Kanaryalara Verilen Mamalar
MAMALAR
Kanaryanın beslenmesine çeşitlilik katmak, diğer besinlerden sağlayamadıklarını vermek, kanaryada istenilen değişiklikleri sağlamak amacıyla çeşitli mama karışımları oluşturulmuştur. Bunlar kuvvet mamaları ve renk mamaları olarak ikiye ayrılır.
KUVVET MAMASI
Bir yumurta katı hale gelinceye değin haşlanır. Soğuduktan sonra sarısı çıkartılarak ezilir. Buna bir miktar pişmiş yumurtanın beyazından da koymakta yarar vardır. İki bisküvi kuru olarak ezilerek, toz haline getirilir ve yumurtanın içine dökülerek karıştırılır. Bu karışıma yarım çay kaşığı bal, iki damla balıkyağı, biraz bira mayası ve biraz da süt ilâvesiyle kuşun iştahla yiyeceği ve iyi bir gelişim sağlayacağı bir mama elde edilir. Bu mamaların içine, çiftleşme ve tüy dökümü sıralarında yumurta kabuğu tozu veya mürekkepbalığı kemiği tozu karıştırılabilîr. Bu ilâve, kuşun kalsiyum gereksinmesini karşılayacaktır.
RENK MAMALARI
Doğadaki yabanıl kanarya türlerinin belirli renk özelliklen göstermesine karşın evcil kanarya çeşitleri arasında pek çok çekici renkte kanarya bulma olanağına sahibiz. Bu olanağı bize tanıyan, kanarya yetiştiricilerinin bu yoldaki araştırıcı çaba ve emekleridir. Bu çalışmalar, değinildiği üzere iki temel yönlenme göstermiştir.
Bunlardan birincisi, Mendel'in "Kalıtım Kuralları" çerçevesi içinde, belirli bir renkte kanarya elde edebilmek için uygun özellikler gösteren dişi ve erkek kanaryaların çiftleştirilmesi düşüncesine dayanır. Bu çabalar sonunda elde edilen seçkin nitelikli kanaryaların renk özellikleri kalıcıdır ve kalıtımla yine kendi döllerine aktarılabilir.
İkincisiyse, özellikle İngiltere'de, kanaryaların renkleri üzerine yapılan kimyasal çalışmalar yönünden olmuş ve bazı özel meşinlerle çok değişik, çekici renkte kanaryalar elde edilebilmiştir. Ancak bunlar, besin rejimlerin özelliklerini veren maddeler çıkartıldığında, tekrar gerçek renklerine dönerler. Ayrıca, suni olarak kazandıkları bu renk özelliklerini, kendi döllerine yalnızca kalıtım yoluyla geçirebilme özelliğine sahip değildirler.
Renk Mamaları adıyla anılan, kuşların tüy diplerinde bulunan renk verici maddeleri istenilen yönde etkileyen, vitamince zengin, kuş sağlığına zararsız, renklendirici bu mamalar, kanaryalara iki aylık olduklarında, her gün kanarya başına bir çay kaşığı olmak üzere verilmeye başlanır. Renk mamaları tüy dökümü sırasında artırılabilir, ancak çiftleşme süresi içinde, kuluçka
Kanaryaların tüylerinde koyu sarı, kırmızı, tarçıni, portakal renklerini yapay olarak oluşturmak mamalar sayesinde mümkün olmaktadır. Hazırladığımız yumurta mamasına 4–5 damla zeytinyağı, makinada ince çekilmiş kırmızı taze kayın biberinden bir çay kaşığı eklenerek kuşa verilir.
Kasım ayından itibaren her gün mamalığa bir kahve kaşığı konularak tatbik edilir. Mamanın yanında kuşa haftada bir defa kenevir, keten ve darıyı biraz fazlaca vermek gerekir, ayrıca bolca yeşillik ve meyvede verilir.
Renk mamasına sadece dişilerin yumurtlama döneminde ve yavrular 5–6 haftalık oluncaya kadar ara verilmelidir. Daha sonra yavrularla birlikte kuşlara renk maması verilmeye devam edilmelidir. Mamanın hergün düzenli olarak kuşa verilmesi gerekir, bir gün dahi vermezsek bu kuşun renginde belli olacaktır.
YUMURTA MAMASI
Bir yumurta katı hale gelinceye kadar haşlanır. Soğuduktan sonra sarısı çıkartılarak ezilir içine az miktarda beyazı rendelenerek karıştırılır, iki adet bisküvi ezilerek toz haline getirilerek içine karıştırılır, karışıma yarım çay kaşığı bal, iki damla balık yağı, biraz süt ilave edilir ve kuşa verilir. Ayrıca bu karışıma elma, şeftali, muz gibi meyvelerde rendelenerek karıştırılabilir, fakat elma karıştırılacaksa mamaya balık yağı koymamalıyız çünkü elma ile balık yağı birleştiğinde mamayı bozar.
Yumurta ezmesine dövülmüş haşhaş tohumu, kenevir tohumu, rendelenmiş havuç, mangal kömürü tozu, mürekkep balığı kemiği tozu, az miktarda haşlanmış patetes, galeta unu, ezilmiş bisküvi, bal ve süt, badem ezmesi karıştırılarak besleyici ve karışımı zengin bir mama yapabiliriz.
Kanaryamıza kuru ekmeklerin üzerine şekerli sıcak süt dökerek yumuşayıp soğumasını bekledikten sonra oluşan karışımı da verebiliriz.
VİTAMİNLER
Yabani kanaryalar tabiatta serbest olarak meyve, çiçek, at ve ağaçlardan temin ettiği taze gıdaların bünyesindeki vitaminlere aaaabolizmasının gelişmesine ihtiyacı olan çeşitli vitaminler kendisi serbestçe tedarik edebilir. Halbuki kafes hayatına intibak etmiş bulunan evcil kanaryalarda bu ihtiyaç bakicisi tarafından temin edilir. Verilecek gıdalarda ne cins vitaminin bulunduğunu bilmek gereklidir. Vitamin, vücudun gelişmesine ve hastalıklara karsı direnç artamasana sağlayan bir maddedir. Muhtelif besinlerde çeşitli cinsleri tabii olarak bulunduğu gibi bunların bilhassa ilaçlarda kullanılan sunileri de yapılmaktadır. Vitamin noksanlığından meydana gelen hastalıklara “Avitaminos hastalıkları” denir. Suni olarak yapılan vitaminlerin mama vesaire besinlerde gereklidir.
Vitaminlerin belli başlı çeşitleri ve gördükleri vazifelerle hangi besinlerde bulundukları aşağıda gösterilmiştir.
A VİTAMİNİ; Havuçta , balıkyağında, yumurtada, yeşilliklerde bulunur. Görevi bünyenin gelişmesini temin eden, yumurta verimini arttırır, sinir sisteminin normal çalışmalarını düzenler, görme hassasını kuvvetlendirir, iştahı açar, hastalıklara karşı vücut direncini arttırır.
Eksikliği halinde bünyenin gelişmesi yavaşlar, hastalıklara karşı direnç azalır. Ve göz, solunum organları, böbrekler hastalanır, yumurta verimi azalır. Zafiyet, iştahsızlık meydana gelir, ömrü kısalır.
B1 VİTAMİNİ; Yulafta, mayada, bakliyatta bulunur. Sindirim sistemi organlarını çalıştırır, gelişmeyi temin eder, sinir sisteminin çalışmasını düzenler. Noksanlığı halinde sinir sistemi bozukluğu (Ben-Ben), hazımsızlık meydana gelin.
B2 VİTAMİNİ; Hububatta, yeşilliklerde bulunur. Gelişmeyi temin eder, yavru kuşlardaki telefatı azaltır, yumurta verimini çoğaltır, ayak parmaklarındaki felci önler. Noksanlığı halinde gelişme azalır, tüylerinde kırılma görünür, zafiyet, felç gibi rahatsızlıklar meydana gelir, yavru telefatı fazla olur.
B12 VİTAMİNİ; Süt, et, karaciğer, kan, balık unu gibi gıdalarda bol miktarda görülür. iştahı arttırır, gelişmeyi temin eden, vücudun hastalıklara karşı direncini çoğaltır, telefat önler, tüy dökümüne mani olur. Eksikliği halinde bünyenin gelişmesi azalır, zamansız tüy dökümü olur, zafiyet ve telefat artar. denilen ve kanaryada tüy yolma, gagalama, yumurtayı kırıp yemek hırçınlığı görülür.
C VİTAMİNİ; Limon ve yeşilliklerde bol miktarda bulunur. Bünyenin hayatiyetini sağlar. Noksanlığı halinde gelişme azalır, cılız yavrular meydana gelir.
E VİTAMİNİ; Yeşil salata, sürmüş tohumlar ve galeta. ununda bulunur. Bilhassa kanaryanın çiftleşme ve üremesinde hormonlar üzerinde mühim rol oynar. Yumurta verimini artırır. Noksanlığı halinde erkek kanaryada cinsi kudretsizlik ve hattâ kısırlık meydana gelir. Dişi kanaryanın ise yumurtalıklarında bozukluklar olur. Yumurtadan yavru verimi azalır ve yavru telefatı çoğalır.
D VİTAMİNİ; Balık yağında, yumurta sarısında, tereyağında, sütte bol miktarda bulunur. Kemik dokusunun, onarım ve gelişmesinde büyük rolü vardır. Bünyedeki fosfor ve kirecin yapıcı faaliyetini hızlandırır. Noksanlığı halinde kemik zafiyetine, raşitizm, sıskalığa sebep olur. Yumurta kabukları ince ve miktar itibariyle az olur.
MAMALAR
Kanaryanın beslenmesine çeşitlilik katmak, diğer besinlerden sağlayamadıklarını vermek, kanaryada istenilen değişiklikleri sağlamak amacıyla çeşitli mama karışımları oluşturulmuştur. Bunlar kuvvet mamaları ve renk mamaları olarak ikiye ayrılır.
KUVVET MAMASI
Bir yumurta katı hale gelinceye değin haşlanır. Soğuduktan sonra sarısı çıkartılarak ezilir. Buna bir miktar pişmiş yumurtanın beyazından da koymakta yarar vardır. İki bisküvi kuru olarak ezilerek, toz haline getirilir ve yumurtanın içine dökülerek karıştırılır. Bu karışıma yarım çay kaşığı bal, iki damla balıkyağı, biraz bira mayası ve biraz da süt ilâvesiyle kuşun iştahla yiyeceği ve iyi bir gelişim sağlayacağı bir mama elde edilir. Bu mamaların içine, çiftleşme ve tüy dökümü sıralarında yumurta kabuğu tozu veya mürekkepbalığı kemiği tozu karıştırılabilîr. Bu ilâve, kuşun kalsiyum gereksinmesini karşılayacaktır.
RENK MAMALARI
Doğadaki yabanıl kanarya türlerinin belirli renk özelliklen göstermesine karşın evcil kanarya çeşitleri arasında pek çok çekici renkte kanarya bulma olanağına sahibiz. Bu olanağı bize tanıyan, kanarya yetiştiricilerinin bu yoldaki araştırıcı çaba ve emekleridir. Bu çalışmalar, değinildiği üzere iki temel yönlenme göstermiştir.
Bunlardan birincisi, Mendel'in "Kalıtım Kuralları" çerçevesi içinde, belirli bir renkte kanarya elde edebilmek için uygun özellikler gösteren dişi ve erkek kanaryaların çiftleştirilmesi düşüncesine dayanır. Bu çabalar sonunda elde edilen seçkin nitelikli kanaryaların renk özellikleri kalıcıdır ve kalıtımla yine kendi döllerine aktarılabilir.
İkincisiyse, özellikle İngiltere'de, kanaryaların renkleri üzerine yapılan kimyasal çalışmalar yönünden olmuş ve bazı özel meşinlerle çok değişik, çekici renkte kanaryalar elde edilebilmiştir. Ancak bunlar, besin rejimlerin özelliklerini veren maddeler çıkartıldığında, tekrar gerçek renklerine dönerler. Ayrıca, suni olarak kazandıkları bu renk özelliklerini, kendi döllerine yalnızca kalıtım yoluyla geçirebilme özelliğine sahip değildirler.
Renk Mamaları adıyla anılan, kuşların tüy diplerinde bulunan renk verici maddeleri istenilen yönde etkileyen, vitamince zengin, kuş sağlığına zararsız, renklendirici bu mamalar, kanaryalara iki aylık olduklarında, her gün kanarya başına bir çay kaşığı olmak üzere verilmeye başlanır. Renk mamaları tüy dökümü sırasında artırılabilir, ancak çiftleşme süresi içinde, kuluçka
Kanaryaların tüylerinde koyu sarı, kırmızı, tarçıni, portakal renklerini yapay olarak oluşturmak mamalar sayesinde mümkün olmaktadır. Hazırladığımız yumurta mamasına 4–5 damla zeytinyağı, makinada ince çekilmiş kırmızı taze kayın biberinden bir çay kaşığı eklenerek kuşa verilir.
Kasım ayından itibaren her gün mamalığa bir kahve kaşığı konularak tatbik edilir. Mamanın yanında kuşa haftada bir defa kenevir, keten ve darıyı biraz fazlaca vermek gerekir, ayrıca bolca yeşillik ve meyvede verilir.
Renk mamasına sadece dişilerin yumurtlama döneminde ve yavrular 5–6 haftalık oluncaya kadar ara verilmelidir. Daha sonra yavrularla birlikte kuşlara renk maması verilmeye devam edilmelidir. Mamanın hergün düzenli olarak kuşa verilmesi gerekir, bir gün dahi vermezsek bu kuşun renginde belli olacaktır.
YUMURTA MAMASI
Bir yumurta katı hale gelinceye kadar haşlanır. Soğuduktan sonra sarısı çıkartılarak ezilir içine az miktarda beyazı rendelenerek karıştırılır, iki adet bisküvi ezilerek toz haline getirilerek içine karıştırılır, karışıma yarım çay kaşığı bal, iki damla balık yağı, biraz süt ilave edilir ve kuşa verilir. Ayrıca bu karışıma elma, şeftali, muz gibi meyvelerde rendelenerek karıştırılabilir, fakat elma karıştırılacaksa mamaya balık yağı koymamalıyız çünkü elma ile balık yağı birleştiğinde mamayı bozar.
Yumurta ezmesine dövülmüş haşhaş tohumu, kenevir tohumu, rendelenmiş havuç, mangal kömürü tozu, mürekkep balığı kemiği tozu, az miktarda haşlanmış patetes, galeta unu, ezilmiş bisküvi, bal ve süt, badem ezmesi karıştırılarak besleyici ve karışımı zengin bir mama yapabiliriz.
Kanaryamıza kuru ekmeklerin üzerine şekerli sıcak süt dökerek yumuşayıp soğumasını bekledikten sonra oluşan karışımı da verebiliriz.
VİTAMİNLER
Yabani kanaryalar tabiatta serbest olarak meyve, çiçek, at ve ağaçlardan temin ettiği taze gıdaların bünyesindeki vitaminlere aaaabolizmasının gelişmesine ihtiyacı olan çeşitli vitaminler kendisi serbestçe tedarik edebilir. Halbuki kafes hayatına intibak etmiş bulunan evcil kanaryalarda bu ihtiyaç bakicisi tarafından temin edilir. Verilecek gıdalarda ne cins vitaminin bulunduğunu bilmek gereklidir. Vitamin, vücudun gelişmesine ve hastalıklara karsı direnç artamasana sağlayan bir maddedir. Muhtelif besinlerde çeşitli cinsleri tabii olarak bulunduğu gibi bunların bilhassa ilaçlarda kullanılan sunileri de yapılmaktadır. Vitamin noksanlığından meydana gelen hastalıklara “Avitaminos hastalıkları” denir. Suni olarak yapılan vitaminlerin mama vesaire besinlerde gereklidir.
Vitaminlerin belli başlı çeşitleri ve gördükleri vazifelerle hangi besinlerde bulundukları aşağıda gösterilmiştir.
A VİTAMİNİ; Havuçta , balıkyağında, yumurtada, yeşilliklerde bulunur. Görevi bünyenin gelişmesini temin eden, yumurta verimini arttırır, sinir sisteminin normal çalışmalarını düzenler, görme hassasını kuvvetlendirir, iştahı açar, hastalıklara karşı vücut direncini arttırır.
Eksikliği halinde bünyenin gelişmesi yavaşlar, hastalıklara karşı direnç azalır. Ve göz, solunum organları, böbrekler hastalanır, yumurta verimi azalır. Zafiyet, iştahsızlık meydana gelir, ömrü kısalır.
B1 VİTAMİNİ; Yulafta, mayada, bakliyatta bulunur. Sindirim sistemi organlarını çalıştırır, gelişmeyi temin eder, sinir sisteminin çalışmasını düzenler. Noksanlığı halinde sinir sistemi bozukluğu (Ben-Ben), hazımsızlık meydana gelin.
B2 VİTAMİNİ; Hububatta, yeşilliklerde bulunur. Gelişmeyi temin eder, yavru kuşlardaki telefatı azaltır, yumurta verimini çoğaltır, ayak parmaklarındaki felci önler. Noksanlığı halinde gelişme azalır, tüylerinde kırılma görünür, zafiyet, felç gibi rahatsızlıklar meydana gelir, yavru telefatı fazla olur.
B12 VİTAMİNİ; Süt, et, karaciğer, kan, balık unu gibi gıdalarda bol miktarda görülür. iştahı arttırır, gelişmeyi temin eden, vücudun hastalıklara karşı direncini çoğaltır, telefat önler, tüy dökümüne mani olur. Eksikliği halinde bünyenin gelişmesi azalır, zamansız tüy dökümü olur, zafiyet ve telefat artar. denilen ve kanaryada tüy yolma, gagalama, yumurtayı kırıp yemek hırçınlığı görülür.
C VİTAMİNİ; Limon ve yeşilliklerde bol miktarda bulunur. Bünyenin hayatiyetini sağlar. Noksanlığı halinde gelişme azalır, cılız yavrular meydana gelir.
E VİTAMİNİ; Yeşil salata, sürmüş tohumlar ve galeta. ununda bulunur. Bilhassa kanaryanın çiftleşme ve üremesinde hormonlar üzerinde mühim rol oynar. Yumurta verimini artırır. Noksanlığı halinde erkek kanaryada cinsi kudretsizlik ve hattâ kısırlık meydana gelir. Dişi kanaryanın ise yumurtalıklarında bozukluklar olur. Yumurtadan yavru verimi azalır ve yavru telefatı çoğalır.
D VİTAMİNİ; Balık yağında, yumurta sarısında, tereyağında, sütte bol miktarda bulunur. Kemik dokusunun, onarım ve gelişmesinde büyük rolü vardır. Bünyedeki fosfor ve kirecin yapıcı faaliyetini hızlandırır. Noksanlığı halinde kemik zafiyetine, raşitizm, sıskalığa sebep olur. Yumurta kabukları ince ve miktar itibariyle az olur.