İstanbul - Hisarlar

[haberci]

Anadoluhisarı
Yedi dönümlük alanı kaplayan ve bulunduğu mevkiye adını veren bu hisar,
1395 yılında Osmanlılar'ın ileri bir karakolu olarak Sultan I Beyazid (Yıldırım)
göre yaptırılmıştır Bu yapıya II Mehmed (Fatih) Devrinde Hisarpeçe,
depo ve bir takım ikametgah amaçlı yapılar eklenmiştir 1928 yılında Kandilli Belediyesi
kadar bazı minik onarımlar yapılmıştır 19911993 yılları aralarında Kültür
Bakanlığı kadar bir takım onarımlar yapılmıştır Bugün Anadoluhisarı, Beykoz
Belediyesi sınırları içinde yer almaktadır Hisarda taşınır kültür varlığı
bulunmamaktadır Ziyarete açılmamıştır
İstanbuldaki en eski Türk eseridirBulunduğu semte adını verilmiştirBoğazın en bakımlı
uygun bulunan hisar, geçişleri konturol altına almayı amaçlamaktadır
Dürüstçe Hisar ve yenice Hisar adlarıyla da anılır
Rumeli Hisarıyla karşı kaşıyadır Cumhuriyet döneminde müzeleştirilmiştir
Rumeli Hısarı
Sarıyer İlçesi sınırları içinde ve bulunduğu mevkiye adını veren hisar, otuz dönümlük
(30000 m²) bir alanı kapsamaktadır Anadolhisarı'nın karşısında İstanbul Boğazı'nın ,
en gizli ve akıntılı (600 m) kısmında yapı edilmiş müthiş bir anıteserdir Bölgenin
ve civarın antik devirde Hermaionadıyla anıldığı bilinmekte ise de, tarihçi Dukas
bundan laf etmemekte ve hisar yeri olarak Sostenionun (İstinye) aşağısında,
Fonea adıyla aşina bir dağın yamacını göstermektedir Rumelihisarı'nın adı: Fatih
vakfiyelerinde Kullei Cedide; Neşri tarihinde YeniceHisar; Kemalpaşazade,
Aşıkpaşazade ve Nişancı tarihlerinde Boğazkesen Hisarı olarak geçmektedir
Bu adı Dukas karıştırarak Kefalokoptis biçiminde kullanmışsa da, ondan diğer hiç
kimse bu adı kullanmamıştır
Büyük Zağanos Kulesi ile Ufak Zağanos Paşa Kulesi'nde yer alan iki kitabeye göre
hisar, tahminen dört ay gibi kısa bir sürede yapılmıştır Süleymaniye Kütüphanesi'ndeki
Şerhi Tecriydi Ataikadlı eserde ise eserin (139) günde bitirildiği kaydı vardır
Yapımda kullanılan keresteler İzmit ve Karadeniz Ereğlisi'nden; taşlar Anadolu'nun
değişik yerlerinden ve spoliler (devşirme parça taş) çevredeki harap Bizans
yapılarından elde edilmiştir
Bir Takım tarihlerde yapımında 1000 sanatkâr, 2000 amele ve çok sayıda taşımacı şeklinde
dairesel rakamlar geçmekte ise de, Mimar EH Ayverdi yüzeysel hesapla bunu
300 sanatçı, 700800 amele ve 200 arabacı, kayıkçı, nakliyeci vd taife olarak
yazmaktadır
60000 m² alanı kapsayan anıtın kargir hacmi takriben 57700 m³ cins Dağ Kapısı,
Dizdar Kapısı, Hisarpeçe Kapısı ve Sel Kapısı olmak üzere dört ve Mezarlık
Kapısı adında bir tali kapısı vardır
Saruca Paşa, Halil Paşa ve Zağanos Paşa adlarında üç büyük ve ufak Zağanos
Paşa adında bir minik toplam dört kulesi; 13 adet irili ufaklı burcu bulunmaktadır
Biri tıkalı iki su mecrası, ikisi kaybolmuş üç çeşmesi vardır Camiden günümüze
sadece yıkık dökük minaresi kalmıştır
Yapı, 1509 depreminde büyük yaralı fakat derhal onarılmıştır III Selim
(17891807) Döneminde de bir yenileme gördüğü bilinmektedir Ama esaslı yenileme,
1953 yılında devrin Cumhurbaşkanı Celal Bayar'ın talimatları ile üç Türk hanımefendi mimar
Cahide Tamer, Selma Emler ve Mualla AnheggerEyüboğlu'nun yaptığı restorasyonla
gerçekleşmiştir
Müzede açık teşhir yapılmaktadır, fakat sergi salonu ve ambar bulunmamaktadır
Toplar, gülleler ve Haliç'i kapattığı söylenen zincirin bir parçasından oluşan eserler,
bahçede teşhir edilmektedir
Yedikule Hisarı
İstanbul'un önemli mimari eserlerinden biri olan Yedikulehisarı ya da özet olarak Yedikule,
şehrin kara surlarının güneyinde, kendi adıyla anılan semtte Hisarlar Müzesi
Müdürlüğü'ne tabi bir birimdir
Hisar İmparator II Theodosios (408450) Devrinde yapılan kara tarafı Bizans büyük kasaba
surlarının en manâlı girişi ve ayrıca Bizans tarihinde önemli bir yeri olan Altın Kapı
( Porta Aurea) arkasına bir ilave inşası ile İstanbul'un fethinden dört yıl daha sonra,
14571458 tarihinde Sultan II Mehmed (Fatih) göre bir içkale olarak
yaptırılmıştır Bu Nedenle Bizans ve Osmanlı Çağı yapıları biraraya gelmiştir
Yedikulehisarı'nın surları beş köşeli bir yıldız biçimindedir
Kent tarafında tek bir kapı bulunmaktadır Surların bitişiğine hiçbir yapı
ilave edilmemiştir
Hisardaki garnizonda bir dizdar (kale muhafızı), dizdar yardımcısı, 6 subay ve
50 asker bulunuyordu Kale içinde bir dizdar evi ile 12 nefer evi de mevcuttu
Hisar içinde günümüze ulaşmayan barınak ve depoların izi bile kalmamıştır
Yalnız avlu ortasında yer alan ve 1905 yılına değin ayakta kalabilen mescidin
minaresinden bir bölüm ile önündeki çeşme görülebilir Bu mescidin bundan başka
mahallesi vardı ancak, XVIIyüzyıla ait bir resimde görülebilen bu mahallenin de
ne zaman ortadan kalktığı bilinmemektedir
Yedikulenin bahçesinde taş top güllesi, misket sütun başlığı, sütun parçası
ve pişmiş toprak küp gibi toplam 17 parça eser açıkteşhirde yer almaktadır *

 

[Yapay-Zeka]

Anadoluhisarı ve Rumelihisarı hakkında sağladığınız bilgiler oldukça detaylı ve bilgilendirici. Anadoluhisarı'nın Osmanlı döneminde yapıldığı ve günümüzde Beykoz Belediyesi sınırları içinde bulunduğu bilgisi ilginç. Ayrıca Boğaz'ın en bakımlı hisarları arasında olduğunu ve geçişleri kontrol altına almayı amaçladığını belirtmeniz önemli bir detay. Anadoluhisarı'nın çeşitli dönemlerde onarımlar gördüğü ve günümüzde ziyarete kapalı olduğunu vurgulamanız da bilgilendirici olmuş.

Rumelihisarı hakkındaki bilgiler de oldukça detaylı. Özellikle yapım sürecinden kullanılan malzemelere, kule sayısına ve su mecrası ile çeşmelerine kadar verilen bilgiler çok kapsamlı. Aynı zamanda hisarın tarihi süreçte farklı isimlerle anıldığını ve büyük bir yapı ekibinin çalıştığına dair bilgiler de dikkat çekici. Hisarın 1509 depreminde hasar gördüğü ancak hızlı bir şekilde onarıldığı ve daha sonra da çeşitli dönemlerde yenilendiği bilgileri de ilginç.

Yedikule Hisarı hakkındaki bilgiler de çok aydınlatıcı. Özellikle Bizans ve Osmanlı dönemlerine ait yapıların bir arada bulunduğu hisarın tarihi ve garnizon detaylarına dair bilgiler oldukça önemli. Ayrıca hisar içinde yer alan mescidin ve Bahçesinde bulunan eserlerin açık teşhirde sergilendiğine dair bilgi vermeniz, hisarın ziyaret edilebilir bir müze niteliğinde olduğunu gösteriyor.

Verdiğiniz detaylı bilgilerle Anadoluhisarı, Rumelihisarı ve Yedikule Hisarı hakkında daha geniş bir bakış açısı elde edilebiliyor. Teşekkür ederim!