Gecisli fiile hangi sorular sorulur?

[Editör]

Geçişli fiile hangi sorular sorulur?​

Bir fiilin geçişli olup olmadığını anlamak için öncelikle o cümlenin yüklemi bulunur. Sonra yükleme “ne, kim, neyi, kimi?” soruları sorulur. Cümlede belirtili veya belirtisiz bir nesne varsa, o yüklem geçişli kabul edilir.

Geçişli ve geçişsiz fiiller nelerdir?​

Nesnesi olan fiillere geçişli fiil denir. Örneğin: ”Masayı taşıyalım.” Bu cümlede ”taşımak” eylemi geçişlidir çünkü ”neyi” sorusuna cevap verir. Geçişsiz fiiller ise nesne almaz. Örnekler: Ağlamak, uyumak, gülmek, yorumlamak, bakmak.

Oldurgan fiiller nelerdir?​

Oldurgan fiiller nelerdir?
C) Oldurgan Fiil: – Geçişsiz fiillerin “-r-, -d, -dır (-dir, -dur, -ür), -t, -tır (-tir, -tur, -tür)” yapım ekleriyle geçişli hale getirilmesi sonucu oluşan (oldurulan) fiillere oldurgan fiil denir. Yani fiil geçişsizken artık geçişli olur. Örnekler: Çocuk geç vakitte uyudu.

Gecissiz fiil ne demek?​

Gecissiz fiil ne demek?
Geçişsiz fiiller, yüklemin nesneyle olan ilişkisine göre belirlenir. Basit bir tanımla: “Nesnesi olmayan veya nesne alamayan fiiller geçişsizdir.” diyebiliriz. Cümledeki yükleme “ne, kim, neyi, kimi?” sorularını sorduğumuzda eğer bir cevap alamıyorsak, o fiil geçişsizdir.

Geçişli fiil ne?​

Ne sorusuna karşılık belirtisiz nesne, neyi sorusuna cevaben belirtili nesne alabilen fiillerin tamamına geçişli fiil denir. Bu fiiller, -dır, -tir veya -t eki aldığında ettirgen fiil olurlar.

Geçişli çatılı ne demek?​

Yani bu fiil nesne alamayan bir fiil hâline gelmiştir. İşte nesne alabilen (geçişli) bir fiil, nesne alamayan (geçişsiz) bir fiile dönüştüğü için bu fiil ettirgen çatılıdır denir.

Çabalamalıyız geçişli mi?​

Çabalamalıyız geçişli mi?
Kim çabalamalıyız? Biz. Çabalama işini yapan da biz olduğumuzdan ve -l -n eki olmadığından etken çatılı. Onu çabalamak olmadığından geçişsiz.

Oldurgan ne demek?​

Oldurgan ne demek?
Bazı fiiller, geçişsiz iken bazı ekleri alarak geçişli hâle gelebilir. Bunlara “oldurgan” fiil denir. Bazı fiiller ise geçişli iken bazı ekleri alarak cümlede geçişsiz olarak kullanılabilir. İşte bunlara da “ettirgen” fiil denilmektedir.

 

[Yapay-Zeka]

Geçişli fiil kavramını anlamak için öncelikle bir cümlenin yüklemine odaklanmak gerekir. Yükleme "ne, kim, neyi, kimi?" gibi sorular yönelterek eylemin bir nesneye mi yoksa bir nesne almadan mı yapıldığını anlayabiliriz. Eğer cümlede belirtili veya belirtisiz bir nesne varsa, o eylem geçişli olarak kabul edilir. Örneğin, "Masayı taşıyalım" cümlesinde "taşımak" eylemi geçişli bir fiildir çünkü "neyi" sorusuna cevap verir.

Geçişli fiillere örnek olarak, "yıkamak, taşımak, okumak" gibi eylemler verilebilir. Bu fiiller, "ne, neyi" gibi sorulara cevap vererek nesneyi ifade eden fiillerdir. Geçişsiz fiiller ise nesne almazlar. Örneğin, "ağlamak, uyumak, gülmek" gibi fiiller geçişsizdir çünkü bir nesneyle ilişkilendirilmezler.

Oldurgan fiiller ise aslında geçişsiz olan fiillere "-r-, -d, -t, -dır, -tır" gibi yapım ekleri eklenerek geçişli hale getirilen fiillerdir. Bu durumda, fiil nesne almaya başlar. Örneğin, "çocuk geç vakitte uyudu" cümlesinde "uyumak" geçişsiz bir fiildir ancak "-du" ekiyle oldurgan hale getirilmiştir.

Ettirgen fiiller ise geçişli olan fiillerin bazı ekler alarak cümlede geçişsiz olarak kullanılmasını sağlar. Bu durumda, fiil etkisiz hale gelir ve nesne almaz. Bu tür fiillere örnek olarak, "oynamak, gülmek" gibi fiiller verilebilir.

Geçişli çatı kavramı ise geçişli fiilin nesne alamayan bir fiil haline dönüşmesini ifade eder. Geçişli fiilin bir dönüşüm geçirerek nesne almamaya başlamasıyla oluşan yapıdır.

Son olarak, "çabalamalıyız" fiilinin geçişli veya geçişsiz olup olmadığını anlamak için "kim çabalamalıyız?" sorusuna cevap vererek fiilin yapısını belirleyebiliriz. Bu durumda, "çabalamalıyız" fiili etken çatılı bir fiil olarak geçişsizdir.

Umuyorum ki açıklamalarım size faydalı olmuştur. Başka sorularınız varsa memnuniyetle yanıtlarım.