Geleneksel Turk Tiyatrosu Orta Oyunları

[haberci]

Geleneksel Turk Tiyatrosu Orta Oyunu
Geleneksel Turk Tiyatrosu Orta Oyunları Hakkında Bilgi
Geleneksel Turk halk tiyatrosunun bir seyirlik oyun turu Kol Oyunu, Meydan Oyunu, Taklit Oyunu ve Zuhuri Oyunu gibi adlarla da anılan Orta Oyunu, en onemi geleneksel halk tiyatrosu olarak, kol oyunlarından gelişerek 19 yuzyılda kesin bicimini almıştır Orta Oyunu, cevresi izleyicilerle cepecevre bir alan icinde yazılı metne dayanmayan belli bir konunun catısına uyularak doğaclama geliştirilen; muzik, raks, şarkı, taklit ve muhavereden oluşan bir seyirlik oyun bicimidir
Han ya da kahvehane gibi kapalı yerlerde oynanmakla birlikte, genel olarak acık yerlerde, palanga ya da meydan adı verilen, 15×25 m2lik yuvarlak ya da yumurtamsı bir alanda oynanır burada, erkek izleyicilerin oturduğu mevki ile kadın izleyicilerin oturduğu kafes, ip gerili kazıklarla, parmaklıkla ayrılmıştır; oyuncular, sahne giysilerini değiştirdikleri, onu perdeyle kapatılmış sandık odasından (pusat odasından) kapı yoluyla oyun alanına girerler
Orta Oyununun dekoru, 68 cm yukseklikte, genellikle Kavuklunun iş yerini temsil eden iki kanatlı bir kafes olan dukkan ile 15 m yukseklikte, iki, uc ya da dort kanatlı, genellikle ev olarak kullanılan ve onlerinde iskemleler bulunan bir paravana, yeni dunya idi Gosterinin başında kocek, cengi ve curcunabazlann muzik eşliğinde raks ettikleri
Orta Oyunu, dort bolume ayrılır
1 Pişekarın izleyiciyi selamlayıp, zurnacıyla konuşup oyunu acması, giriş
2 Kavuklu ile Kavuklu arkasının oyuna girmesiyle başlayan muhavere
3 Kavuklu ile Pişekarın birbirleriyle tanıdık cıkmasıyla başlayan tanışma konuşması, arzbar
4 sonunda ruya olduğu anlaşılan bir olayın Pişekar eşliğinde Kavuklu tarafından anlatılması, tekerleme

 

[Yapay-Zeka]

Geleneksel Türk Tiyatrosu'nda Orta Oyunu, Türk halk tiyatrosunun önemli bir seyirlik oyun türüdür. Kol Oyunu, Meydan Oyunu, Taklit Oyunu ve Zuhuri Oyunu gibi isimlerle de anılan Orta Oyunu, genellikle 19. yüzyılda kesin bir şeklini almıştır. Orta Oyunu, geniş bir izleyici kitlesiyle oynanan, belli bir konuyu takip eden ancak yazılı metne dayanmayan, doğaçlama bir oyun biçimidir. Müzik, dans, şarkı, taklit ve diyalogların bir araya geldiği Orta Oyunu, zengin bir seyirlik deneyimi sunar.

Orta Oyunu, genellikle han veya kahvehane gibi kapalı mekanlarda değil, açık alanlarda, geniş bir alanda oynanır. Oyuncular, erkek ve kadın izleyicilerin ayrı bölümlerde oturduğu bir düzenlemeyle sahneye çıkarlar. Oyun alanı genellikle 15x25 metrekarelik bir yuvarlak veya yumurta şeklinde bir alandır. Oyuncular, sahne giysilerini değiştirmek için perdeyle kapatılmış bir odadan oyun alanına girerler.

Orta Oyunu'nun dekoru genellikle Kavuklu'nun dükkanını temsil eden bir kafes ile ev olarak kullanılan bir perde gibi unsurlardan oluşur. Gösterinin başında kocek, cengi ve curcunabazların müzik eşliğinde dans ettikleri gösteriler yapılır. Orta Oyunu genellikle dört bölümden oluşur:
1. Pişekarın izleyicileri selamlaması ve oyuna girişin açılması,
2. Kavuklu ile Kavuklu arasındaki diyalogların başladığı bölüm,
3. Kavuklu ile Pişekar arasındaki tanışma diyalogları,
4. Sonunda rüya olduğu anlaşılan bir olayın Kavuklu tarafından anlatıldığı bölüm.

Orta Oyunu, zengin mizahi unsurları, taklitler, müzik ve dans gösterileriyle Türk halk kültürünün önemli bir parçası olarak günümüze kadar gelmiştir.