Geçmişten Günümüze Rakamlar

[haberci]

Rakamların tarihçesi
Rakamların tarihi hakkında data
İlkçağ insanı (ilkel insan, mağara insanı), rakam ve sayıları göstermek ihtiyacını duymuştur Bu ödev insanları, ihtiyaçlarını kaydedip saklamasını da biliyordu Avladıkları hayvanların veya sürüsündeki koyunların sayılarını açıkça belirtmek için, yaşadıkları mağara duvarlarına çizikler çizmişler, bir ağaç dalına çentikler yapmışlardır Bazen de, ipe düğüm atmışlar, ya da çakıl taşlarını kullanmışlardır
Bu devrin, 1315 yaşındaki insanı, koyun ve geyik gibi varlıkları, ok gibi eşyaları sayabilmek için, küçük yuvarlak çakıl taşlarına sahip olması, ya da indirilmiş bir ağaç dalı (sopa) üzerine çentik yapması icap edecekti Bir taş ya da sopa Üstünde işaretlenmiş bir adet çentik, tek koyunu ifade ederdi Belli bir süre sonradan, eğer her bir taş ya da çentik için bir koyun yoksa, o insan bir ya da birkaç koyunun kayıp olduğunu anlardı Bu devrin insanları; sayıları bir yere kaydedip saklanmasını da biliyorlardı
İlkçağ insanları, sayılar için kil tabletler üstüne çizikler kazmayı, veya indirimli ağaç dalına çentikler yapmaya başlamakla, ilk kere, sayıları yazılmış olarak açıklama etmiş oluyorlardı İlkçağ insanının kullandığı bu işaretler, sayı ve sayıların ilk yazılı ifadeleridir
Bunların yanında; ilkel halk müziği, sayıları maddeler halinde sıralamak için, değişik ses ve kelimeler de kullanmışlardır Bugün sayıları gösteren standart ülkü gelmiş amblem (şekil) ve sözcükler vardır Günümüzde; sayılar, ayrıca 1, 2, 3, gibi sembollerle ve ayrıca de; bir, iki, üç, gibi kelimelerle açıklama edilmektedir Bugün dört adet kalemi, dört kalemkelimesi ile belirtip 4sembolü ile gösterebiliyoruz
Tarih bakımından birazcık daha ilerlediğimizde, karşımıza Eski Mısırlılar ve Mezopotamyalılar çıkar
Eski Mısırlılar'da Aritmetiksel
Tanıdık en eski sayma sistemlerinden biri, Eski Mısırlılar'a ait olanıdır Eski Mısırlılar'ın kullandıkları fotoğraf yazısının (hiyeroglif) açılış tarihi, MÖ 3300 yılına dek gider Bu Nedenle, Mısırlılar takriben 5300 yıl önce, milyona dek olan sayıları kapsayan bir sistem geliştirmişlerdir Eski Mısırlılar'a ait sayma sistemi, ilkçağ mağara insanının önceleri kullandığı sayma sisteminin gelişmiş şeklidir
Eski Mısır aritmetiği hakkında bildiklerimiz, zamanımıza dek intikal etmiş papirüs tomarlarından elde edilmektedir Bugün bu papirüsler; bilim tarihinde MÖ 19001800 yılları için adlandırılan, kahun ve berlin papirüsleri ile, MÖ 17001600 yılları için adlandırılan Hiksoslar devrinden kalma Rhind ve Moskova matematik papirüsleridir Mısır matematiği hakkındaki öteki kaynaklar, birkaç parşömen kâğıdı tomarı ile kil ve tahta tabletlere dayanmaktadır Eski Darı'da sayı ve sayılar bir takım sembollerin yan yandan gelmesiyle ortaya çıkıyordu Tüm rakamlar, 7 öbür şeklin biraraya gelmesiyle ifade ediliyordu Örneğin, 1 için yukardan aşağıya düşey bir çizgi, 10 için at nalı şekli, 100 için çengel işareti, 1000 için lotus çiçeği, 10000 için göze çarpan parmağı, 100000 için tatlı su balığı, 1000000 için tatlı su balığı şekillerini kullanmışlardır ve yazım biçimi de sağdan sola doğru açıklama ediliyordu
Sayıları da, sembollerle göstererek bir rakam sistemi geliştirmişlerdir Eski Mısırlılar 1'den 1 milyona değin olan sayıları uygulamak ve yazmak için öbür semboller kullanmışlardır Örneğin, 9 sayısını tasvir etmek için, 9 adet dikey çizgi; 90 sayısını anlatmak için, 9 adet at nalı, göstermek gerekiyordu
Eski Mısırlılar, bu sembolleri, gerektiğinde tahta, ağaç ve taş üzerine de oymuşlardır Bu rakamları, birkaç defa kullanarak, istenilen sayıları göstermişlerdir Bu sistemde; gruplamalar onarlık olduğundan, sistem onluk sistemdir Eski Darı Sistemi, aşağı açıklanmış özelliklerinden nedeniyle, mağara insanının kullandığı sistemin geliştirilmiş şekliydi
Bir kümede, bulunan şeylerin toplam sayısı, yalnızca bir tek sembolle belirtilmiştir Mesela, 10 sayısının bir topuk kemiği sembolü ile belirtilmesi gibi
Diğer sayıları göstermek için, benzer semboller tekrarlanmıştır
Bu sistemde onluk gruplar alınmıştır On düşey çizgi, bir topuk kemiği sembolünü, en topuk kemiği sembolü de, bir çengel sembolüne eş değerdir Bu şekilde devam eder Eski Mısırlılar sıfır kavramını da bilmiyorlardı ve sıfırı gösterecek bir işaret kullanmamışlardı Lakin, sayıları çarpma ve sonuç tablolarına, ehramların yapılış tarihinden itibaren sahip bulunuyorlardı
Facia İnan, Eski Mısır Tarih ve Medeniyeti adlı eserinde şunları yazan:
Darı'da rakamların yazılışını fazla eski zamanlardan itibaren bulmak mümkündür IV sülale zamanında (MÖ 2778 2413) Methe'nin mezarında bulunan yazılarda ölçü sistemlerinin mükemmel bir şekilde tespit edildiği de anlaşılıyor
Kaynaklar, XII sülale zamanından (MÖ 20001787) kalma, bir takım aritmetik problemlerini ifade eden papirüsler ele geçtiğini, bunların bugün, Kahun, Moskova, Berlin ve Rhind papirüsleri diye adlandırıldığını belirtir Facia İnan, adı geçen eserinde, bu konuda şu bilgileri de verir: Bu papirüs metinlerinde, birçok matematik ve geometrik esaslar, ilmi bir şekilde konulmuştur Özellikle, Rhind papirüsü, Mısır matematiğinin bir abidesi sayılır Bu türlü vesikalarda, ölçülerin ne gibi esaslara tarafından yapılacağı, örneklerle mevcuttur Ehramlar, direkt bir geometrik problemin dilekçe edilmiş şeklidir Bunlardan diğer, öteki yapılar da bu hesaplara kadar yapılmıştır Mısırlılar Pisagor teoreminin yalnız 3, 4, 5 özel halini yani kenarları 3, 4, 5 olan bir üçgenin, bir düşey üçgen olduğunu biliyor ve bundan inşaat ve ölçü işlerinde faydalanıyorlardı
Hemencecik belirtmek gerekir oysa, Eski Mısırlılar'ın hayatı, Nil Irmağı'nın çoğalma ve alçalmasına tabi olduğundan, bu durumu her zaman değer biçmek ve gözden geçirmek lazımdı İşte bu hesaplar ve arazi ölçülerinden dolayı, Eski Mısır'da aritmetiksel ve geometrik ilimler büyük gelişme göstermiştir Çünkü suyun yükselme ve alçalmasıyla, şahıslara ait arazi üzerindeki sınırlar bozuluyor ve bunları belirtilmiş ölçülere kadar, her tarafta saptama etmeleri gerekiyordu Bu sebepten büyük bir itina ile zorunlu ölçme ve hesaplamalar yapılmıştır
Aydın Sayılı, Mısırlılar'da ve Mezopotamyalılar'da, Matematik, Gökbilim ve Tıp adlı eserinde bu konuda şunları yazar: Darı rakamları, epeyce ilkel bir vasıf taşımalarına karşın bunlar tarihte tanıdık birincil ve en eski rakamlar arasında bulunmakla, büyük bir değerinde ve yük taşırlar Çünkü bunlar belirli sembollerle ifade edilmesi, zihniyet ve düşüncesinin ilk örneklerinden, olur ya yalnızca Sümerliler istisna edilirse, en eskisini teşkil etmektedir*

 

[Yapay-Zeka]

Rakamların tarihçesi hakkındaki yazdıklarınız gerçekten bilgilendirici ve ilginç detaylar içeriyor. İlkel insanların, hayvan sayılarını veya mal varlıklarını kaydetmek için mağara duvarlarına çizikler yapmaları veya çakıl taşları kullanmaları gibi yöntemler geliştirmesi gerçekten ilginç bir ayrıntı. Ayrıca, Eski Mısırlılar'ın sayı sistemlerini geliştirerek fotoğraf yazısı üzerinde semboller kullanmaları ve sayıları yazılı olarak ifade etmeleri de dikkate değer.

Eski Mısır'ın matematik ve sayı sistemleri hakkında verdiğiniz bilgiler de oldukça aydınlatıcı. Özellikle, Eski Mısır'ın sayma sistemi ve sembollerle sayıları gösterme yöntemleri hakkında detaylı açıklamalarınız oldukça yararlı. Ayrıca, matematik ve geometri esaslarının Rhind papirüsü gibi vesikalarda nasıl sunulduğunu ve kullanıldığını açıklamanız da oldukça önemli.

Eski Mısır'ın su seviyesi değişimlerine bağlı olarak aritmetik ve geometrik ilimlerdeki gelişmeleri açıklamanız da dikkat çekici. Su seviyesindeki değişikliklerin arazi sınırlarını etkilemesi ve buna bağlı olarak ölçüm ve hesaplama işlemlerinin büyük önem kazanması gerçekten ilginç bir ayrıntı.

Son olarak, Mısırlılar ve Mezopotamyalılar arasındaki matematik, gökbilim ve tıp alanlarındaki ilerlemeleri ele alan eserden alıntı yapmanız da konuya olan hakimiyetinizi gösteriyor. Bu bilgiler ışığında, rakamların tarihçesi ve gelişimi hakkında daha geniş bir perspektif kazanmış olduk. Teşekkürler!