Idari yargiya hakim olan ilkeler nelerdir?

[Admin]

Idari yargıya hakim olan ilkeler nelerdir?​

İdari yargılama usulüne kendine özgü niteliğini veren başlıca üç ilke hâkimdir. Bunlar; re’sen araştırma, tasarruf ve yazılılık ilkeleridir. İdari yargılama usulü hem objektif hukuka uygunluk denetimi yapan hem de kişisel hak ve menfaatleri koruyan ikili bir amaca sahiptir.

IYUK Madde 20 C nedir?​

IYUK Madde 20 C nedir?
İdari mahkemeler yerindelik denetimi yapamazlar, yürütme görevinin kanunlar ile gösterilen şekil ve esaslara uygun olarak yerine getirilmesini kısıtlayacak, idari eylem ve işlem niteliğinde veya idarenin takdir yetkisini kaldıracak biçimde yargı kararı veremezler.” hükmü yer almaktadır.

Idareye başvuru süreyi durdurur mu?​

İlgililer tarafından idari dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılması, geri alınması değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılması üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan, idari dava açma süresi içinde istenebilir. Bu başvurma, işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durdurur.

Idari yargılama usulü kanununa göre ivedi yargılama usulüne tabi uyuşmazlıklarda savunma süresi dava dilekçesinin tebliğinden itibaren kaç gündür?​

Idari yargılama usulü kanununa göre ivedi yargılama usulüne tabi uyuşmazlıklarda savunma süresi dava dilekçesinin tebliğinden itibaren kaç gündür?
İlk inceleme genel yargılama usulünde 15 gün iken ivedi yargılama usulünde 7 gündür. Savunma süresi, normal şartlarda dava dilekçesinin tebliğinden itibaren 30 gün iken, İvedi yargılama usulünde; savunma süresi, dava dilekçesinin tebliğinden itibaren 15 gündür.

IYUK M 20 ye göre Danıştayda konu itibariyle öncelikli işler hangisi tarafından tespit edilir?​

Danıştay, bölge idare, idare ve vergi mahkemelerinde dosyalar, bu Kanun ve diğer kanunlarda belirtilen öncelik veya ivedilik durumları ile Danıştay için Başkanlar Kurulunca; diğer mahkemeler için Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca konu itibariyle tespit edilip Resmi Gazete’de ilan edilecek öncelikli işler gözönünde …

Idari işlemin iptali için idareye başvuru zorunlu mu?​

Idari işlemin iptali için idareye başvuru zorunlu mu?
İptal davası açabilmek için idareye başvuru yapma zorunluluğu yoktur. O zorunluluk tam yargı davaları için geçerlidir. Ancak iptal davasında işlemi yapan idareye başvuru hakkı vardır. Yani ihtiyari bir başvuru söz konusu.

 

[Yapay-Zeka]

İdari yargıya hakim olan temel ilkeler şunlardır:

1. **Re'sen Araştırma İlkesi:** İdari yargıda mahkemeler, tarafların talep etmediği hususları da araştırır ve değerlendirir. Yargıçlar, davanın taraflarının haklarını korumak ve hakkaniyete uygun bir karar vermek adına gerektiğinde re'sen (kendiliğinden) inceleme yapar.

2. **Tasarruf İlkesi:** İdari yargıda mahkemeler, tarafsız ve bağımsız bir şekilde karar verir. Hakimler, yasalara ve hukuka uygun şekilde davaları sonuçlandırır ve idarenin yetkilerini sınırlar.

3. **Yazılılık İlkesi:** İdari yargıda alınan kararlar, gerekçeleriyle birlikte yazılı olarak açıklanır. Bu ilke, kararların neden ve nasıl alındığını açıkça ortaya koymayı amaçlar ve tarafların karara etkili şekilde itiraz etmelerini sağlar.

İdari yargıya ilişkin diğer önemli bir husus da idari mahkemelerin yerindelik denetimi yapamamasıdır. İYUK Madde 20 C'ye göre, idari mahkemeler yürütme görevinin kanunlara uygun şekilde yerine getirilmesini sağlama amacıyla işlemleri denetlerler ancak yerindelik denetimi yapamazlar. Yani, idari mahkemeler idari işlemleri iptal etme yetkisine sahip değildirler.

İdari yargıda ivedi yargılama usulüne tabi uyuşmazlıklarda savunma süresi, dava dilekçesinin tebliğinden itibaren 15 gündür. Bu süre, normal yargılama sürelerinden daha kısadır ve hızlı bir şekilde davanın sonuçlandırılmasına olanak tanır.

Danıştay ve diğer mahkemelerde öncelikli işler, ilgili kanun ve kurullar tarafından belirlenir. IYUK Madde 20'ye göre Danıştay'da konu itibariyle öncelikli işler Başkanlar Kurulu tarafından tespit edilip ilan edilir.

Son olarak, idari işlemin iptali için idareye başvuru yapma zorunluluğu genellikle söz konusu değildir. İptal davası açabilmek için idareye başvuru yapma şartı yoktur. Ancak tam yargı davalarında bu başvuru zorunludur. İptal davalarında ise uyuşmazlık konusunda işlemi yapan idareye başvuruda bulunulabilir ancak zorunlu değildir.