SoruCevap
Yeni Üye
- Katılım
- 17 Ocak 2024
- Mesajlar
- 350.999
- Çözümler
- 1
- Tepkime puanı
- 17
- Puan
- 308
- Yaş
- 36
Hucre dongusu nedir Hucre dongusunun kontrolu nasıl olur
Hucre dongusu
Hucre dongusu, bir takım makromolekuler olayların icinde yer aldığı hucre bolunmesini ve sonucta iki yeni birbirinin aynısı olan hucrelerin oluştuğu olaylar zinciri olarak tarif edilmiştir Okaryotik organizmaların normal gelişimi icin hucre siklusunun kontrolu kritik onem taşımaktadır (Qu ve ark 2003, Lodish 2004) Hucre dongusu cok dikkatli kontrol edilmektedir Normal olarak yetişkin vucudunda hucre olumu (programlı hucre olumu veya apoptozis) ile hucre coğalması (hucre bolunmesi) kararlı durumu korumak icin dengelenmiştir Bu dengenin, hucre dongusu kontrolunun kaybı ile bozulması tumor oluşumuna sebep olabildiği gibi yuksek derecede organize olmuş ve kontrol edilen hucre dongusunun hucre bolunmesinden sorumlu olduğu belirtilmiştir Sıkı kontrol ve zamanlama DNA ’nın S fazında (hatasız olarak) bir kez replike olmasını ve homolog kromozomların M fazında eşit olarak dağıtılmasını sağlamaktadır (Sandal 2002) Bu işlemlerin tam olarak yerine getirilmesi icin pek cok molekul ve sinyal yollarının işe karıştığı ve hucre dongusunun kontrol noktaları adını aldığı belirtilmiştir Hucre dongusu iki işlemin dongusel değişimi olup bunların DNA ’nın sentezlendiği replikasyon işlemi (S sentez fazı) ve hucre iceriğinin eşit olarak yeni hucrelere dağıtıldığı bolunme (yarılama) işlemi olduğu (M mitoz fazı) ve bu iki işlem arasındaki işlemler ise aralık periyodu olarak (G gap fazı) adlandırılmaktadır DNA ’nın replikasyonu, canlılığın devamı icin temel mekanizmalardan birisidir (Sandal 2002, Qu ve ark 2003, Wu ve ark 2005)
Replikasyon mekanizması
Replikasyon DNA zincirinin birbirinin kopyası olan iki zincirin oluşturulması işlemidir Prokaryot ve okaryotlarda replikasyonun başlayabilmesi icin DNA cift sarmalının birbirinden ayrıldığı ozel nukleotid dizileri vardır DNA replikasyonunun başladığı spesifik noktalara ise replikasyon orijini denilmekte ve replikasyon orijinlerinde replikasyon icin iki DNA ipliğinin birbirinden ayrılmasıyla o bolgede bir genişleme olmakta ve bu bolgelere de replikasyon catalı denilmektedir DNA cift sarmalında hidrojen bağlarını acan enzimler helikazlardır Helikaz iki ipliği birbirinden ayırmaktadır İlerleyen helikazların gerisinde birbirinden ayrılmış olan DNA ipliklerinin tekrar cift sarmal yapması icin SSB (Single Strand Binding protein (tek zincire bağlanabilen proteinler)) denen proteinler her bir DNA ipliğine bağlanır (Watson ve ark 2004, Albert 2004)
Replikasyonu katalizleyen esas enzim olan DNA polimerazlar doğrudan replikasyonu başlatmadığı icin primazlar RNA primerleri yapar ve DNA polimerazlar senteze başlar Sentez iki zincirde yapılır Biri kesintili diğeri ise kesintisiz olarak sentezlenir Kesintisiz zincirde RNA primerinin replikasyonun başlangıcında bir kez sentezlendiği ve kesintili zincirde ise yeni ipliğin sentezi Okazaki parcacıkları şeklinde kesintili sentezlendiği icin her Okazaki parcacığı sentezinin başlayabilmesi icin RNA primerine ihtiyac olur Her Okazaki parcasının sentezinde ise bir onceki RNA primerine ulaşıldığında durur RNA primerleri daha sonra DNA polimeraz I enziminin 5 ’3 ’ ekzonukleaz aktivitesiyle uzaklaştırılır Oluşan boşluk aynı polimerazın 5 ’3 ’ polimeraz aktivitesiyle deoksiribonukleotidlerle doldurulur ve DNA ligaz ise son bağlantıyı yapar (Watson ve ark 2004, Albert 2004) DNA replikasyonunda ve tamirinde gorev yapan DNA ligazlar centiği iki nukleotid arasında fosfodiester bağı kurarak kapatarak gercekleştirir (Timson ve ark 2000, Cherepanov ve Vries 2002, Oztaş ve ark 2005)
DNA replikasyonunda sentez yapılırken hasarlı DNA ’da DNA polimerazın once lezyonda durakladığı ve sonra yeni sentezlenen zincir boyunca bir boşluk bırakarak onun uzerinden atladığı, tek zincir boşluklarına bir yanıt olarak ise RecA proteini rekombinasyonel bir değiştokuş işlemi yuruterek başlangıcta hasarsız komplementer zincirde bulunan bir segmenti (parcayı) bu boşluğa sokup onu tamamladığı, bu işlemin hasarsız komplementer zincirde bir boşluk bıraktığı ve bu boşluğun daha sonra replikasyon ilerlerken onarım sentezince doldurulduğu belirtilmiştir (Gennery ve Jeggo 2001, Wood ve ark 2001, Wu ve ark 2005)
Hucre dongusu
Hucre dongusu, bir takım makromolekuler olayların icinde yer aldığı hucre bolunmesini ve sonucta iki yeni birbirinin aynısı olan hucrelerin oluştuğu olaylar zinciri olarak tarif edilmiştir Okaryotik organizmaların normal gelişimi icin hucre siklusunun kontrolu kritik onem taşımaktadır (Qu ve ark 2003, Lodish 2004) Hucre dongusu cok dikkatli kontrol edilmektedir Normal olarak yetişkin vucudunda hucre olumu (programlı hucre olumu veya apoptozis) ile hucre coğalması (hucre bolunmesi) kararlı durumu korumak icin dengelenmiştir Bu dengenin, hucre dongusu kontrolunun kaybı ile bozulması tumor oluşumuna sebep olabildiği gibi yuksek derecede organize olmuş ve kontrol edilen hucre dongusunun hucre bolunmesinden sorumlu olduğu belirtilmiştir Sıkı kontrol ve zamanlama DNA ’nın S fazında (hatasız olarak) bir kez replike olmasını ve homolog kromozomların M fazında eşit olarak dağıtılmasını sağlamaktadır (Sandal 2002) Bu işlemlerin tam olarak yerine getirilmesi icin pek cok molekul ve sinyal yollarının işe karıştığı ve hucre dongusunun kontrol noktaları adını aldığı belirtilmiştir Hucre dongusu iki işlemin dongusel değişimi olup bunların DNA ’nın sentezlendiği replikasyon işlemi (S sentez fazı) ve hucre iceriğinin eşit olarak yeni hucrelere dağıtıldığı bolunme (yarılama) işlemi olduğu (M mitoz fazı) ve bu iki işlem arasındaki işlemler ise aralık periyodu olarak (G gap fazı) adlandırılmaktadır DNA ’nın replikasyonu, canlılığın devamı icin temel mekanizmalardan birisidir (Sandal 2002, Qu ve ark 2003, Wu ve ark 2005)
Replikasyon mekanizması
Replikasyon DNA zincirinin birbirinin kopyası olan iki zincirin oluşturulması işlemidir Prokaryot ve okaryotlarda replikasyonun başlayabilmesi icin DNA cift sarmalının birbirinden ayrıldığı ozel nukleotid dizileri vardır DNA replikasyonunun başladığı spesifik noktalara ise replikasyon orijini denilmekte ve replikasyon orijinlerinde replikasyon icin iki DNA ipliğinin birbirinden ayrılmasıyla o bolgede bir genişleme olmakta ve bu bolgelere de replikasyon catalı denilmektedir DNA cift sarmalında hidrojen bağlarını acan enzimler helikazlardır Helikaz iki ipliği birbirinden ayırmaktadır İlerleyen helikazların gerisinde birbirinden ayrılmış olan DNA ipliklerinin tekrar cift sarmal yapması icin SSB (Single Strand Binding protein (tek zincire bağlanabilen proteinler)) denen proteinler her bir DNA ipliğine bağlanır (Watson ve ark 2004, Albert 2004)
Replikasyonu katalizleyen esas enzim olan DNA polimerazlar doğrudan replikasyonu başlatmadığı icin primazlar RNA primerleri yapar ve DNA polimerazlar senteze başlar Sentez iki zincirde yapılır Biri kesintili diğeri ise kesintisiz olarak sentezlenir Kesintisiz zincirde RNA primerinin replikasyonun başlangıcında bir kez sentezlendiği ve kesintili zincirde ise yeni ipliğin sentezi Okazaki parcacıkları şeklinde kesintili sentezlendiği icin her Okazaki parcacığı sentezinin başlayabilmesi icin RNA primerine ihtiyac olur Her Okazaki parcasının sentezinde ise bir onceki RNA primerine ulaşıldığında durur RNA primerleri daha sonra DNA polimeraz I enziminin 5 ’3 ’ ekzonukleaz aktivitesiyle uzaklaştırılır Oluşan boşluk aynı polimerazın 5 ’3 ’ polimeraz aktivitesiyle deoksiribonukleotidlerle doldurulur ve DNA ligaz ise son bağlantıyı yapar (Watson ve ark 2004, Albert 2004) DNA replikasyonunda ve tamirinde gorev yapan DNA ligazlar centiği iki nukleotid arasında fosfodiester bağı kurarak kapatarak gercekleştirir (Timson ve ark 2000, Cherepanov ve Vries 2002, Oztaş ve ark 2005)
DNA replikasyonunda sentez yapılırken hasarlı DNA ’da DNA polimerazın once lezyonda durakladığı ve sonra yeni sentezlenen zincir boyunca bir boşluk bırakarak onun uzerinden atladığı, tek zincir boşluklarına bir yanıt olarak ise RecA proteini rekombinasyonel bir değiştokuş işlemi yuruterek başlangıcta hasarsız komplementer zincirde bulunan bir segmenti (parcayı) bu boşluğa sokup onu tamamladığı, bu işlemin hasarsız komplementer zincirde bir boşluk bıraktığı ve bu boşluğun daha sonra replikasyon ilerlerken onarım sentezince doldurulduğu belirtilmiştir (Gennery ve Jeggo 2001, Wood ve ark 2001, Wu ve ark 2005)