Hacca Gitmek isteyen Hacı Adaylarının Bilmesi Gereken Yukumlulukler

[SoruCevap]

Haccın Şartları
Hacca Gitmek isteyen Hacı Adaylarının Bilmesi Gereken Yukumlulukler

Konusu : Hac ve Umre
İceriği : HACCIN ŞARTLARI
Başlığı : EDA ŞARTLARI

Haccın edasının, yani hac yukumlusu tarafından bizzat ifa edilmesinin farz olması icin bulunması gereken şartlara ‘haccın edasının şartları’ denir Bu şartlar genel hatlarıyla şunlardır:

a) Sağlıklı Olmak EbU Hanife ve Malik, sağlıklı olmayı hac yukumlusu olmanın şartı olarak gorduklerinden bunlara gore sağlıklı olmayan kimseler hac yapmakla mukellef değildir; dolayısıyla yerlerine vekil gondermeleri de gerekmez

Hanefi imamlardan EbU YUsuf ve Muhammed ile Şafii ve Hanbeli hukukcularına gore ise, yukarıda belirtilen yukumluluk şartlarının gercekleşmesi halinde, fiilen haccetmeye engel teşkil eden bir hastalık veya sakatlığı bulunanlar, yerlerine vekil gondermeli veya bunu vasiyet etmelidirler Fiilen hac etmeye engel hastalık ve sakatlıklar arasında, genel olarak, korluk, koturumluk ve hac yolculuğuna dayanamayacak derecede hastalık veya yaşlılık durumları gosterilmiştir

b) Yol Guvenliği Hanefi ve Hanbeli mezheplerinde fetvaya esas olan goruşe gore yol guvenliğinin bulunması haccın edasının şartlarındandır Maliki ve Şafiiler ise, istitaat kavramına getirdikleri acıklama doğrultusunda, bunu yukumluluk şartları arasında saymışlardır

c) Arızi Bir Engelin Bulunmaması Tutukluluk veya yurt dışına cıkma yasağı gibi yolculuğa cıkmayı engelleyen bir durumun hac mevsimine denk gelmesi halinde eda yukumluluğu gercekleşmez

d) Kadınlara Ozel İki Şart Haccın edasıyla doğrudan ilgisi bulunmamakla birlikte, kadınlara ilişkin başka hukumlerin sonucu olarak soz konusu edilen iki şart daha bulunmaktadır

Bunlardan birincisi, kadınların tek başlarına uzun mesafeli yolculuklara cıkma yasağından kaynaklanan “yanlarında eşlerinin veya bir mahremlerinin bulunması şartıdır Hanefi mezhebine gore, haccedebilmek icin seferilik hukumlerinin uygulanacağı bir mesafeyi katetmek durumunda olan kadınlar tek başlarına hac yolculuğuna cıkamazlar

Şafii mezhebinde ise katedilecek mesafeden ziyade yol emniyeti ve kadınların guvenliği esas alındığından koca veya başka bir mahremin bulunması şart koşulmamış, bunun yerine kadınların bunu sağlayacak şekilde ağırlıklı goruşe gore uc kadının yer aldığı bir grup oluşturmaları yeterli gorulmuştur Bununla birlikte iki kadının hatta kendini guvenlik icinde hissediyorsa bir kadının sadece farz olan hac gorevini yerine getirmek icin tek başına yola cıkması caiz gorulmuştur Maliki mezhebine gore ise, kocası veya bir mahremi bulunmayan yahut ucretle bile olsa kendisiyle birlikte hacca gelmeyen bir kadın, guvenli bir kafile ile birlikte, bu kafilede başka kadınların bulunup bulunmaması dikkate alınmaksızın hac yolculuğuna cıkabilir

İkinci şart ise sadece boşanma iddeti veya vefat iddeti beklemekte olan kadınlara ilişkin olup, “beklemeleri gereken sureyi tamamlamış olmalarıdır Hanefi mezhebine gore eda şartı olan bu durum diğer mezheplere gore yukumluluk şartıdır

Eda şartlarını taşıyan kimselerin bizzat hac yapmaları, bu şartlardan herhangi birinin gercekleşmemesi durumunda bedel (vekil) gondermeleri veya bunu vasiyet etmeleri gerekir