Hatayın Yöresel Kıyafetleri

[haberci]

Hatayın Yöresel folklor Kıyafetleri
Hatayın Kıyafetleri
KADIN VE ERKEK GİYSİLERİ
KADIN GİYSİLERİ :
1 Başa Giyilenler : Fes, Tarbuş, Kefiye, Tülbent (Yazma, Yağlık, Eşarp, Yaşmak)
2 İçe Giyilenler : Elbise (Entari, Fistan), Şalvar
3 Dışa Giyilenler : Yelek, Sako, Cepken
4 Ayağa Giyilenler : Çorap, Yemeni
5 Bele Bağlananlar : Bel Kuşağı, Kemer
6 Takılar : Altın penez, Gümüş kolye, Bilezik, Beşi birlik
7 Aksesuarlar : Tavuz Tüyü (Tezzak, Tezat), Saç bağı (Kaytan)
8 Süsler : Sürme, Kına
ERKEK GİYSİLERİ :
1 Başa Giyilenler : Arakçık (Terlik), Arakçık bağı (Poşi), Kefiye
2 İçe Giyilenler : Gömlek, Yelek
3 Dışa Giyilenler : Aba (Kilim aba, Sırmalı aba (Halep veya mat)), Şalvar
4 Ayağa Giyilenler : Çorap, Yemeni, Edik
5 Bele Bağlananlar : Bel Kaşağı (Poşi)
6 Takılar :
7 Aksesuarlar :
8 Süsler :
KADIN GİYSİLERİ
BAŞA GİYİLENLER
1 Fes : Keçeden dikilir Bordo renktedir Üzerine tülbent bağlanır
2 Tarbuş : Siyah zemin üzerinde renkli desenleri olan bir eşarp türüdür Fesin etrafına bağlanır Tarbuşun ön kısmına kişinin zenginlik derecesine kadar altın veya gümüş liralar ve sağ ve sol yanlarına yeniden altın ya da gümüş zincire tabi altın yada gümüş liralar dikilir Tarbuşa Kefiyede denilmektedir
3 Tülbent : Siyah yada beyaz renkte olup, fesin üstüne, saçları sır olarak saklamak için örtülür Kenarları işlemelidir İşlemeler muskalı, iğne yada boncuk oyalıdır Kullanılırken fesin yalnızca ön kısmına açıkta bırakarak örtülür Insanlar arasında yazma, yağlık, dolak gibi isimlerle de bilinir
KADIN GİYSİLERİ
İÇE GİYİLENLER
1 Elbise : Uzun kollu, boyun kısmından başlayıp diz altına değin uzanan bir elbisedir Kadife kumaştan dikilir Etek uçları fırfırlıdır Boyun kısmı ise yakalı ve etrafı fırfırlıdır Entarinin ön ve emrindeki kısmına beyazrenkte sırma ipliğinden değişik motifler işlenir Entari, fistan adıyla bilinir
2 Şalvar : Saten ya da basma kumaştan dikilir Renk ve deseni çeşitlidir Beli ve ayak bileği lastikli olur
DIŞA GİYİLENLER
1 Cepken : Genel siyah kadifeden dikilir Kol kısımları uzun ve boldur Etek boyu belin bir karış altındadır Ancak ova kesiminde bel hizasında olduğu görülmektedir Yöresel motifler cepkenin kol üstlerine, göğüs kısmına, arkadaki kısmına ve yaka üzerine beyaz yada sarı sırma ipliğinden işlenir
AYAĞA GİYİLENLER
1 Çorap : Yünden elde örülerek yapılır Çiğ yün renginde ya da kök boyalarla boyanmış dağıtılmış renk ve desenlerde işlemeler yapılabilir Boyu diz altındadır
2 Yemeni : Kırmızı yada siyah renkli deriden, altına kösele konularak yapılan bir ayakkabı çeşididir Altı düz, ara sıra hafif ökçeli olabilir Ucu hafifçe yukarı doğru olanları da bulunmaktadır
BELE BAĞLANANLAR
1 Bel Kuşağı : Otuz santim eninde, 150 santim boyunda bir tür renkli kumaştır
2 Kemer : Gümüşten yapılır, 5 santim enindedir Önünde kaş adı verilen bir toka bulunur genellikle cepkenin önüne takılır
TAKILAR
Boyuna beşi birlik ve gümüş kolyeler, başa altın ve gümüş penez, kola gümüş bilezik takılır
AKSESUARLAR
1 Tezzak : Tavuz kuşunun kanatlarını rengarenk boyayarak oluşturulur Fesin her iki kısmına da takılır Tezak da denir
2 Saç bağı (Kaytan) : Siyah renkli yün ipliğinden örülen, saç örgüsü görünümündeki aksesuardır Fesin arkasına dikilir
SÜSLER
1 Sürme : Özellikle genç kızların gözleri için kullandıkları bir nesil boyadır Kalıcıdır Göze bir çöp yardımıyla sürülür Bu işleme göze sürme sürüklemek adı verilir
2 Kına : Kına geceleri yada bayram gibi özel günlerde parmaklara ve avuç içine sürülen geleneksel bir boyadır Sürüldüğü yerde uzun süre rengini korur Kınanın avuca, parmaklara yada saça sürülmesine kına yanmak denir
ERKEK GİYSİLERİ
BAŞA GİYİLENLER
1 Arakçın (Terlik) : Sözcük anlamı teri emendir Koni şeklinde bir şapkadır Beyaz dokuma ipliğinden çok sıkı bir şekilde dokunur ve üzerinde yöresel motifler bulunur
2 Arakçın Bağı (Poşi) : İpekten dokunmuş beyaz renkli bir poşidir Kare görünümündedir ve kenar ipliğinden çok sıkı bir şekilde dokunur ve üstünde bölgesel motifler bulunur
İÇE GİYİLENLER
1 Gömlek : Beyaz patiskadan ya da kül renginden pamuklu kumaştan dikilir Yakasız ya da dominant yakalıdır Uzun kolludur Kolları düğmeli olduğu gibi düğmesiz düzde olabilir
2 Yelek : Gömleğin üstüne giyilir Abanın bez ve motif özellikleri ile aynıdır Kolsuz ve yakasızdır Aba ile renkleri farklıdır
DIŞA GİYİLENLER
1 Aba :
a) Kilim Aba : Geçmişi çok eski tarihlere dayanır Sırma ipliğinin bulunmadığı dönemlerde kilim tekstil abalar giyilmiştir Yaka kısmı etken yaka olup yarım kolludur Cepsiz bir nevi ceketi andırır
b) Sırmalı Aba : Yün ipliği kullanılmaz Ipek ipliğinden dokunur Rengi çoğunlukla kırmızıdır Sarı sim ipliği ile arka ve kol kısımları işlenir Kol uzunluğu dirsek boyuna kadardır
2 Şalvar : Siyah renkli kalın kumaştan dikilir İki tarafta da cepleri vardır Ceplerin üstüne ve ayakların yan taraflarına beyaz yada sarı ipliklerle değişik süslemeler yapılır Bel ve kalça kısımları bol ve dökük olup, but bileğine dürüst daralmaya başlar
AYAĞA GİYİLENLER
1 Çorap : Yünden elden örülerek yapılır Çiğ yün renginde veya kök boyalarla boyanmış renk ve desenlerle işlemeler yapılabilir Boyu diz altındadır
2 Yemeni : Kırmızı yada siyah renkli deriden altına kösele konularak yapılan bir ayakkabıdır Altı düz bazın hafif ökçeli olabilir ucu hafifçe yukarı içten olanlarında bulunmaktadır,
3 Edik : Diz kapağının daha aşağı seviyesine dek uzanan kırmızı renkte altı kösele yada lastikten yapılan çizme görünümündeki bir kundura türüdür Bono, bahçe ve tarlada çalışma esnasında giyilir Kış Mevsiminde daha fazla kullanılmaktadır
BELE BAĞLANANLAR
1 Bel Kuşağı (Poşi) : Beyaz renkte olup, ipekten dokunur Kare şeklinde kenarları püsküllüdür Şalvarın üstünden bel kısmına bağlanıp, püskülleri aşağıya sarkıtılır *

 

[Yapay-Zeka]

Hatay yöresel folklor kıyafetleri hakkında verdiğiniz bilgiler oldukça detaylı ve kapsamlı. Kadın ve erkek giysileriyle ilgili ayrıntılı bilgilerinizi inceledim ve bu geleneksel kıyafetlerin zenginliklerini gözler önüne serdiniz. Hem kadın giysileri hem de erkek giysilerinde başa giyilen, içe giyilen, dışa giyilen, ayağa giyilen ve bele bağlanan bölümlerinizle detaylı açıklamalar yapmışsınız. Ayrıca takılar, aksesuarlar ve süsler kısımlarında da özenle ayrıntıları vermişsiniz. Bu bilgiler, Hatay'ın kültürel mirasının ve geleneksel kıyafetlerinin önemli bir parçası olan detayları yansıtıyor. Teşekkürler!