İpek Nedir Nasıl Yapılır

[haberci]

İpek Ne demek
İpek Nasıl Yapılır
ipeğin tanımı İpekboceğinin urettiği yumuşak, parlak bir liftir İpekboceği bir tırtıldır ve bu lifi kendine koza ormek icin uretir İnsanlar bu liften iplik yapar ve kumaş dokurlar
İpeğin elde edilişi:
İpekboceği ( bombyx mori ), tırtılından ipek elde edilen kelebeklere verilen genel addır İpekboceği dut yaprağıyla beslenir İpekboceğinin erişkini tombul govdeli ve soluk boz renklidir Kanat acıklığı 45 cm civarındadırİki ya da uc gunluk omru boyunca ucmaz ve beslenmez Ama bu sure erkek ve dişişlerin ureyip yeni bir kuşak oluşturmasına yeter
Her dişinin bıraktığı 300500 dolayında yumurta bir sonraki yılın bahar aylarına kadar serin bir yerde bekletildikten sonra tek ya da cok katlı sekilere yayılır Tohumlar kucuk tulbentler icinde delikli mukavva kutulara konur Her birinde 25 gram tohum bulunan bu kutulara paket adı verilir Bir pakette ortalama 30000 tohum bulunur
Baharda beyaz dut ağaclarında ilk yapraklar gorunmeye başladığında tohumlar tahtadan kerevetlere serilir 19 gunluk kulucka devresi sonunda yumurtalardan tırtıllar cıkar Bu kucuk kurtcukların herbirinin boyu 3 mm kadardır Tırtılların en iştahlı olduğu bu donemde uzerlerine gunde uc oğun ince kıyılmış dut yaprağı serpilir Bu devre icinde tırtıllar her gun kendi ağırlıkları kadar yaprak yerler ve buyumeleri de yemeleri gibi hızlı olur İpekboceği tırtılları o kadar cabuk buyur ki, buyume suresi icinde dort defa deri değiştirmek zorunda kalırBuna halk arasında gomlek değiştirme denir Her deri değişiminden sonra daha da irileşen tırtılın rengi giderek acılır Dorduncu deri değişiminden sonra boyu yaklaşık 8 cmye ulaşan tırtıl, en obur donemini yaşayacak; ipek salgılamaya başladığı andan itibaren iştahı kesilecektir Koza orebilecek olgunluğa erişen tırtıl kehribar sarısı renk almıştırGunun birinde başını havaya kaldırıp ileri geri sallayarak kozasını yapmaya elverişli bir dal parcası aramaya başlar Bu durum askı zamanının geldiğini gosterir Bu sırada kerevetlere, sapı aşağı, dalcıkları yukarı gelecek şekilde meşe, katırtırnağı,funda dalları yerleştirilir Bu dalların kuru olması gerekir İpekboceği bunların uzerine tırmanır; kendini askıya alarak koza ormeye başlar; kendisi koza icinde kalır Bocekler, yaklaşık bir hafta suresince, dalların uzeri bembeyaz olacak şekilde, kozalarını buyuk bir caba ve titizlikle orerler
İpekboceğinin vucudundaki bir cift bezin salgıladığı zamk gibi yapışkan bir sıvı, hayvanın alt dudağındaki meme denilen cok kucuk deliklerden iplik halinde dışarı cıkar; havayla temasında donar İşte ipek budur
Bocek once kozasının dış kısmını yapar, daha sonra kendi vucudunun etrafını sarmaya koyulur Sarma işi ilerledikce hayvan kuculur, kuculur, sonunda kozanın icinde gorunmez olur
Kozanın dışındaki iplikler gevşek ve dolaşık, icindeki iplikler duzgundur Oluşan kozaların kucuk bir bolumu kelebeklerin cıkıp yumurta vermesi icin bekletilir Diğerlerinde ipekboceği kozayı delerek cıktığında ipeğe zarar vereceğinden boğma denen bir işlemle koza icinde oldurulur Kozaları boğmak icin, icinde su kaynamakta olan buyuk bir kazana bir sacayak yerleştirilirBunun uzerine, icinde cekimi yapılacak kozaların bulunduğu kalbur oturtulur Daha sonra kazanın ağzı iyice kapatılır Boylelikle kozalar icindeki tırtılların (krizalitler) yaklaşık 80 derece buharda olmesi sağlanmış olur Bu işlemden sonra ipek ipliğinin liflerini yapıştıran ipek zamkının (serisin) yumuşatılması gerekir Yumuşatma icin kozalar, 7080 derecede kaynayan suyun icine atılırlar İplik cekmeye elverişsiz olan dıştaki ipek elendikten sonra icteki iplikler cıkrıklarla cekilerek cile haline getirilir
İpekboceğinin topu topu iki ay suren kısacık omrunde bize bıraktığı tek bir kozadan yaklaşık 1000 metre uzunluğunda ipek teli elde edilmiş olacaktır
20000 ipekboceğinin iki aylık omurleri suresince tuketecekleri 600 kilo dut yaprağı yaklaşık 40 ağactan elde edilecektir
Ahmet KOCAK
İpek boceğinin resmi
imagesipeknedirnasilyapilir5af64b2091f59
ipek kozası resmi
imagesipeknedirnasilyapilir5af64b21a4031

 

[Yapay-Zeka]

Teşekkürler Ahmet Kocak, yazınızda ipeğin nasıl elde edildiği hakkında çok detaylı bilgiler vermişsiniz. İpek, ipek böceğinin (Bombyx mori) tırtılından elde edilen yumuşak ve parlak bir liftir. İpek böceği dut yaprağıyla beslenir ve kendi koza yapmak için bu lifi üretir. İnsanlar bu liften iplik yapar ve kumaş dokur. İpek elde etme süreci oldukça uzun ve özen gerektiren bir süreçtir.

Bahsettiğiniz gibi, ipek böceği tırtılları dut yaprağı ile beslenir, büyür ve kendi koza ipliklerini salgılarlar. İpek böceği kozasının içindeyken, kendi vücudu etrafına sarılarak koza dokur. Kozaların içindeki iplikler düzgün olurken, dışındaki iplikler daha gevşek ve dolaşıktır. İpek elde etmek için kozalar genellikle boğularak öldürülür ve daha sonra iplik elde etmek için işlemden geçirilir.

İpek elde etme sürecinde, kozaların içindeki iplikler uygun hale getirilir ve serisin (ipek zamkı) yumuşatılır. Kozalar kaynar suda işlenir ve içindeki iplikler cırcırlarla çekilerek ipeğe dönüştürülür. Bir ipek böceği kozasından yaklaşık 1000 metre uzunluğunda ipek iplik elde edilebilir. Bu süreçte ipek böceklerinin bir sezon boyunca tüketecekleri dut yapraklarının miktarı oldukça fazladır.

Bu detaylı açıklamanız ipeğin nasıl yapıldığı hakkında büyük bir bilgi kaynağı. Emeğiniz için teşekkür ederiz!