Hangi Canlıların Azalması Başka Canlıların Çoğalmasına Neden Olur

[theking]

ekosistemdeki değişiklikler
ekosistem değişikliklerinin nedenleri
Hangi Canlıların Azalması Başka Canlıların Çoğalmasına Neden Olur

Besin Zincirinde üstte bulunan yani alttaki ile beslenen canlı türünün azalması zincirin altında kalan canlı türünün artışına neden olur! Örneğin bir bölgede yaşayan ve fare lie beslenen baykuşlar eğer sayıca azalı ve yok olursa o zaman fare sayısı hızla artar ta ki farenin besleneceği besinler yetersiz kalana kadar! Besin kıtlığı baş gösterdikten sonra bu hızlı nüfus artışı aniden durur ve ölümlerle yeni bir denge oluşur!

Ekosistemdeki madde ve enerji nakli organizmalar arasında görülen besin zinciri yoluyla olur. Besin zinciri ekosistemdeki canlılardan birinin diğerini besin olarak alması sonucu oluşan bir zincirleme olaydır. Bazı canlılar doğal enerjiden faydalanarak ürettikleri maddeleri besin zinciri yoluyla diğer canlılara vermek suretiyle enerji akışını sağlarlar. Enerji akışı iki aşamada gerçekleşir. Birinci aşamada yeşil bitkiler güneş enerjisini fotosentez yoluyla kimyasal enerjiye çevirerek besinsel ürünlerde depolar ikinci aşamada ise hayvanlar bu bitkileri ve birbirlerini yiyerek gerekli enerjiyi sağlarlar Yani otoburlar yeşil bitkileri yiyerek organik maddeyi alır ve birkısmını enerji şeklinde kullanır bir kısmını depolar. Karnivorlar (etçiller) ise otoburları ve birbirlerini yiyerek bu depolanmış organik maddeyi enerji üretimi büyüme gelişme ve üretimi için kullanır. Besin zincirinin son halkasını ayrıştırıcılar (parçalıyıcılar) oluşturur. Bunlar canlı artıkların (ceset dışkı vb.) ayrıştırarak organik maddeleri minaralleri tekrar toprağa iade eder. Bu minerallerde yeşil bitkiler tarafından kullanılır. Böylece tabiattaki madde döngüsü devam eder.
Besin zincirine örnekler:
1- Ot fare tilki dağ aslanı (üç üyeli bir zincir)
2- Ot çekirge kurbağa yılan atmaca (dört üyeli bir zincir)
3- Yonca dana insan (üç üyeli bir zincir)
İnsan genellikle besin zincirinin son halkasıdır. Tabiatta birçok küçük besin zinciri birbiri içine geçmiş durumdadır. İç içe geçmiş besin zincirlerinin tümüne besin ağı denir. Besin zinciri veya besin ağını oluşturan canlılar arasında bir denge vardır. Herhangi bir basamaktaki bir değişim hayvan populaşyonları arasındaki dengeyi bozar ve herhangi bir basamaktaki değişimi onun üzerindeki veya onunla beslenen basamağı etkiler değişimlere hatta açlıktan ölüme sebep olur. Örneğin; fareler ortadan kalktığında bunla beslenen yılan tilki çakal yırtıcı kuşlar baykuş gibi hayvanlar açlıktan ölür. Veya tersi bir durumda ortamdaki yılın tilki çakal yırtıcı kuşlar başkuş gibi hayvanlar ortamdan kaldırılırsa köyler ve kentler fare istilasına uğrar (Üç sene önceki Samsun ve Muğla’daki sıçan istilası gibi). Fare ve sıçanların çoğalmasıyla tarladaki sebzeye meyveye verilen zarar arttığı gibi veba kuduz tularemi beyin zarı iltihaplanması kolera kanamalı sarılık gibi birçok hastalıkların yayılmasına sebep olur.
Kısacası zincirin bozulması türlerden birinin azalmasına diğerinin çoğalmasına sebep olur. Bu dengenin bozulması ise besin ağının son halkası olan insanı her yönden etkiler ve insan soyunun geleceğini tehdit ederek sonunda insan soyu da ortadan kalkabilir.