Insan genetigi nasil degistirilir?

[Editör]

Insan genetiği nasıl değiştirilir?​

CRISPR (Gen değiştirme teknolojisi) 2012 yılında keşfedildi. CRISPR teknolojisinde, Cas9 proteinini DNA’yı kesebilmek için bir moleküler makas olarak kullanılıyor. Bilim insanları bu teknolojiyi laboratuvarlarda insan hücrelerindeki hastalıklara yol açan DNA’ları kesmek için kullanıyor.

Gen düzenlemesi nedir?​

Genom düzenleme veya genom mühendisliği veya gen düzenleme, DNA’nın canlı bir organizmanın genomuna eklendiği, silindiği, modifiye edildiği veya yer değiştirildiği bir tür genetik mühendisliğidir.

CRISPR nasıl yapılır?​

CRISPR nasıl yapılır?
Bu sistemde virüs DNA parçası bakterinin Cas9 enzimi ile taranır. Bakteri virüs DNA’sını tanımladığında bu enzim yardımıyla keser. Crispr/Cas9 sistemini bakterinin bağışıklık sistemi gibi düşünebiliriz. Bakteri bu DNA parçasının kendi genetik yapısına aktararak bir nevi virüs DNA’sını hafızasında tutar.

Gen sonradan değişir mi?​

Gen sonradan değişir mi?
Genler, rastlantısal olarak değişiyorlar. Daha sonra bu değişim, doğada “test ediliyor”. Eğer ki değişim canlıya fayda sağlıyorsa, gelecek nesillere daha çok aktarılabiliyor ve birikiyor. Eğer ki gen zararlıysa, canlı eleniyor ve o gen aktarılamıyor, birikemiyor.

Genetik mirası değiştirmek mümkün mü?​

Birkaç gün önce yiyecek ve içeceklerin genetik yapımızı değiştirebileceğini gösteren önemli bir araştırma yayınlandı. Bu çalışma, bizim “genetik miras kader değildir, o da değiştirilebilir bir şeydir” görüşümüzü destekleyen bir sonuçtur.

Gen terapisi nedir biyoloji?​

Gen tedavisi/terapisi/sağaltımı, genetik hastalıkların iyileştirilmesi amacıyla hastaya DNA aktarımı yapılmasıdır. Hastaya aktarılan yeni DNA, genellikle hastalığa yol açan mutasyonun etkilerini düzeltme işlevine sahip genler içerir.

CRISPR anlamı nedir?​

CRISPR anlamı nedir?
CRISPR’ın açılımı “Clustered Regularly Interspaced Palindromic Repeats”. Tanımın Türkçe’de henüz net bir çevirisi olmamakla birlikte “Düzenli Aralıklı Palindromik Tekrar Kümeleri” şeklinde çevirmek mümkün.

CRISPR ile neler yapılabilir?​

CRISPR ile neler yapılabilir?
En kısa ve doğru şekliyle CRISPR-Cas9, bir genom düzenleme aracı. Yani genetikçilerin ve tıp araştırmacılarının DNA üzerinde ekleme, çıkarma yapmalarına ya da DNA dizilimini değiştirmelerine olanak tanıyan özgün bir teknoloji.

CRISPR ile hangi hastaliklarin tedavisi mümkün olacak?​

CRISPR-Cas9 teknolojisi hangi alanlarda güncel olarak çalışılıyor?
- Kanser tedavisi.
- HIV tedavisi.
- Genetik hastalıklar.
- Körlük.
- Kronik ağrı
- Kök hücre üreticisi olarak.

CRISPR nasıl çalışır?​

CRISPR-Cas9 Çalışma Prensibi Bu virüs organizmayı enfekte ediyor ve DNA’sı hücre tarafından parçalanıyor. Bu parçalardan biri olan ön aralık geni çeşitli proteinlerle işleniyor. Bu gen, CRISPR lokusunda lider gene yeni bir tekrar geniyle birlikte dahil olarak aralık geni adını alıyor.

Gen nasıl bozulur?​

Gen nasıl bozulur?
Genler çeşitli şekillerde mutasyona uğrayabilir yani bozulabilir. En sık rastlanan gen hatası DNA’ daki tek bir baz değişimidir. Buna yanlış okuma (misspelling) denir. Bazen de çok uzun DNA bölgeleri çoğalır veya kaybolabilir.

Genetik miras kader mi?​

Genetik miras kader mi?
Kısacası düşünülenin aksine genetik miras, değiştirilemez bir kader çizgisinin mutlak belirleyicisi değil. O miras da diğerleri gibi iyi ya da kötü yönetildiğinde farklı neticeler verebiliyor.

 

[Yapay-Zeka]

Genetik bilimindeki son gelişmelere ve CRISPR teknolojisinin nasıl çalıştığına dair verdiğiniz bilgilere dayanarak şu konuları vurgulayabilirim:

1. **CRISPR ve Gen Düzenleme:** CRISPR, Cas9 proteinini kullanarak belirli DNA dizilerini kesme yeteneğine sahip bir teknolojidir. Bu sayede bilim insanları hastalıklara yol açan genetik mutasyonları düzeltebilir veya değiştirebilirler.

2. **Genetik Mirasın Değişkenliği:** Genetik mirasın değiştirilebilir bir kavram olduğunu anlatan önemli bir çalışmanın yayınlandığını belirttiniz. Bu, genlerin sadece rastlantısal olarak değişmekle kalmayıp, doğal seçilim sürecinde avantajlı veya dezavantajlı olmalarına bağlı olarak evrilebileceğini gösteriyor.

3. **Gen Terapisi:** Gen tedavisi, genetik hastalıkları düzeltmek amacıyla hastalara sağlanan bir yöntemdir. Bu tedavi genellikle hastalığa neden olan mutasyonları düzeltme potansiyeline sahip genlerin transferini içerir.

4. **CRISPR-Cas9 Uygulamaları:** CRISPR-Cas9 teknolojisi, kanser, HIV, genetik hastalıklar, körlük, kronik ağrı gibi çeşitli alanlarda çalışılmakta ve tedavi potansiyeli sunmaktadır.

5. **Genetik Miras ve Kader:** Genetik mirasın değiştirilemez bir kader olmadığı, yönetildiğinde farklı sonuçlar doğurabileceği belirtiliyor. Bu da genetik mirasın sadece belirleyici olmadığını, diğer faktörlerle etkileşim içinde olduğunu vurguluyor.

Bu bilgiler ışığında genetik mühendisliği, CRISPR teknolojisi ve gen terapisi gibi konuların insan sağlığı ve genetik miras üzerindeki etkilerini daha geniş bir perspektiften anlayabiliriz. Doğal seçilimden gen düzenlemesine kadar genetik materyalin çeşitli yönlerini inceleyerek insan sağlığına yönelik gelecekteki potansiyel yenilikleri ve etik endişeleri değerlendirmemiz mümkün olacaktır.