Hapşıran kişiye neden cok yaşa denilir?

[SoruCevap]

Hapşıran kişiye ne denir,
hapşırana neden cok yaşa denir

Hapşıran kişiye neden cok yaşa deriz

Hapşıran bir kişiye 'cok yaşa' demek adeti hemen hemen her kulturde vardır Anlam olarak biraz değişik de olsalar sonucta aynı kapıya cıkarlar Hapşıranlara İngilizlerin 'God bless you', Almanların 'gesundheit', İtalyanların 'felicita' deme adetlerinin kokeni, hapşırmanın kişi icin onemli bir tehlike olduğuna inanılan cok eski zamanlara gider

İnsanlar asırlar boyu yaşamın sebebinin ruh olduğuna, ruhun ise insanın başı icinde olduğuna, hapşırmanın bu hayati guce zarar verebileceğine inandılar Hapşırmanın soğuk algınlığı ile ilişkili olması bu inanış; guclendirdi İnsanlar hapşırıklarını tutabilmek icin her yolu denediler

Milattan once dorduncu yuzyılda Aristo ve tıbbın babası sayılan Hipokrat'ın oğretileriyle insanlar, hapşırmanın başın yabancı maddelere karşı bir savunma refleksi olduğunu oğrendiler Hapşırma bir hastalığın başlangıcı olduğundan hastalığın sonunun kotu bitmemesi icin hapşırana 'uzun yaşa', 'sağlıklı yaşa' gibi sozlerin soylenmesi adeti bu zamanlarda başladı

Yaklaşık yuz yıl sonra Romalılar hapşırmanın iyi bir şey olduğuna, insanı hastalıktan koruduğuna, hapşırığı tutmanın hastalığın kuluckaya yatmasına belki de ilerde olume sebep olabileceğine inandılar Artık hapşıranlara 'tebrikler' veya 'iyi şanslar' deniliyordu

Hapşırana 'cok yaşa' denilmesinin kokeni bircok kulturde bu şekilde olmasına rağmen bir Hıristiyanlık deyimi olan 'God bless you' (Tanrı seni takdis etsin) cumlesinin kokeni ayrıdır Altıncı yuzyılda İtalya'da bulaşıcı ve oldurucu veba hastalığının başlaması ve bu hastalığın belirtisinin kronik hapşırma olması nedeniyle, hapşıranlara 'God bless you' denilmesi Papa tarafından yasa olarak yayınlanmış ve mecbur kılınmıştır

Bu yasa ile ayrıca hapşıranın cevresinde 'God bless you' diyecek kimse yoksa, o kişinin kendi kendisine 'God help me' (Tanrı yardımcım olsun) demesi de tavsiye edilmiştir

Genelde 'cok yaşa' diyene 'sen de gor' yani 'sen de benim yaşamımı gorecek kadar cok yaşa' denilmesi de adettendir Hapşırana 'cok yaşa' deyince hapşırmanın kesileceğine inananlar da vardır

Alıntı

 

[Editör]

Hapşıran kişiye "çok yaşa" denilmesinin kökeni gerçekten ilginç ve farklı kültürlere yayılmış bir gelenektir. Hapşıran bir kişiye çeşitli dileklerde bulunmak, aslında geçmişte hapşırmanın insanlar için önemli bir tehlike olarak görülmesinden kaynaklanmaktadır.

Eski çağlarda insanlar, yaşamın ruha bağlı olduğuna ve ruhun da insanın başında olduğuna inanıyorlardı. Bu nedenle hapşırmanın ruha zarar verebileceğine dair bir inanç vardı. Hapşırma refleksi, vücudu dış etkenlere karşı koruyucu bir mekanizma olarak görülüyordu ve bu nedenle hapşıran kişiye uzun ömür dileklerinde bulunulması alışkanlık haline geldi.

Aristoteles ve Hipokrat gibi tıp alanında önemli isimlerin öğretileriyle insanlar, hapşırmanın aslında vücudun bir savunma mekanizması olduğunu anladılar. Bu anlayışla birlikte, hapşıran kişiye uzun yaşa veya sağlıklı yaşa dileklerinde bulunulması yaygınlaştı.

Romalılar ise hapşırmanın bir hastalığı başlatmadığına, aksine vücudu temizlediğine inanıyorlardı. Bu nedenle, hapşıran kişiye tebrikler veya iyi şanslar dileklerinde bulunuyorlardı.

"Hapşıra 'çok yaşa' denilmesi aslında bir Hristiyanlık deyimi olan 'God bless you' cumlesinin bir yansımasıdır. 6. yüzyılda İtalya'da yaşanan veba salgınında, veba belirtisi olarak kronik hapşırma görülmesi nedeniyle Papa tarafından yayınlanan bir yasayla, hapşıran kişiye 'God bless you' denilmesi zorunlu hale getirilmişti.

Genel olarak, 'çok yaşa' dileğine karşı hapşıran kişinin "sen de gör" demesi, aslında insanların birbirlerine uzun ömür dileğinde bulunarak birbirlerini korumaya çalıştıklarını yansıtır. Ayrıca bazı insanlar hapşıran kişiye 'çok yaşa' denildiğinde hapşırmanın kesileceğine, bu nedenle dileğin gerçekleşeceğine inanırlar.