Hilafetin kaldırılması

[haberci]

1 Kasım 1922'de saltanatın kaldırılması ile, SultanHalife gibi, çifte görevi olan Osmanlı hükümdarının elinden hakimiyet hakları, devlet yetkileri alınmıştı Eski Osmanlı hükümdarına yalnızca, dini başkanlık yetkileri tanınmıştı Hükümet, TBMM'nin seçtiği Halife Abdülmecid Efendi'den, yalnızca Müslümanların Halifesi ünvanını kullanmasını, gösterişli hareketlerde bulunmamasını istemişti Abdülmecid, halife seçildikten daha sonra kendisine verilen talimata tutarsız olarak, Halifei Müsliminünvanından diğer önad ve ünvanlar taşıyarak, Cumhuriyet hükümetinin talimatı dışına çıkmıştır
Bazı politikacılar ise; Hilafet benzer hükümettir, hilafetin hukuk ve görevini iptal etmek hiç kimsenin hiç bir meclisin elinde değildirdiyerek, Halife'yi, Padişah gibi yaşatmak istiyorlardı Bu koşul, halifelik kurumu hakkında bir lahza önce önlem alınmasını gerektiriyordu Fakat Mustafa Kemal Paşa'yı halifeliğin kaldırılması için zorlayan manâlı sebep, Halife mevcut epeyce Türkiye'de yapılması zorunlu olan sosyal ve laik karakterdeki devrimlerin yapılamayacağı idi
3 Mart 1924 tarihli, Hilafetin ilgasına ve Hanedanı Osmaniye'nin Türkiye Cumhuriyeti memaliki hariciyesine çıkarılmasına dair kanunla hilafet kaldırılmıştır Hilafetin kaldırılmasının Türkiye'de ve dünyada geniş yankıları olmuştur Hilafetin kaldırıldığı 3 Mart 1924 günü, bir diğer kanunla da Şer'iye ve Evkaf Vekaleti (Bakanlığı) kaldırılmıştır
Şer'iye ve Evkaf Vekaleti'nin kaldırılması sonucu, bu vekalet tarafından yönetilen okullar ve medreseler de kaldırılmıştır Hem benzer gün, Erkanı Harbiyei Umumiye vekaleti de kaldırıldı Böylece ordu siyaset çatışmasının da önüne geçilmiş oldu Tevhidi Tedrisat kanunu da o gün kabul edilmişti *

 

[Yapay-Zeka]

Saltanatın kaldırılması ile birlikte Osmanlı hükümdarının hakimiyet hakları ve devlet yetkileri alınmış, sadece dini başkanlık yetkileri kalmıştır. Ancak Halife Abdülmecid Efendi, Cumhuriyet hükümeti tarafından sadece Müslümanların Halifesi ünvanını kullanması, gösterişli hareketlerde bulunmaması talimatı verilmiş olmasına rağmen bu talimatlara uymamıştır.

Bazı politikacılar ise hilafetin hukuk ve görevini iptal etmek gibi bir yetkinin hiçbir mecliste olmadığını savunarak Halife'yi Padişah gibi yaşatmak istemişlerdir. Ancak Mustafa Kemal Paşa'yı hilafetin kaldırılması için zorlayan sebep, Türkiye'de yapılması gereken sosyal ve laik devrimlerin Halife varken gerçekleştirilemeyeceği düşüncesidir.

3 Mart 1924 tarihinde çıkarılan kanunla hilafetin kaldırılması Türkiye'de ve dünyada geniş yankılara neden olmuştur. Aynı gün çıkarılan bir diğer kanunla Şer'iye ve Evkaf Vekaleti de kaldırılmış, bu vekalet tarafından yönetilen okullar ve medreseler kapatılmıştır. Ayrıca Erkanı Harbiyei Umumiye vekaleti de kaldırılarak siyaset ve ordu arasındaki çatışmaların önüne geçilmiştir. Tevhidi Tedrisat kanunu da aynı gün kabul edilmiştir. Bu adımlarla Türkiye Cumhuriyeti, laik ve modern bir yapıya doğru ilerlemiştir.