SoruCevap
Yeni Üye
- Katılım
- 17 Ocak 2024
- Mesajlar
- 350.999
- Çözümler
- 1
- Tepkime puanı
- 17
- Puan
- 308
- Yaş
- 36
Halide Edip Adıvar Yeni Turan Ozeti
Yeni Turan, Halide Edip Adıvarın ideolojik ve donemin eğitim anlayışının kadınlara yonelik tarafını ele alan bir romanıdır Yazar, aynı zamanda doneme damgasını vuran onemli bir siyasetcidir Roman Osmanlının yıkılma aşamasında demokratikleşme cabası gosteren bir devletin iktidar mucadelesi yaşayan iki parti arası cekişme ve fikir akımlarını anlatmaktadır Donem, Osmanlının bekası icin ortaya atılan fikirlerinden ne kadar fayda gorulmuştur bilinmez ama cok uluslu bir imparatorluk icin bu caba cok buyuk bir gelişim gostergesidir Roman şu sozle başlamaktadır:
Ey Yeni Turan, Soyle Ulke, Soyle, Sana Yol Nerede?
Romanın kahramanları Lutfi Bey, Oğuz, Samiye (Kaya) ve Asımdır Donemin iki siyasi partisi, Yeni Turan ve Yeni Osmanlıdır Yeni Turan Partisi lideri Oğuz Beydir
Lutfi Bey ise Yeni Osmanlı Partisinin lideridir Her iki taraf da devletin bekası icin calışmaktadır Fakat bazı fikir ayrılıkları vardır
Yeni Turan sadece Turklerin yonetimde soz sahibi olup tum tebayı yonetme yetkisine sahip olmasını savunurken, Yeni Osmanlı aksine yonetimde Osmanlıyı oluşturan tum tebaa soz sahibi olabilir, demektedir Bu fikir ayrılıklarını savunmak ve halka kabul ettirmek amacıyla mitingler duzenlemişlerdirTabi tum bunlar yakın zamanda yapılacak secimlerde iktidar olabilmek icin tarafların yaptıkları birer strateji oyunlarıdır
İşte romanın eğitim ile ilgili olan tarafını, Yeni Turan tarafı gercekleştirmiştir Bu parti kadınların desteğini almak icin Cuma gunleri faaliyet gosteren Cuma Okulları acmıştır Buralarda kadınlara dersler verilmiş, devletin işleyişinden mevcut durumlardan bahsedilmiştir Kadın hocalar tarafından dersler verilmiştir Bu okullara, gezici, bu konuda eğitim almış kadınlar tarafından oğretmenler iştirak etmişlerdir Bu okullar mahalle camilerinin yanlarında kucuk odalar halinde kurulmuştur
İc tasarımları şu şekildedir: Yer doşekleri, duvarlarda ceşitli bitki resimleri ve gelen hoca icin koşede bir yerde bir mekan oluşturulmuştur Tahta vb yoktur İşte başta dediğimiz Samiye bu oğretmenlerden biridir Ama Samiye adını değil, Kaya adını kullanmıştır Sivasta Oğuz Beyle siyasi konuda eğitim almıştır İleride bahsedeceğiz zaten ama Oğuz Beyle o zamandan kalma ve devam eden bir gonul meseleleri vardır Kaya, Yeni Turan tarafını tutan ve o goruşu savunan duşuncelerini Cuma okullarında kadınlara anlatma gorevini ustlenmiştir Donemin Yeni Osmanlı lideri aynı zamanda gunun Emniyet Muduru olan Lutfi Bey ise bu okullara ve Oğuz Beye karşıdır Bunları engellemek icin bazı yaptırımlar uygulamıştır Mesela kadınları eğitmenin, din dışı, hatta kafirliğe kadar goturen hareketler olduğunu savunmuştur Oğuz Beyi de, zaten secimlerde başarısız olması icin gozaltına aldırmıştır Kaya bunu haber alınca, Lutfi Beye bunun adaletsiz ve aykırı bir davranış olduğunu soylemek icin yanına gitmiştir Lutfi Bey ise, onun serbest bırakılmasının Kayanın kendisine bağlı olduğunu soylemiştir Aslında Lutfi Bey tum bunları Kaya ile evlenmek icin planlamıştır Lutfi Bey yaşca Kayadan buyuk ve yaşlıdır
Kaya, milletini seven ve davası icin hayatı pahasına her şeyi goze alabilecek bir bayandır Lutfi Beyin teklifi şudur: Ya Kaya, Lutfi Bey ile evlenecek ya da Oğuz Bey nezarette kalacaktır Dolayısıyla secimlere katılamayacaktır
Kaya icin bu cok zor bir secimdir Hayatını hic sevmediği, hatta zorla evlenecek bir insanla mı paylaşsın, yoksa davası icin sevdiğinden mi vazgecsin Ama milli duyguları ağır basar ve bu ahlaksız teklifi kabul eder Ama bu birliktelik sadece kağıt uzerinde kalmıştır Hicbir şekilde mutlu olmamış, konuşmamıştır Yaşayan bir olu olarak Lutfi Bey ile yaşamak zorunda kalmış ve hastalanmıştır Cuma Okulları yasaklanmış ve bu yuzden dışarı bile cıkamamıştır
Bu sırada Oğuz Bey vurulmuştur Zaten hasta olan Kaya eğer bu haberi alırsa tamamen yıkılır ya da ona gider diye Lutfi Bey eve gazete alınmasını yasaklamış, bahcede yenilen yemekleri iceriye aldırmıştır Fakat bu durum ne kadar surebilir ki?
Kaya bu haberi oğrenince, bunun da Lutfi Beyin bir oyunu olduğunu anlayıp evi terk eder ve Oğuz Beyin yanını gider Fakat gec kalmıştır Onun icin, devleti icin, kendini feda eden Kaya icin, onu hayata bağlayan hicbir şey kalmamıştır
Kaya vatansever asil bir Turk kadınıdır Burada bahsi gecmeyen Asım ise olayı anlatan şahıstır Herşeyi bilen, fakat kimseye bir şey soylemeyen Lutfi Beyin yeğenidir
Sonuc:
Hicbir sevgi yoktur ki, kişiyi sevdiğinden, davasından, ailesinden ve hayatından alıkoymasın İşte bu Vatan Sevgisidir
Yeni Turan, Halide Edip Adıvarın ideolojik ve donemin eğitim anlayışının kadınlara yonelik tarafını ele alan bir romanıdır Yazar, aynı zamanda doneme damgasını vuran onemli bir siyasetcidir Roman Osmanlının yıkılma aşamasında demokratikleşme cabası gosteren bir devletin iktidar mucadelesi yaşayan iki parti arası cekişme ve fikir akımlarını anlatmaktadır Donem, Osmanlının bekası icin ortaya atılan fikirlerinden ne kadar fayda gorulmuştur bilinmez ama cok uluslu bir imparatorluk icin bu caba cok buyuk bir gelişim gostergesidir Roman şu sozle başlamaktadır:
Ey Yeni Turan, Soyle Ulke, Soyle, Sana Yol Nerede?
Romanın kahramanları Lutfi Bey, Oğuz, Samiye (Kaya) ve Asımdır Donemin iki siyasi partisi, Yeni Turan ve Yeni Osmanlıdır Yeni Turan Partisi lideri Oğuz Beydir
Lutfi Bey ise Yeni Osmanlı Partisinin lideridir Her iki taraf da devletin bekası icin calışmaktadır Fakat bazı fikir ayrılıkları vardır
Yeni Turan sadece Turklerin yonetimde soz sahibi olup tum tebayı yonetme yetkisine sahip olmasını savunurken, Yeni Osmanlı aksine yonetimde Osmanlıyı oluşturan tum tebaa soz sahibi olabilir, demektedir Bu fikir ayrılıklarını savunmak ve halka kabul ettirmek amacıyla mitingler duzenlemişlerdirTabi tum bunlar yakın zamanda yapılacak secimlerde iktidar olabilmek icin tarafların yaptıkları birer strateji oyunlarıdır
İşte romanın eğitim ile ilgili olan tarafını, Yeni Turan tarafı gercekleştirmiştir Bu parti kadınların desteğini almak icin Cuma gunleri faaliyet gosteren Cuma Okulları acmıştır Buralarda kadınlara dersler verilmiş, devletin işleyişinden mevcut durumlardan bahsedilmiştir Kadın hocalar tarafından dersler verilmiştir Bu okullara, gezici, bu konuda eğitim almış kadınlar tarafından oğretmenler iştirak etmişlerdir Bu okullar mahalle camilerinin yanlarında kucuk odalar halinde kurulmuştur
İc tasarımları şu şekildedir: Yer doşekleri, duvarlarda ceşitli bitki resimleri ve gelen hoca icin koşede bir yerde bir mekan oluşturulmuştur Tahta vb yoktur İşte başta dediğimiz Samiye bu oğretmenlerden biridir Ama Samiye adını değil, Kaya adını kullanmıştır Sivasta Oğuz Beyle siyasi konuda eğitim almıştır İleride bahsedeceğiz zaten ama Oğuz Beyle o zamandan kalma ve devam eden bir gonul meseleleri vardır Kaya, Yeni Turan tarafını tutan ve o goruşu savunan duşuncelerini Cuma okullarında kadınlara anlatma gorevini ustlenmiştir Donemin Yeni Osmanlı lideri aynı zamanda gunun Emniyet Muduru olan Lutfi Bey ise bu okullara ve Oğuz Beye karşıdır Bunları engellemek icin bazı yaptırımlar uygulamıştır Mesela kadınları eğitmenin, din dışı, hatta kafirliğe kadar goturen hareketler olduğunu savunmuştur Oğuz Beyi de, zaten secimlerde başarısız olması icin gozaltına aldırmıştır Kaya bunu haber alınca, Lutfi Beye bunun adaletsiz ve aykırı bir davranış olduğunu soylemek icin yanına gitmiştir Lutfi Bey ise, onun serbest bırakılmasının Kayanın kendisine bağlı olduğunu soylemiştir Aslında Lutfi Bey tum bunları Kaya ile evlenmek icin planlamıştır Lutfi Bey yaşca Kayadan buyuk ve yaşlıdır
Kaya, milletini seven ve davası icin hayatı pahasına her şeyi goze alabilecek bir bayandır Lutfi Beyin teklifi şudur: Ya Kaya, Lutfi Bey ile evlenecek ya da Oğuz Bey nezarette kalacaktır Dolayısıyla secimlere katılamayacaktır
Kaya icin bu cok zor bir secimdir Hayatını hic sevmediği, hatta zorla evlenecek bir insanla mı paylaşsın, yoksa davası icin sevdiğinden mi vazgecsin Ama milli duyguları ağır basar ve bu ahlaksız teklifi kabul eder Ama bu birliktelik sadece kağıt uzerinde kalmıştır Hicbir şekilde mutlu olmamış, konuşmamıştır Yaşayan bir olu olarak Lutfi Bey ile yaşamak zorunda kalmış ve hastalanmıştır Cuma Okulları yasaklanmış ve bu yuzden dışarı bile cıkamamıştır
Bu sırada Oğuz Bey vurulmuştur Zaten hasta olan Kaya eğer bu haberi alırsa tamamen yıkılır ya da ona gider diye Lutfi Bey eve gazete alınmasını yasaklamış, bahcede yenilen yemekleri iceriye aldırmıştır Fakat bu durum ne kadar surebilir ki?
Kaya bu haberi oğrenince, bunun da Lutfi Beyin bir oyunu olduğunu anlayıp evi terk eder ve Oğuz Beyin yanını gider Fakat gec kalmıştır Onun icin, devleti icin, kendini feda eden Kaya icin, onu hayata bağlayan hicbir şey kalmamıştır
Kaya vatansever asil bir Turk kadınıdır Burada bahsi gecmeyen Asım ise olayı anlatan şahıstır Herşeyi bilen, fakat kimseye bir şey soylemeyen Lutfi Beyin yeğenidir
Sonuc:
Hicbir sevgi yoktur ki, kişiyi sevdiğinden, davasından, ailesinden ve hayatından alıkoymasın İşte bu Vatan Sevgisidir