İşçi Sağlığı Ve İş Güvenliği Konusunda İşçilerin Hakları Ve Yükümlülükleri
İŞÇİ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ KONUSUNDA İŞÇİLERİN HAKLARI VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ
Her işçinin, maddi ve manevi varlığını tehdit eden risklerden arınmış sağlıklı ve güvenli bir ortamda çalışma hakkı vardır. Fakat bunun sosyal bir ihtiyaç olarak ortaya çıkması yakın zamanların olgusudur ve “iş sağlığı ve güvenliği” kavramı olarak doğuşunda, sanayileşmeyle başlayan fabrika tipi üretim sürecinde ekonomik ve hukuki olarak bir başkasına bağlı çalışan ve adına “işçi” denilen yeni çalışanlar kitlesi önemli etken teşkil etmiştir. Başka bir ifadeyle; iş sağlığı ve güvenliği ilk kez Sanayi Devrimi ile önemli bir sorun olarak tarih sahnesine çıkmıştır.
İşyerindeki riskleri önlemek bakımından işveren, sadece işin niteliğine uygun koruyucu malzemeler vermekle mükellef olmayıp, verilen malzemelerin kullanılmasını sağlamak ve bunun uygulanıp uygulanmadığını sürekli ve etkin bir biçimde denetlemekle de yükümlüdür.
Ülkemizde, geniş mânâda işçi sağlığı ve iş güvenliğini sağlama ile ilgili olarak, meselâ 15 yaşından küçük çocukların çalıştırılmaları yasaktır. Ancak, çocukların sağlık ve gelişmelerine, okul veya meslekî eğitim ya da mesleğe yöneltme programlarına devamlarına veya öğreniminden faydalanma kabiliyetlerine zarar vermeyecek nitelikteki hafif işlerde, 13 yaşını doldurmuş çocukların çalıştırılmaları mümkündür. Diğer taraftan, 16 yaşını doldurmamış çocuklar, ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılamaz. Hangi işlerin ağır ve tehlikeli işlerden sayılacağı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan bir tüzükte tespit edilmektedir.
Diğer taraftan, maden ocakları, kablo döşemesi, kanalizasyon ve tünel inşaatı gibi yeraltında veya sualtında çalışacak işlerde, 18 yaşını doldurmamış erkek ve her yaştaki kadınların çalıştırılmaları yasaktır. Ancak, işin özelliği icabı kadın işçi çalıştırılması gereken işlerde ve 18 yaşını doldurmamış kadın işçilerin gece mesailerinde çalıştırılmalarına, Çalışma ve Sosyal Güvenlik, Sağlık Bakanlıkları ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın müştereken hazırlayacakları bir tüzükte gösterilecek şartlar çerçevesinde izin verilebilir.
Ağır ve tehlikeli işlerde çalışacak işçilerin, işe girişlerinde veya işin devamı süresince bedenen bu işlere elverişli ve dayanıklı oldukları; işyeri hekimi, işçi sağlığı dispanserleri, Sosyal Sigorta Kurumu, sağlık ocağı, hükümet veya belediye hekimleri tarafından rapor edilmedikçe, işe alınmaları veya çalıştırılmaları yasaktır.
İŞÇİ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ KONUSUNDA İŞÇİLERİN HAKLARI VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ
Her işçinin, maddi ve manevi varlığını tehdit eden risklerden arınmış sağlıklı ve güvenli bir ortamda çalışma hakkı vardır. Fakat bunun sosyal bir ihtiyaç olarak ortaya çıkması yakın zamanların olgusudur ve “iş sağlığı ve güvenliği” kavramı olarak doğuşunda, sanayileşmeyle başlayan fabrika tipi üretim sürecinde ekonomik ve hukuki olarak bir başkasına bağlı çalışan ve adına “işçi” denilen yeni çalışanlar kitlesi önemli etken teşkil etmiştir. Başka bir ifadeyle; iş sağlığı ve güvenliği ilk kez Sanayi Devrimi ile önemli bir sorun olarak tarih sahnesine çıkmıştır.
İşyerindeki riskleri önlemek bakımından işveren, sadece işin niteliğine uygun koruyucu malzemeler vermekle mükellef olmayıp, verilen malzemelerin kullanılmasını sağlamak ve bunun uygulanıp uygulanmadığını sürekli ve etkin bir biçimde denetlemekle de yükümlüdür.
Ülkemizde, geniş mânâda işçi sağlığı ve iş güvenliğini sağlama ile ilgili olarak, meselâ 15 yaşından küçük çocukların çalıştırılmaları yasaktır. Ancak, çocukların sağlık ve gelişmelerine, okul veya meslekî eğitim ya da mesleğe yöneltme programlarına devamlarına veya öğreniminden faydalanma kabiliyetlerine zarar vermeyecek nitelikteki hafif işlerde, 13 yaşını doldurmuş çocukların çalıştırılmaları mümkündür. Diğer taraftan, 16 yaşını doldurmamış çocuklar, ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılamaz. Hangi işlerin ağır ve tehlikeli işlerden sayılacağı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan bir tüzükte tespit edilmektedir.
Diğer taraftan, maden ocakları, kablo döşemesi, kanalizasyon ve tünel inşaatı gibi yeraltında veya sualtında çalışacak işlerde, 18 yaşını doldurmamış erkek ve her yaştaki kadınların çalıştırılmaları yasaktır. Ancak, işin özelliği icabı kadın işçi çalıştırılması gereken işlerde ve 18 yaşını doldurmamış kadın işçilerin gece mesailerinde çalıştırılmalarına, Çalışma ve Sosyal Güvenlik, Sağlık Bakanlıkları ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın müştereken hazırlayacakları bir tüzükte gösterilecek şartlar çerçevesinde izin verilebilir.
Ağır ve tehlikeli işlerde çalışacak işçilerin, işe girişlerinde veya işin devamı süresince bedenen bu işlere elverişli ve dayanıklı oldukları; işyeri hekimi, işçi sağlığı dispanserleri, Sosyal Sigorta Kurumu, sağlık ocağı, hükümet veya belediye hekimleri tarafından rapor edilmedikçe, işe alınmaları veya çalıştırılmaları yasaktır.
