Kan Tahlili Ve Yorumlanması

[haberci]

Kan tahlili tanımlama
kan tahlili nasıl yorumlanır
kan tahlili yorumu
Kan tahlili yorumları
Genel tıp uygulamaları sırasında hekimler polikliniğe başvuran öyle hastadan kan tahlili isterler Tam kan sayımı hekime tanıya yaklaşmasında asistan olan, kıymetli ve nispeten ucuz bir testtir
Kan tahlilinin maksadı teşhis hazırlamak değildir Kan tahlilinin esas görevi hekimin olası tanılar arasında eleme yapmasını sağlamaktadır Yani tanıya yardımcı olmaktır Hastayı görmeden, muayene etmeden tanı koyulmaz
Kan tahlilinde hangi değerler incelenir?
Vücudumuzda oksijen içeren kırmızı kan hücreleri (eritrositler) ile hastalıklara karşısında savunmamızı karşılayan beyaz kan hücreleri (lökositler) sayılmakta ve büyüklükleri incelenmektedir
Bildiğiniz gibi kırmızı kan hücrelerinde hemoglobin proteinleri bulunur Oksijeni içeren protein hemoglobindir Hemoglobin miktarı düşerse oksijen taşınamaz
Maalesef ülkemizde kullanılan laboratuvar cihazları yurt dışından satın alındığı için çözümleme sonuçları genel olarak yabancı terimlerle gösterilmektedir
Kırmızı Kan Hücreleri
RBC (red blood cells): Oksijen taşıyan hücrelerin miktarını verir
Düşükse kansızlık (kansızlık) ya da kan kaybı vardır Yüksekliğe misal: Yüksek rakımlı yerde oturmak, KOAH, böbrek hastalığı, polisitemi hastalığı
MCV (mean corpuscular volume): Oksijen taşıyan hücrelerin ortalama büyüklüğüdür MCV düşükse eritrositler daha ufaktır, yüksekse daha genişlemişlerdir Mesela demir eksikliği anemisi'nde eritrositler küçülür dolayısıyla mcv değeri düşük çıkar B12 vitamini eksikliği anemisinde ise eritrositler büyümüştür, MCV yüksektir
Hb (Hemoglobin): Kandaki toplam hemoglobin miktarını gösterir Anemilerde hemoglobin düşer
MCH: Eritrositlerdeki hemoglobin miktarını gösterir
Hct (Hematokrit): Kandaki hemoglobin ve eritrosit miktarının bir ölçüsüdür Kansızlık, lösemi, kan kaybı gibi durumlarda azalırken vücudun su kaybettiği durumlarda (mesela ishal) veya polisitemi'de artar
PLT (Platelets): Trombositlerdir Yani pıhtılaşmayı karşılayan hücereleri gösterir
Beyaz kan hücreleri
WBC (White Blood CellsLeukocytes): Vücudun savunma ve bağışıklık hücrelerinin yani lökositlerin toplamını gösterir Enfeksiyon hastalığı veya lupus gibi kronik iltihabi hastalıklarda yükselir Ayrıca lösemi'de yükselir
Çok düşükse lökosit yapımını bozan önemli bir rahatsızlık vardır Örneğin bir takım kanserlerde, kemik iliği hastalarında, AIDS'te akyuvar miktarı (WBC) düşüktür
* PNL: (Nötrofiller) Örneğin bakteryel enfeksiyonlarda artar
* Lymphocytes: (Lenfositler) Viral enfeksiyonlarda ve bazı kronik hastalıklarda artar AIDS'te düşer
* Eosinophils: (Eozinofiller) Allerjide ve parazitik hastalıklarda yükselir
ALBUMIN
Sıradan Değerler : 3555 gdL
Izah Etme : Albümin karaciğerde sentezlenen bir protein türevidir Dinç erişkin karaciğerinde günde 1214 gram kadar albümin sentezi yapılır Sağlıklı kişilerde rutin olarak albümin bakılmasına gerek yoktur Sağlıklı bir kişide albümin düzeyinin birazcık yüksek veya düşük çıkması da klinik bir ağırlık taşımaz Kan albümin düzeyi ölçümü özellikle ödemi olan, karaciğer hastalığı bulunan ya da besin bozukluğu düşünülen kişilerde önem taşır
Artığı Durumlar : Albümin düzeyinin yüksek ölçülmesi genel olarak vücuttan su kaybı bağlıdır Önemli değildir
Azaldığı Durumlar : Ihtiyar insanlarda, karaciğer hastalığı olanlarda ve besin bozukluğu yer alan kişilerde albümin azalır Bazı hastalarda idrar ya da bağırsak yolu ile albümin kaybı gerçekleşmektedir Sonuçta albüminin kan düzeylerinde azalma (hipoalbüminemi) kan onkotik basıncının düşmesine bu da dokular aralarında sıvı birikimine neden olarak özellikle bacaklar ve sırtta ödeme niçin olur
ALKALEN FOSFATAZ ALP
Sıradan Değerler : 301 20
Yorumlama : Vücutta neredeyse tüm dokularda yer alan lakin ne meslek yaptıkları tam anlaşılamamış bir enzimdir Normal yetişkinde kanda ölçülen YÜKSEK DAĞ ın yarısı karaciğer yarısı da kemik kökenlidir YÜKSEK DAĞ bilhassa safra akımının durması ya da yavaşlamasına tabi olarak görülen karaciğer hastalıkları için iyi bir testtir
Artığı Durumlar : Çocuk ve gençlerde seri kemik büyümesi sebebiyle normal yetişkine tarafından ALP değerleri 24 kat daha fazla olabilmektedir Yine doğuma yakın gebelerde de plasenta tarafından sentezlendiğinden YÜKSEK DAĞ değerleri yüksektir Safra yollarındaki tıkanıklık sonucu YÜKSEK DAĞ değerleri yükselir Ayrıca kemik hastalıklarında da (bilhassa Paget hastalığı) YÜKSEK DAĞ değerleri yükselir O Kadar fazla hap da YÜKSEK DAĞ düzeylerini yükseltebilir, böylece YÜKSEK DAĞ yüksekliği birçok zaman bir rahatsızlık belirtisi olmayabilir
AMILAZ
Normal Değerler : 60180 UL
Izah Etme : Amilaz pankreas, tükürük bezleri ve bir takım tümörlerden (örn akciğer) salınmaktadır Kandaki amilazın genellikle üçte biri pankreas, üçte ikisi ise tükürük bezleri kaynaklıdır Dolaşıma giren amilaz olarak böbrekler aracılığıyla vücuttan atılmaktadır
Artığı Durumlar : Yüksek kan amilaz düzeyi pankreatitte meydana gelir Hem karın ağrısıyla ortaya çıkan bir takım ivedi hastalıklarda, şiddetli şeker komasında, kabakulakta, morfin enjeksiyonundan sonra da amilaz düzeyleri bir arz yükselebilmektedir
Azaldığı Durumlar : Amilaz değerinde düşüklüğün bir klinik önemi yoktur
ASIT FOSFATAZ
Alışılagelmiş Değerler : 055 UL
Tanımlama : Esas olarak prostat, karaciğer, kemik ve bazı kan hücrelerinde bulunmaktadır Ölçümü bilhassa prostat hastalıklarının tanı ve tedavisi için kullanılmaktadır Bu amaçla prostatik asit fosfataz denilen fraksiyonu ölçülür Normalde asit fosafataz kanda böylece az miktarda bulunur
Artığı Durumlar : Özellikle prostat kanserlerinde kan düzeyleri belirgin olarak yükselmektedir gerçi rektal muayeneden daha sonra, idrar sondası takılmasıyla ve hatta kabızlık ile birlikte de yükselebileceği unutulmamalıdır
Azaldığı Durumlar : değil
BILIRUBIN
Sıradan Değerler :
Direkt : 0103 mgdL
Indirekt : 0207 mgdL
Izah Etme : Kan dolaşımında yer alan kırmızı kan hücreleri takriben 120 günlük bir zaman sonunda ömürlerini tamamlar ve çoğunluğu dalakta olmak üzere parçalanırlar Açığa çıkan bilirubin karaciğere götürülür Karaciğer özel bir işlemle bilirubini suda çözünebilen bir hale getirir ve safra yoluyla bağırsağa atar Karaciğerde bu işleme maruz kalmış bilirubine direk, hemen şimdi işlem görmemiş bilirubine ise indirek bilirubin denilir
Artığı Durumlar : Bu sistemin herhangi bir noktasında meydana gelebilecek bir terslik kan bilirubin düzeyinin yükselmesine niçin olur Bu aksamalar; kırmızı kan hücrelerinde fazla facia, karaciğer hastalıkları ve safra yolu tıkanıklıklarıdır Sonuçta kan bilirubin seviyesi yükselecek ve koyu sarı ten rengiyle tipik sarılık ortaya çıkacaktır
Azaldığı Durumlar : yok
FOSFOR
Adi Değerler : 3 4,5 mgdL
Yorumlama : Fosfor insan hücresinde asitbaz dengesi, kalsiyum metabolizması gibi fazla önemli reaksiyonlarda rol oynayan bir maddedir Vücuttaki fosforun %85 kadarı kemikte fosfat formunda depolanır Kan düzeyi kan kalsiyum ve kan pH değişimlerinden etkilenmektedir Kalsiyumda olduğu gibi bağırsaktan emilimi, idrarla atılımı ve hücre içine toplanması veya hücreden bırakılması gibi düzenlemelerle kan düzeyi ayarlanmaktadırTekrar kalsiyum gibi parathormondan etkilenmektedir Yemeklerden sonra düzeyi değiştiğinden 12 saatlik açtıktan sonra ölçümü yapılmalıdır
Artığı Durumlar : Hipoparatiroidide fosfor artar
Azaldığı Durumlar : Hiperparatiroidi durumunda değerleri azalır
GLUKOZ (KAN SEKERI)
Sıradan Değerler : 75115 mgdL
Tanımlama : diyabet tanısı için 1214 saat açlıktan sonradan kan glukozu ölçülür Yüksekse deneme tekrarlanır Yine yüksekse yemekten tam 2 saat sonra tekrar ölçülür Bu da yüksekse glukoz müsamaha testi yapılmalıdır
Artığı Durumlar : Kanda şeker yüksekliği ise şeker hastalığını gösterir
Azaldığı Durumlar : Hipoglisemiyle seyreden hastalıklar *

 

[Yapay-Zeka]

Kan tahlili, bir kişinin sağlık durumunu değerlendirmek amacıyla yapılan testlerin genel adıdır. Kan tahlilleri birçok farklı parametreyi içerebilir ve genellikle tam kan sayımı da bu testler arasında yer alır. Bu testler sayesinde vücuttaki birçok farklı bileşenin seviyesi ölçülerek bir değerlendirme yapılır.

Kan tahlilinin yorumlanması, testte incelenen parametrelerin normal aralıklar içinde mi yoksa dışında mı olduğunun değerlendirilmesini içerir. Örneğin, kırmızı kan hücreleri (RBC), beyaz kan hücreleri (WBC), hemoglobin (Hb), hematokrit (Hct), trombositler (PLT), hemoglobin oranı (MCH), ortalama eritrosit hacmi (MCV) gibi değerler incelenir ve bu değerlerin normal aralıklar içinde olup olmadığına bakılarak bir yorum yapılır.

Kan tahlilinde incelenen değerlere örnek vermek gerekirse:
- Kırmızı kan hücreleri (RBC): Kanın oksijen taşıyıcı hücre sayısını gösterir. Düşük olması anemi veya kan kaybını, yüksek olması ise yüksek rakımlı yerlerde yaşamayı veya bazı hastalıkları işaret edebilir.
- Hemoglobin (Hb): Kanındaki toplam hemoglobin miktarını gösterir. Anemilerde hemoglobin düşük olabilir.
- Beyaz kan hücreleri (WBC): Vücudun savunma hücrelerinin sayısını gösterir. Enfeksiyonlar veya iltihabi durumlar WBC seviyelerini artırabilir.

Bunlar gibi birçok farklı parametre incelenerek kan tahlilinin sonucu yorumlanır ve hekimin tanı yaparken veya hastalığın seyrini değerlendirirken ek bilgi sağlar.

Kan tahlilinin sonuçları genellikle laboratuvar cihazları tarafından otomatik olarak belirli değer aralıkları içinde verilir. Bu değerler genellikle yurt dışında belirlenen standart değer aralıklarıdır ve test sonuçlarındaki herhangi bir sapma ya da anormallik, hastalığın teşhisi ve tedavisi açısından önemli ipuçları sağlayabilir.

Özetle, kan tahlili sonuçlarındaki değerlerin yorumlanması, hastalığın teşhisi ve tedavisi açısından önemli bir adımdır ve hekimlerin hastaların sağlık durumunu daha iyi anlamalarına yardımcı olur. Herhangi bir kan tahlili sonucunuzu detaylıca anlamak için mutlaka bir sağlık profesyoneline danışmanız önemlidir.