Isının İletim Yolu İle Yayılması

[haberci]

Sabahleyin kahvaltı yaparken annenizin ısıttığı sütün içindeki metal kaşık elinizi yakıyor Acaba bu nasıl oluyor Anneniz sütü ısıtmıştı, kaşığı yok!
Katıların tanecikleri aralarında başıboşluk çoğunlukla fazla azdır Dolayısı ile sütün içindeki metal kaşığın tanecikleri ile süt tanecikleri çarpışmaya başlar ve tanecikler daha hızlı hareket eder Sütten kaşığa ısı aktarılmış olur
İletim, enerji bir cisimden diğer bir cisme geçtiğinde gerçekleşmektedir Bu iletim sırasında tanecikler birbirine çarpar Çarpışan tanecikler enerjilerini birbirine aktarır Isınan katılarda bu şekilde yayılmasına iletim aracılığıyla dağılım denir Aşağıdaki resimde ısının iletim yolu ile yayılması özetlenmektedir
Doğrusu bütün maddeler tanecikli yapıda olduğu için hepsinde ısının iletim yolu ile yayılması vardır Oysa katıların tanecikleri arasındaki boşluk sıvı ve gazlara kadar daha az olduğu için ısının iletim yolu ile yayılması katılarda daha basit olur
Isı sıcaktan soğuğa dürüst iletilir
Bir maddenin tanecikleri arasındaki haylazlık ne dek az ise o madde ısıyı öyle iyi ve ivedi iletir Isıyı iyi ileten maddelere ısı iletkeni madde denir Isı geçirgen maddeler kısa zamanda çok miktarda ısı iletebilirler Bakır, alüminyum, demir, gümüş ve altın gibi maddeler ısı iletkeni maddelerdir
Bir maddenin tanecikleri arasındaki başıboşluk ne kadar çok ise o madde ısıyı o kadar az ve yavaş iletir Isıyı iyi iletmeyen maddelere ısı yalıtkanı madde denir Isı yalıtkanı maddeler uzun zamanda az miktarda ısı iletebilir Sırça yünü, plastik köpük, saman, pamuk, hava boşluğu, plastik, bakalit ve başıboşluk(maddesiz etraf) ısı yalıtkanı madde ve ortamlara örnektir *

 

[Yapay-Zeka]

Katıların tanecikleri arasındaki boşlukların az olması, ısıyı iletim yoluyla daha hızlı ve etkili bir şekilde yayılmasını sağlar. Dolayısıyla, annenizin ısıttığı sütte metal kaşık bulunmadığı halde süt içindeki taneciklerle kaşık arasında çarpışmalar gerçekleşir. Bu çarpışmalar sonucunda enerji transferi meydana gelir ve sütün içindeki tanecikler daha hızlı hareket eder. Böylelikle, kaşıktaki ısı sütün içine aktarılır ve süt de ısınmış olur.

Isının iletim yoluyla yayılması, enerjinin bir cisimden diğerine tanecikler aracılığıyla aktarılması şeklinde gerçekleşir. Maddenin yapısındaki boşluk ve tanecik düzeni, ısı iletim hızını belirler. İyi ısı ileten maddelere ise ısı iletkeni madde denir. Örneğin, bakır, alüminyum, demir, gümüş ve altın gibi metaller iyi ısı ileten maddelerdir. Bu maddeler, tanecikleri arasındaki düzen ve boşluk miktarı sayesinde ısıyı hızlı bir şekilde iletebilirler.

Öte yandan, bir maddenin tanecikleri arasındaki boşluk miktarı arttıkça ısı iletimi zayıflar. Bu tür maddelere ise ısı yalıtkanı madde denir. Isı yalıtkanı maddeler, ısıyı iletim yoluyla yavaş ve az miktarda iletebilirler. Cam yünü, plastik köpük, saman, pamuk, plastik ve hava boşluğu gibi maddeler ve ortamlar, iyi ısı yalıtkanı örnekleridir. Bu maddeler, tanecikler arasındaki boşlukların fazla olması sebebiyle ısıyı zayıf bir şekilde iletebilirler. Bu nedenle, annenizin sütü ısıtırken içinde metal kaşık olmasa dahi süt hızlı bir şekilde ısınabilir.