuvvetli rüzgâr ve yoğun kar yağışı aynı anda et*kili olmaktadır.
Diğer fırtınalar hemen her mevsimde görülebildiği hâlde, kar f utmaları sa*dece soğuk mevsimlerde kar yağısının görüldüğü etkili fırtına sistemlerinde ve orografik yağışa bağlı olarak da dağlık alanlardaki kar yağışı sırasında gö*rülmektedir.
Kar Fırtınasının Oluşumu ve Zararları
Yoğun kar, dondurucu soğuk ve kuvvetli rüzgârın birlikte yarattığı koşul*lar, canlı ve cansız doğa ile insan yaşamı üzerinde çok olumsuz durumlar yarat*maktadır. Bunları aşağıdaki şekilde özetlemek mümkündür.
Tipi sırasında adeta yeryüzüyle gökyüzü birleşmiş gibidir. Bu ürkütücü beyazlık, insan psikolojisi üzerinde olumsuz etkiler yaratır.
Tipiye yakalanan insanların, sığınacak bir yer bulamadıkları takdirde ya*şama şansları oldukça azdır. Ya boğularak, ya da donarak ölebilirler veya sakat kalabilirler.
Yoğun kar yağışı ve/veya sürüklenen kar nedeniyle yollarını kaybeden hayvanların yaşama şansları insanlara göre daha azdır. Nefes alma güçlüğün*den boğularak, aç kalarak, ya da donarak ölebilirler.
Tipinin daha sık ve daha etkili yaşandığı dağlık alanlarda çeşitli amaçlar için bulunan (kayakçı, dağcı, görevli v.b.) insanlar, görüş uzaklığının çok kısıt*lanması, aşırı soğuk ve kuvvetli rüzgâr nedeniyle hayatlarını yitirebilirler.
Kara, deniz ve hava ulaşımında görüş uzaklığının azalmasına bağlı ola*rak, büyük can ve mal kaybına neden olan kazalar yaşanabilir.
Özellikle kara yollarına yığılan kar ve bu karın aşın soğuk nedeniyle kay gani aşması nedeniyle büyük kazalar görülebilir.
Tipi süresince taşınan ve yığılan kar nedeniyle yapıların üstü tamamen karla örtülebilir, yapılar çökebilir. Bunun sonucunda büyük can ve mal kayıpla*rı yaşanabilir.
Kar Fırtınasının Zararlarından Korunma
Gerçek tipi; yoğun kar yağışı, dondurucu soğuk ve kuvvetli rüzgârla orta*ya çıkan bir doğal afettir. Dolayısıyla yoğun kar yağışı için alınacak önlemlerin hepsi, tipi için de geçerlidir. Ancak bu önlemlere ek olarak, aşırı soğuğun ve fır*tınanın zararlarından korunmak için de önlemler alınmalıdır. Bunları aşağıda*ki şekilde özetlemek mümkündür.
Hava tahmin raporlarında yoğun kar yağışı ve fırtına beklenmesi hâlinde, mümkün olduğu ölçüde kara yolu trafiğine çıkılmamalıdır. Yolda olan araçlar ise uygun bir yerde beklemelidir.
Tipi sırasında dağcılar, kayakçılar, tatilciler veya görevliler dağdaki ko*naklama yerlerine veya buldukları en yakın sığınağa girmelidir.
Özellikle dağlık arazilerden geçen kara ve demir yollarının kapanmama*sı için yol kenarlarına kar tutucu engeller yapılmalıdır.
Tipinin olabileceği zamanlarda, özellikle kırsal kesimde, kısa mesafeli de olsa, bir yerleşme biriminden diğerine gitmek için yaya olarak yola çıkılmamalı hayvan nakli yapılmamalıdır.
Tipi beklendiği zaman veya tipi sırasında evcil hayvanlar devamlı bulun*dukları yerlere, bu mümkün olmazsa en yakın sığmağa toplanmalıdır.
Dağ tesislerinin bulunduğu bölgede acil müdahale için her türlü tıbbî ön*lem alınmalı ve acil taşıma için helikopter kolaylığı sağlanmalıdır.
Tipiye hassas yerlerden geçen kara yollarında, tipiden korunabilecek im*kânlara sahip sığınaklar yapılmalıdır.
Olası bir tipi haberini; meteoroloji kuruluşları başta olmak üzere, bütün sorumlu kurum, kuruluş ve kişiler, çeşitli haberleşme araçlarıyla halka ulaştırmakdır.