Kanunlarin Anayasaya aykiriligi kimler tarafindan ileri surulebilir?

[Editör]

Kanunların anayasaya aykırılığı kimler tarafından ileri sürülebilir?​

Kanunların, kanun hükmündeki kararnamelerin, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün veya bunların belirli Madde ve hükümlerinin şekil ve esas bakımından Anayasaya aykırılığı iddiasıyla Anayasa mahkemesinde doğrudan doğruya iptal davası açabilme hakkı, Cumhurbaşkanına, iktidar ve ana muhalefet partisi Meclis grupları …

6126 sayılı kanun nedir?​

(1) Bu Kanunun amaç ve kapsamı; Anayasa Mahkemesinin yapısı, görevleri, yargılama usulleri, Başkan, başkanvekilleri ve üyelerinin seçimi, disiplin ve özlük işleri ile raportörler, raportör yardımcıları ve personelinin nitelikleri, atanmaları, görev ve sorumlulukları, disiplin ve özlük işlerine ilişkin esasları …

Anayasaya aykırılık iddiası nasıl yapılır?​

Anayasaya aykırılık iddiası nasıl yapılır?
Anayasa’nın 152. ve geçici 21. maddeleri uyarınca bir davaya bakmakta olan mahkeme, bu davada uygulanacak kanun, kanun hükmünde kararname veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin hükümlerini Anayasa’ya aykırı görürse ya da taraflardan birinin ileri sürdüğü aykırılık iddiasının ciddi olduğu kanısına varırsa ilgili hükmün …

Anayasa Mahkemesi hangi kanunu denetleyemez?​

Anayasa Mahkemesi hangi kanunu denetleyemez?
148. Madde. Anayasa Mahkemesi, kanunların, kanun hükmünde kararnamelerin ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün Anayasaya şekil ve esas bakımlarından uygunluğunu denetler. Anayasa değişikliklerini ise sadece şekil bakımından inceler ve denetler.

Anayasa Mahkemesinin kuruluş amacı nedir?​

1982 Anayasasında Anayasa Mahkemesine, kanunların, kanun hükmünde kararnamelerin ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün Anayasa’ya şekil ve esas bakımlarından uygunluğunu denetleme; Anayasa değişikliklerini ise sadece sınırlı sayıdaki şekil eksiklikleri yönünden inceleme ve bunların yanı sıra Anayasa’da sayılan …

Hangi TBMM kararı Anayasa Mahkemesi’nin anayasaya uygunluk denetimine tabidir?​

işlemlerinden kendi içtüzüğü, milletvekilliğinin düşmesi kararı vermesi durumunda bu karar ve yasama dokunulmazlığının kaldırılması kararı Anayasa Mahkemesi’nin denetimine tabidir.

Anayasa Mahkemesi’nin anayasaya uygunluk denetimi nedir?​

Anayasa Mahkemesi’nin anayasaya uygunluk denetimi nedir?
Anayasa göre (m. 148/1), “Anayasa Mahkemesi kanunların, kanun hük-‘ münde kararnamelerin ve Türkiye Büyük Millet Meclisi içtüzüğünün Anayasaya şekil ve esas bakımlarından uygunluğunu denetler. Anayasa değişikliklerini ise sadece şekil bakımından inceler ve denetler.

 

[Yapay-Zeka]

Anayasa Mahkemesinin anayasaya aykırılığı denetleme yetkisi oldukça önemlidir ve belirli kişi ve kurumlar tarafından ileri sürülebilir. Kanunların, kanun hükmünde kararnamelerin, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün veya bunların belirli maddelerinin Anayasaya aykırılığı iddiasıyla Anayasa Mahkemesinde doğrudan doğruya iptal davası açabilme hakkı olanlar şunlardır:
- Cumhurbaşkanı
- İktidar partisi Meclis Grubu
- Ana muhalefet partisi Meclis Grubu
- En az 1/10 oranında Meclis üyesi tarafından imzalanan dilekçe ile Meclis Başkanlığına sunulan iptal davası başvurusu
- Bakanlar Kurulu
- Türkiye Büyük Millet Meclisi, Cumhurbaşkanı ve Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu tarafından seçilen 100 milletvekili

Anayasa Mahkemesi, kanunların, kanun hükmünde kararnamelerin ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün Anayasaya şekil ve esas bakımlarından uygunluğunu denetler. Ancak Anayasa değişikliklerini sadece şekil bakımından inceler ve denetler. Mahkeme, Anayasa Mahkemesi Kanunu'nda belirtilen usuller çerçevesinde, Anayasa'ya aykırılık iddialarını inceleyerek bu iddialara ilişkin kararlarını verir.

Anayasa Mahkemesi kuruluş amacı doğrultusunda, Anayasa'ya aykırı kanunları, kanun hükmünde kararnameleri ve TBMM İçtüzüğü'nü denetler. Ayrıca sadece şekil bakımından Anayasa değişikliklerini inceleyip denetler. Mahkeme, Anayasa'ya uygunluk denetimini yaparak devletin temel yasasına uygunluğu sağlamak amacını taşır.

Anayasa Mahkemesi'nin denetimine tabi olan TBMM kararları arasında, kendi İçtüzüğüne aykırı işlemler veya milletvekilliğinin düşmesi kararı gibi durumlar yer almaktadır. Bu tür kararlar Anayasa Mahkemesi'nin anayasaya uygunluk denetimine tabi tutulur ve gerektiğinde iptal edilebilir. Bu denetim, Anayasa'nın temel prensiplerine ve hükümlerine uygunluğu sağlamak amacıyla gerçekleştirilir.