İbrahim Müteferrika Kimdir - İbrahim Müteferrika'nın Hayatı

[SoruCevap]

İbrahim Müteferrika Kimdir - İbrahim Müteferrika'nın Hayatı

İbrahim Müteferrika (d .1674 Cluj, Romanya - ö.1747 İstanbul) Macar asıllı OsmanlıTürkçe müteferrika, matbaacı, yayımcı, yazar ve çevirmen. Osmanlı devletinde basımevi kurup kitap yayımlayan ilk kişidir.

Matbaa denilince akla ilk gelenlerden biri olan İbrahim Müteferrika 1674 yılında Macaristan'ın Kolojvar kentinde doğdu . Türkler tarafından esir olarak İstanbul'a getirildi.. Başka diller de bilmesinden dolayı başka devletlerle olan müzakere heyetlerinde bulundu. Geçici bir süre için Türkiye'ye davet edilmiş olan Macar beyi F.Rakoezi'nin hizmetine verildi. Macaristan'daki öğrenimi sırasında basım ve hak işlerini de öğrendiğinden matbaa kurmak istedi ve 1719-1720 yılları arasında matbaayı kurmayı başardı.
1743'te bir atama emrini ***ürmek için Dağıstan'a gitti.
Burada Müslüman oldu ve müteferrikalık yaptı

1747 yılında öldü . Kapalı Çarşı’nın Fesçiler Kapısı ile Beyazıt Camii arasında yer alan Sahaflar çarşısında ise İbrahim Müteferrika'nın bir büstü bulunmaktadır.
Matbaacılığı

İstanbul'da bir basımevi kurmak isteyen Sait Efendi ile tanıştıktan sonra bu matbaa kurmak için çalışmalara başladı . Sadrazam Nevşehirli Damat İbrahim Paşa onların düşüncelerini destekledi. Matbaanın açılmasına ancak dini olmayan eserler basmak şartı ile izin verildi ve Şeyhülislâm Abdullah Efendi'den dinle ilgili olmayan eserlerin basılabileceği yönünde bir fetva alındı. Makina ve Latin alfabesi kalıpları yurtdışından getirtildi. (Arap alfabesi kalıplarının kaynağı ise açık değildir ve Müteferrika tarafından yapıldığına dair bulgular vardır.) Yalova'da bir kâğıt fabrikası (Kağıthane-i Yalakabad) kuruldu. 16 Aralık 1727 tarihinde matbaa çalışmaya başladı. Matbaanın ilk basılan kitabı Vankulu Lügatı oldu..
Ardından tarih ve coğrafyayla ilgili ve sözlük olan 16 eser daha yayımladı ve toplam eser sayısı 17'yi, cilt sayısı ise 23'ü buldu

İbrahim Müteferrika'nın ölümünden sonra, matbaanın işletme izni Rumeli kadılarından İbrahim Efendi ile Anadolu kadılarından Ahmed Efendi'ye verilmiştir .