Havanın Elementleri

[SoruCevap]

Havanın İcindeki Elementler


Havanın Elementleri Nelerdir

AZOT
Atmosferde normal şartlarda kuru havanın % 78085 oranını teşkil eden azot, yeryuzeyinde coğunlukla sili guhercilesi olarak bilinen sodyumnitrat (NaNO₃) halinde bulunur Endustride sıvı havanın damıtılmasıyla azot elde edildiği bilinmektedir

Doğadaki azot, cevrimi ile kendini yenilemektedir Bitkisel ve hayvansal proteinlerin curumesi sonucu gaz urun olarak atom halinde, azot (N) ve amonyak (NH₃) acığa cıkar, İyonik tuzlar toprakta kalır Atmosfere karışan azot ve amonyak havadaki su buharı ile oksitlenerek nem kazanır ve yağmurlarla birlikte amonyak (NH4) olarak toprağa geri doner (Asit yağışları) Ote yandan azot tespit edici bakteriler yardımıyla da tekrar azotlu bileşiklere ve proteinlere donuşur

OKSİJEN

Havanın bileşiminde azottan sonra en fazla bulunan (% 2095) gaz, oksijendir Yanıcı ve yakıcı bir ozelliğe sahip olan oksijen, tum canlıların yaşamı icin gerekli bir gazdır Solunum yoluyla canlı organizmaya girerek yaşam fonksiyonlarını duzenlerOksijen, doğada en cok bulunan elementtir Serbest halde atmosferde (O2) molekul halinde bulunur Doğadaki asal gazlar dahil butun elementlerle bileşime girebilen oksijen, aynı zamanda kimyasal bağların cozumunde katalizor gorevi yaparRenksiz ve kokusuz bir gaz olan oksijen ozellikle oksit, karbonat ve sulfat minerallerinde bulunur Endustride suyun elektroliz ve havanın sıkıştırılması ile elde edilir

KARBONDİOKSİT

Karbondioksit, oda sıcaklığında renksiz ve kokusuz bir gazdır Oksijenin karbonla birleşmesi sonucu ortaya cıkan en onemli bileşikler karbonmonoksit (CO) ve karbondioksit (CO2) dir Bu oksitler, karbon ve hidrokarbonların yanmasından elde edilebilirAtmosfere karışan karbondioksit yeşil bitkilerin fotosentezi ve fermantasyonundan kaynaklanmaktadır Sanayide soğutma amacıyla kullanılan karbondioksit kuru buz halinde katı olarak muhafaza edilirKarbondioksit gazı suda cok cabuk cozulur Karbondioksit ve su glikoz molekulu vermek uzere birleştiği fotosentez işlemiyle depolanır Sulu cozeltileri asit ozelliği gostermektedir

SOYGAZLAR (Asal gazlar)

Tek atomlu renksiz gazlardan oluşan ve genel olarak asal gazlar olarak tanımlanan Argon (Ar), Neon (Ne), Helyum (He), Kripton (Kr), Xsenon (Xe), ve Radon (Rd) gazları atmosferin yaklaşık % 1 ini teşkil ederlerKimyasal etkinlikleri cok duşuk olması nedeniyle hemen hemen hic bileşik yapmazlar Son yıllarda bu konuda gelişmeler gorulmektedirButun soygazlar sıvı havanın damıtılması ile elde edilmektedirler Atmosferde en bol bulunan, Argondur Helyum ve Radon radyoaktif bozulmadan ortaya cıkarlar

OZON

Oksijen elementinin atomlu izotopu durumunda olan ozon, acık mavi ve kokulu bir gazdır Yoğunluğu, oksijenin yoğunluğunun birbucuk katı ve sudaki cozunurluğu, oksijenden daha fazladır Oksijenin elektrolizi ile elde edilir Yeryuzeyi yakınlarında zehirleyici bir gaz olarak tanınan Ozonun atmosferdeki konsantrasyonunun % 90′ı yerden 1050 km yukarıda bulunan stratosfer tabakasında bulunur Diğer kısmı ise, yerden 1015 km yuksekteki troposfer tabakasındadır

 

[Editör]

Havanın elementleri oldukça önemli ve karmaşık bir konudur. Havanın bileşenlerini incelediğimizde, azot, oksijen, karbondioksit, soygazlar ve ozon gibi elementleri görebiliriz. Bu elementlerin varlığı ve etkileşimleri, canlıların yaşamını sürdürebilmesi için hayati öneme sahiptir.

1. **Azot (N):** Atmosferdeki kuru havanın büyük bir kısmını oluşturan azot, bitkisel ve hayvansal proteinlerin çürümesi sonucunda gaz haline gelir. Amonyak (NH₃) oluşturarak toprağa geri döner ve bitkiler tarafından tekrar alınır. Bu döngü, azotun sürekli olarak yenilenmesini sağlar.

2. **Oksijen (O):** Havadaki en yüksek oranda bulunan gaz olan oksijen, canlı organizmalar için hayati öneme sahiptir. Solunum yoluyla vücuda alınarak metabolizmanın düzenlenmesine yardımcı olur. Ayrıca kimyasal bileşiklerde bulunabilir ve birçok reaksiyonda katalizör görevi yapabilir.

3. **Karbondioksit (CO₂):** Oda sıcaklığında renksiz ve kokusuz bir gaz olan karbondioksit, atmosferdeki yeşil bitkilerin fotosentezi ve fermantasyon süreçlerinden kaynaklanır. Ayrıca karbonla birleşerek karbonmonoksit (CO) oluşturabilir. Endüstride soğutma amacıyla kullanılan karbondioksit, sıvı halde muhafaza edilebilir.

4. **Soygazlar (Asal Gazlar):** Tek atomlu, renksiz gazlar olan argon, neon, helyum, kripton, ksenon ve radon gibi soğuk gazlar, atmosferin küçük bir kısmını oluştururlar. Kimyasal olarak çok reaktif olmadıkları için bileşik oluşturma eğilimleri düşüktür.

5. **Ozon (O₃):** Oksijenin atomlu izotopu olan ozon, mavi ve kokulu bir gazdır. Atmosferde bulunan ozonun büyük bir kısmı stratosferde yer alır. Ozon tabakası, zararlı UV ışınlarını emerek canlıların korunmasını sağlar.

Havada bulunan bu elementlerin doğru dengede olması, canlıların yaşamını devam ettirebilmesi için büyük önem taşır. Bu elementlerin etkileşimi ve döngüleri, doğanın kompleks yapısını anlamamıza ve çevreyi korumamıza yardımcı olur.