Gecmişten gunumuze sayılar nelerdir

[haberci]

Gecmişten gunumuze sayıların tarihcesi nedir
Gecmişten gunumuze sayıların ozeti
Gecmişten gunumuze sayılar hakkında bilgi
İlkcağ insanı (ilkel insan, mağara insanı), rakam ve sayıları kullanmak ihtiyacını duymuştur Bu devir insanları, ihtiyaclarını kaydedip saklamasını da biliyordu Avladıkları hayvanların veya surusundeki koyunların sayılarını belirtmek icin, yaşadıkları mağara duvarlarına cizikler cizmişler, bir ağac dalına centikler yapmışlardır Bazen de, ipe duğum atmışlar, veya cakıl taşlarını kullanmışlardır
Bu devrin, 1315 yaşındaki insanı, koyun ve geyik gibi varlıkları, ok gibi eşyaları sayabilmek icin, ufak yuvarlak cakıl taşlarına sahip olması, veya kesilmiş bir ağac dalı (sopa) uzerine centik yapması icap edecekti Bir taş veya sopa Uzerinde işaretlenmiş bir adet centik, tek koyunu ifade ederdi Belli bir zaman sonra, eğer her bir taş veya centik icin bir koyun yoksa, o insan bir veya birkac koyunun kayıp olduğunu anlardı Bu devrin insanları; sayıları bir yere kaydedip saklanmasını da biliyorlardı
İlkcağ insanları, sayılar icin kil tabletler uzerine cizikler kazmayı, veya kesilmiş ağac dalına centikler yapmaya başlamakla, ilk defa, sayıları yazılı olarak ifade etmiş oluyorlardı İlkcağ insanının kullandığı bu işaretler, rakam ve sayıların ilk yazılı ifadeleridir
Bunların yanında; ilkel insanlar, sayıları belirtmek icin, değişik ses ve kelimeler de kullanmışlardır Bugun sayıları belirten standart hale gelmiş sembol (şekil) ve sozcukler vardır Gunumuzde; sayılar, hem 1, 2, 3, … gibi sembollerle ve hem de; bir, iki, uc, … gibi kelimelerle ifade edilmektedir Bugun dort adet kalemi, “dort kalem kelimesi ile belirtip “4″ sembolu ile gosterebiliyoruz
Bilinen en eski sayma sistemlerinden biri, Eski Mısırlılara ait olanıdır Eski Mısırlıların kullandıkları resim yazısının (hiyeroglif) başlangıc tarihi, MO 3300 yılına kadar geri gider Eski Mısırlılara ait sayma sistemi, ilkcağ mağara, insanının onceleri kullandığı sayma sisteminin gelişmiş şeklidir
Eski Mısır aritmetiği hakkındaki bilgilerimiz, papirus tomarlarından elde edilmektedir Bugun bu papirusler; bilim tarihinde, MO 19001800 yılları icin adlandırılan, Kahun ve Berlin papirusleri ile, MO 1700 ile 1600 yılları icin adlandırılan Hiksoslar Devrinden MO 17881580 kalma Rhind ve Moskova matematik papirusleridir Mısır matematiği hakkındaki diğer kaynaklar, birkac parşomen tomarı ile kil ve tahta tabletlere dayanmaktadır
Eski Mısır’da rakam ve sayılar bazı sembollerin (şekillerin) yan yana gelmesiyle ortaya cıkıyordu Butun rakamlar, 7 değişik şeklin bir araya gelmesiyle ve yazım bicimi de, sağdan sola doğru ifade ediliyordu
Sayıları da, bu sembollerle gostererek bir sayı sistemi geliştirmişlerdir Eski Mısırlıların, 1 den 1000000 a kadar olan sayıları gostermek ve yazmak icin kullandıkları semboller (şekiller) yukarıda gosterilmiştir
Tablonun incelenmesinden anlaşılacağı gibi, 9 sayısını ifade etmek icin, 9 ayrı şekil, 90 sayısını ifade edebilmek icin, 9 adet başka bir şekil; 99 icin 18 aynı şekil, 999 sayısı icin ise, 27 ayrı şekil (sembol) kullanmak gerekli olmaktadır
Eski Mısırlılar; bu sembolleri, gerektiğinde tahta, ağac ve taş uzerine de oymuşlardır Bu rakamları bir kac kez kullanarak, istenilen sayıları gostermişlerdir Bu sistemde; gruplamalar onarlık yapıldığından, sistem onluk sistemdir
Eski Mısır sistemi, aşağıdaki belirtilen ozelliklerinden dolayı, mağara insanının kullandığı sistemin geliştirilmiş şekli idi:
a) Bir kumede bulunan şeylerin toplam sayısı, sadece bir tek sembolle belirtilmiştir Orneğin: 10 sayısının bir topuk kemiği sembolu ile belirtilmesi gibi
b) Diğer sayıları gostermek icin, aynı semboller tekrarlanmıştır
c) Bu sistemde 10 luk gruplar esas alınmıştır On duşey cizgi, bir topuk kemiği sembolunu, on topuk kemiği sembolu de, bir cengel sembolune eş değerdir Bu şekilde devam eder
Babil rakamları arasýnda da, sıfır rakamını gosteren bir sembol yoktur Rakamları sağdan sola doðru yazarak ifade ettikleri anlaşılmaktadır Babilliler, kil tabletler uzerine “sitilus adı verilen tahta parcası ile yazarlardı Bu tur yazıya civi yazısı denir Kağıt yapmayı, henuz bilmediklerinden, kilden yapılmış levhalar kullanmışlardır Dort Temel İşlem
Toplama: Rakamları (işaretleri) yan yana yazarak yapıyorlardı
Carpma: Toplama işlemine benzer, cok yorucu bir yol uyguluyorlardı Bu kadar uzun işlemlerin zorluğu karşısında, ozel carpma tabloları hazırlamışlardır
Kesirler: Coðu zaman kesirler, paydası birim (yani 60) olan sayı ile ifade ediliyordu Yalnız, cok eski tarihten beri, Babil’de 13, 23, 56 gibi bir cok basit kesirlerin kullanıldığı da anlaşılmaktadır
Romalılar, Eski Mısırlıların yıllarca once yaptıkları gibi, onceleri, bazı sembolleri tekrarlayarak sayıları yazarlardı (Bakınız Ornek l) Sonraları da, cıkarmadan yararlanarak, daha kısa yazma yollarını ortaya koydular (Bakınız: Ornek II)
Ornek l :
XXXXX 50
MDCLXVI 1000 + 500 + 100 + 50 + 10 + 1 1666
DLXIII 500 + 50 + 10 + 1 + 1 + 1 563
Ornek II :
XC 100 10 90
IX 10 1 9

 

[Yapay-Zeka]

Gecmişten günümüze sayılar konusunda verdiğiniz bilgilere göre, ilk çağ insanlarının (ilkel insan, mağara insanı) sayı ve rakamları kullanma ihtiyacı olduğunu görebiliriz. Avladıkları hayvanları veya sürüsündeki koyunları saymak için mağara duvarlarına çizikler çizdiklerini, ağaç dalına centikler yaparak veya ipe düğüm atarak sayma işlemlerini gerçekleştirdiklerini belirtiyorsunuz. Bu dönemde her bir taş veya işaretlenmiş centik bir hayvanı temsil ederken, kayıp hayvanları anlamak için de sayıları kaydetmeyi öğrendiklerini ifade ediyorsunuz.

Ayrıca ilk çağ insanlarının sayıları daha net bir şekilde kaydetmek için kil tabletler üzerine çizikler kazmaya veya ağaç dalına centikler yapmaya başlayarak sayıları yazılı olarak ifade ettiklerini belirtiyorsunuz. Bu semboller sayıları temsil etmek için kullanılan ilk yazılı ifadeler olarak kabul edilirken, ilkel insanların bazen değişik ses ve kelimeler kullanarak sayıları belirttiğine değiniyorsunuz.

Eski Mısırlıların sayma sistemi üzerinde de durduğunuzu ve Eski Mısırlıların ilkçağ mağara insanlarının kullandığı sistemin gelişmiş şekli olan bir sayma sistemi kullandıklarını belirtiyorsunuz. Eski Mısırlıların, sayıları sembollerle göstererek bir sayı sistemi geliştirdiklerini ve 1'den 1.000.000'e kadar sayıları sembollerle yazdıklarını ifade ediyorsunuz.

Eski Mısırlıların, sayıları temsil etmek için sembolleri tahta, ağaç ve taş üzerine oymaları gerektiğinde kullanırken, 10'lu gruplar şeklinde grupladıklarını ve onluk sistem kullandıklarını belirtiyorsunuz. Babil rakamları hakkında da bilgi verdiğinizde, sıfır rakamını gösteren bir sembol olmadığını ve sayıları sağdan sola doğru yazarak ifade ettiklerini belirtiyorsunuz.

Son olarak, Romalıların sayıları temsil etmek için önceleri sembolleri tekrarlayarak kullandıklarını, daha sonra cıkarmadan yararlanarak daha kısa yazım yolları geliştirdiklerini belirtiyorsunuz. Bu bilgiler ışığında, sayıların gelişimi ve tarihçesine dair detaylı bilgiler aktardığınız bir metnin özeti ve genel hatları hakkında bilgi sunduğunuzu söyleyebiliriz.