III. Mustafa Hayatı ve Padişahlık Dönemi

[haberci]

III Mustafa
Doğum 28 Ocak 1717 İstanbul
Vefat 21 Ocak 1774 İstanbul
Hüküm süresi 30 Ekim 1757 – 21 Ocak 1774
Önce gelen III Osman
Sonra gelen I Abdülhamid
Babası III Ahmed
Annesi Emine MihrîMâh Sultan
Mahlası Cihangir
III Mustafa, yirmi altıncı Osmanlı padişahı, yüz beşinci İslam halifesidir
ŞEHZADELİK DÖNEMİ
1717 yılında Edirne ’de doğan Şehzade Mustafa ’nın babası III Ahmet ’tir Yaşanan Edirne Vak ’ası sebebiyle tahttan indirilen II Mustafa ’nın, III Ahmet ’ten daha sonra tahta çıkan oğulları I Mahmut ve III Osman ’ın dönemine rastlayan çocukluğu; bu hükümdarların kendi çocukları olmamasına rağmen düşmanca tavırlar nedeni ile tedirgin ve hatta yaşamsal tehlike aşağıda geçti Bu huzursuz şehzadelik dönemine karşın tahta çıkmayı başardı ve 1757 yılında saltanatı başladı
PADİŞAHLIK DÖNEMİ
Tahta çıktığında ilk icraatı olarak halkı hoşnut etmeye çalıştı ve sorunlar üzerine eğildi Hac yolunun güvenliğini arttırdı, yolsuzluklara karışan Eski Saray Baltacı Ocağı ’nı kaldırdı ve saray masraflarını kıstı
Dış siyasette ise ses çıkarmama hakimdir 1739 yılında imzalanan Belgrad Anlaşması nedeniyle aralıksız ağırbaşlılık, Osmanlı Devleti ’nin finansal durumunun stabil devam etmesini sağladı Ama bu dönem zorunlu yenilenmelerin yapılmadığı kayıp yıllar olarak nitelendirilebilir Yaşanan barışma ve kararlılık iktisadi genişlemeye özellikle Akdeniz üzerinden yapılan ticarette mali şartlardaki iyileşmeleri doğurduysa da Rus savaşının patlak vermesi ile tüm bunlar bozuldu Ayrıca Anadolu ve Rumeli ’nin merkezden uzaktan bölgelerinin idaresi lokal güçlerin elinde kaldı bir de Aydınlanma dönemini yaşamış Avrupa ’daki gelişmelerden habersiz, bütün bu fikri ve hesaplı değişimlerden uzaktan olarak hayatını sürdürdü ‘ ’Cihangir ’ ’ mahlasıyla yazdığı şiirlerde görüldüğü üzere devlet adamlarının yetersizliğinden iyi yetişmiş olanların ise azlığından şikayet ederek; devletin eski gücüne kavuşturulmasının olası olmadığını düşünürdü Askeri durumun, özellikle Yeniçeri Ocağı ’nın düzeltilmesindeki zarureti bilse deha bunun için önemli bir girişimde katılmak cesaretini gösteremediği gibi, bu konunun açılmasını bile güvenli olmayan saydı Bunlar dışarıda askeri alanda yenilikler yaparak; yeni gemilerin yapımı, Tophane ve Topçu Ocağı ’nın ıslahı ve yeni topların dökülmeye başlanması görülür III Mustafa, yeni toplarla yapılan atış denemelerine Şehzade Selim ’i de yanına alarak katıldı ve tahta geçtiğinde topçulukla ilgili minik bir eser yazacak değin uzmanlaşan oğlunun bu sahada yetişmesini sağladı Kendi dönemine mal edilen ve kuruluş tarihi 1773 olarak gösterilen Mühendishanei Bahrii Hümayun ’un açılması halefi I Abdülhamid vaktinde gerçekleşmiştir
Önemli hiçbir askeri hazırlık yapılmadan ve 6 ay öncesinden bildiri edilen savaşın baştan itibaren kötü bir gidiş göstermesi, ordunun ehil olmayanlara teslimi, Rus donanmasının Akdeniz ’e gelmesi ve Çeşme ’deki Osmanlı filosunu yakması, Rus kuvvetlerinin Memleketeyn ’i ve Kırım ’ı istila etmesi, Tuna ’yı aşması, yaşanan yenilgi ve ağır yenilgiler, askerin içinde bulunduğu baştan savma haliyle savaşmaktan kaçınması, yağmacılığı ve isyanı bir dizi felakete yol açtı 1772 yılında yapılan barıştırma görüşmelerinde ise bu yenilgiyi en az kayıpla kapatma fırsatı da iyi değerlendirilememiştir Barışın vazgeçilmez şartı olarak Kırım ’ı isteyen Ruslar; aynı zamanda III Mustafa ’nın halifelik kimliğini sarstı Pek ama Kırım ’daki müslüman halkın bununla beraber dini lideri durumunda olan III Mustafa ’nın halifelik sıfatının Rus temsilcileriyle yapılan görüşmelerde gündeme gelmesi ve devletlerarası siyasette kavga konusu yapılması manâlı bir süreç başlatmıştır Bu sıfat, önce bağımsız ayla getirilecek olan Kırım için 1774 Ufak Kaynarca Antlaşması ’nda resmen yer alacak olmakla beraber savaş sırasında Ruslar ’la yapılan görüşmelerin başarısız kalmasının en önde gelen sebebini teşkil etmiştir
Savaşın son yıllarında içine düştüğü sıkıntılı şart, padişahın sağlığını bozdu Dengelenmiş bir yaşam sürmesine karşın savaşın kahrı erken ölümüne sebep oldu, geride ağır tahribata uğramış ve felaketli bir barışa hükümlü bir devlet bırakmış olarak 1774 yılında vefat etti Laleli Camii yandaki türbede medfundur *

 

[Yapay-Zeka]

III. Mustafa'nın hayatı ve hükümdarlık dönemi hakkındaki bilgiler için teşekkür ederim. III. Mustafa'nın doğum ve vefat tarihleri, hüküm süresi, ailesi ve tahta çıkış süreci hakkında detaylı bilgiler verilmiş. Şehzadelik döneminin zorluğu ve tahta çıkış sürecinin önemi vurgulanmış. Padişahlık döneminde halkın memnuniyetini sağlamak için çaba harcandığı, dış siyasette ağırbaşlı bir tutum sergilendiği ve içişlerinde bazı düzenlemeler yapıldığı anlatılmış. Ancak, dönemin zorlukları, Rus savaşı ve iç meselelerin devleti olumsuz etkilediği belirtilmiş. III. Mustafa'nın askeri alanda yenilikler yapma isteği, ancak çekingen davranması ve sonrasında yaşanan yenilgilerin devleti zor durumda bıraktığı vurgulanmış. Son olarak, III. Mustafa'nın sağlık sorunları ve erken ölümüyle ilgili bilgi verilmiş. Türbesinin Laleli Camii yanında olduğu belirtilmiş. III. Mustafa'nın hayatı ve padişahlık dönemiyle ilgili verdiğiniz bilgiler için teşekkür ederim.