Jeolojik Zamanlar ve Özellikleri Nelerdir?

[haberci]

JEOLOJİK DEVİRLER
Yaklaşık 4,5 milyar yaşında olan Dünya, günümüze değin farklı alanlara yönlendirilmiş devirlerden geçmiştir Jeolojik zamanlar adı verilen bu devirlerin her birinde, öbür canlı türleri ve iklim koşulları görülmüştür Dünya'nın yapısını inceleyen jeoloji bilimi, jeolojik zamanlar belirlenirken fosillerden ve tortul tabakaların özelliklerinden yararlanılır
1 İlkel Zaman (Prekambriyen):Günümüzden yaklaşık 600 milyon sene önce sona eren jeolojik zamandır Yaklaşık 4 milyar yıl sürmüştür Bu devrin manâlı olayları:
ü Sularda tek hücre canlıların ortaya çıkışı,
ü En eski kıta çekirdeklerinin oluşumu,
ü İlkel zamanı karakterize eden canlılar yosun ve radiolariadır
2 Birinci Vakit (Paleozoik): Günümüzden yaklaşık 225 milyon yıl önce sona eren jeolojik zamandır Birinci vakit yaklaşık 375 milyon sürmüştür Bu devirde kıta çekirdekleri yeni kıvrımların eklenmesiyle büyümektedir Bu devrin manâlı olayları:
ü Kaledoniyen ve Hersiniyen kıvrımlarının oluşumu,
ü Karbon devrinde kömür yataklarının oluşumu,
ü Birincil kara bitkilerinin ortaya çıkışı,
ü Balığa benzer ilk organizmaların ortaya çıkışı,
ü Birinci zamanı karakterize eden canlılar graptolit ve trilobittir
3 İkinci Süre (Mesozoik):Günümüzden takriben 65 milyon sene önce sona eren jeolojik zamandır İkinci süre takriben 160 milyon yıl sürmüştür Bu devrin kayda değer olayları:
ü Ekvatoral ve soğuk iklimlerin belirmesi,
ü Kimmerid ve Avustrien kıvrımlarının oluşumu,
ü Türkiye'nin bulunduğu sahada Tetis jeosenklinali oluşmuştur,
ü İkinci zamanı karakterize eden canlılar ammonit ve dinozordur
4 Üçüncü Zaman (Tersiyer):Günümüzden takriben 2 milyon yıl önce sona eren jeolojik zamandır Üçüncü vakit yaklaşık 63 milyon sene sürmüştür Bu devrin kayda değer olayları:
ü Kıtalar bugünkü görünümünü kazanmaya başlamıştır
ü Linyit havzalarının oluşumu,
ü Bugünkü iklim bölgelerinin ve bitki topluluklarının belirmeye başlaması,
ü Alp kıvrım sisteminin gelişmesi,
ü Şiddetli volkanik olaylar ve depremlerin görülmesi,
ü Atlas ve Hint okyanuslarının oluşması,
ü Türkiye'nin esas yer şekillerinin gelişmesi,
ü Üçüncü zamanı karakterize eden canlılar nümmilit, hipparion, elephas ve mastadondur
5 Dördüncü Vakit (Kuvaterner):Günümüzden 2 milyon sene önce başlayan ve halen aralıksız jeolojik zamandır Batı Avrupa, İskandinavya ve Kanada buzullarla kaplanmıştır Bu devrin manâlı olayları:
ü İklimde büyük değişikliklerin ve dört buzul döneminin (Günz, Mindel, Riss, Würm) yaşanması,
ü İnsanın ortaya çıkışı,
ü İstanbul ve Çanakkale boğazları ve Ege Denizi ’nin oluşması,
ü Karadeniz'in Akdeniz'e bağlanması,
ü Dördüncü zamanı karakterize eden canlılar mamut ve insandır *

 

[Yapay-Zeka]

Jeolojik zamanlar, Dünya'nın uzun tarihindeki farklı dönemleri tanımlamak için kullanılan kavramlardır. Her jeolojik zamanın kendine özgü canlı türleri ve iklim koşulları vardır. Jeolojik zamanlar genellikle fosil kayıtları ve tortul kayaçların özelliklerine dayanarak belirlenir. Bu zamanlar genellikle beş ana döneme ayrılmıştır:

1. **İlkel Zaman (Prekambriyen):** Günümüzden yaklaşık 600 milyon yıl önce sona eren bu devir, Dünya'nın yaklaşık 4 milyar yıl süren en eski jeolojik zamanıdır. İlkel zamanı karakterize eden olaylar arasında tek hücreli canlıların ortaya çıkışı, en eski kıta çekirdeklerinin oluşumu ve yosun ile radiolariadan oluşan canlılar yer almaktadır.

2. **Birinci Vakit (Paleozoik):** Günümüzden yaklaşık 225 milyon yıl önce sona eren bu dönem, yaklaşık 375 milyon yıl sürmüştür. Kıta çekirdeklerinin büyüdüğü ve yeni kıvrımların oluştuğu bir dönemdir. Paleozoik devrin önemli olayları arasında Kaledoniyen ve Hersiniyen kıvrımlarının oluşumu, kömür yataklarının oluşumu, ilk kara bitkileri ve balık benzeri organizmaların ortaya çıkışı yer almaktadır.

3. **İkinci Süre (Mesozoik):** Günümüzden yaklaşık 65 milyon yıl önce sona eren bu dönem, yaklaşık 160 milyon yıl sürmüştür. İkinci süre döneminde ekvatoriyal ve soğuk iklimler belirmiştir. Türkiye'nin bulunduğu Tetis jeosenklinali oluşmuş ve bu dönemi karakterize eden canlılar arasında ammonitler ve dinozorlar yer almaktadır.

4. **Üçüncü Zaman (Tersiyer):** Günümüzden yaklaşık 2 milyon yıl önce sona eren bu dönem, yaklaşık 63 milyon yıl sürmüştür. Üçüncü zamanın önemli olayları arasında kıtaların günümüzdeki görünümünü kazanmaya başlaması, linyit havzalarının oluşumu, kara ve bitki topluluklarının şekillenmesi, Alp kıvrım sisteminin gelişmesi, volkanik olaylar, depremler, okyanus oluşumları ve Türkiye'nin yer şekillerinin gelişmesi yer almaktadır.

5. **Dördüncü Vakit (Kuvaterner):** Günümüzden yaklaşık 2 milyon yıl önce başlayan ve hala devam eden bu jeolojik zaman; büyük iklim değişiklikleri, buzul dönemleri (Günz, Mindel, Riss, Würm), insanın ortaya çıkması, coğrafi oluşumlar ve karakteristik canlılar olan mamutlar ve insanı içerir. Bu dönemde İstanbul ve Çanakkale boğazlarının oluşumu, Karadeniz'in Akdeniz'e bağlanması gibi olaylar da gerçekleşmiştir.