Gavs-Ul-Memduh

[SoruCevap]

GAVSÎ AHMED DEDE

On yedinci yuzyıl Anadolu velilerinden İsmi Ahmed, mahlası Gavsi'dir Gavsi Ahmed Dede diye meşhur olmuştur Mevlana Celaleddini RUmi hazretlerinin tasavvuftaki yolu olanMevleviyye'ye mensuptur Gelibolulu Yazıcızadeler sulalesindendir Buyuk veli Ahmedi Bican hazretlerinin torunlarındandır Doğum tarihi belli değildir İstanbul'da doğmuştur 1697 (H1109) senesinde İstanbul'da vefat etti Kabri Galata Mevlevihanesi bahcesindedir

Alim ve asil bir aileye mensUb olan Gavsi Ahmed Dede, kucuk yaştan itibaren ilim tahsiline başladı Zamanının usUlune gore akli ve nakli ilimleri tahsil edip icazet, diploma aldı Selanik kadısı İmamzade'nin yanında naiblik yaptı Bu vazifeyi adaletle yuruttu Bu sırada kalbine duşen bir aşk ateşi ile tasavvufa ve tasavvuf ehline karşı buyuk alaka duydu Dunya makam ve zevklerini terk edip, bir gonul ehlinin eteğinden yapışmaya karar verdiBir Allah adamına talebe olmak niyetiyle Selanik'ten ayrılıp Bursa'ya geldi Bursa Mevlevihanesi Şeyhi olan Salih Dede Efendiye talebe oldu Onun hizmet ve sohbetlerinde bulunarak tasavvuf yolunda ilerledi Dort sene muddetle Salih Dede Efendinin hizmetinde kaldı Zaten ilimde yuksek bir alim olan Gavsi Dede, fazilet ve guzel ahlak sahibi bir veli oldu Hocasının emir ve tavsiyesi uzerine Mevlana Celaleddini RUmi'nin memleketi olan Konya'ya gitti Uzun muddet Konya'da kalıp Mevlevi dergahının usUlune gore hırka giydi Talebe yetiştirmek ve mevlevi dervişlerinin ihtiyaclarını temin etmek icin calıştı On altı sene muddetle değişik memleketlere seyahat edip insanlara İslamiyetin emir ve yasaklarını anlattı Pekcok kimse onun sohbetlerinde bulunup, istifade etti Bu sırada Horasan'a kadar gittiği, kaynaklarda bildirilmektedir

Gavsi Ahmed Dede, hocası Salih Dede Efendinin vefatından sonra İstanbul'a geldi Galata Mevlevihanesi Şeyhi Arızi Dedenin yanında Mesnevihan yani Mesnevi okuyucusu oldu Bu sırada bircok natı şerifler yanında, tasavvufi şiirler soyledi Yazdığı şiirleri Arizi Dedeye okuyunca, Arizi Dede ona teberruken Gavsi mahlasını verdi Bundan sonra Gavsi diye meşhur oldu Bu vazifeye devam ederken aldığı manevi bir işaret uzerine Fatih'te SultanSelim Camii yakınındaki evinde inzivaya cekildi İbadet ve Allahu tealanın ismini anıp zikirle meşgul oldu Kasımpaşa Şeyhi Seyyid Halil Dede Efendiyle zaman zaman goruşup sohbette bulundu Seyyid Halil Dede'nin teşvikiyle Mevlevihane şeyhliğini istemek uzereEdirne'de bulunan padişahın huzUruna gitmeye karar verdi Bu yolculuğa cıkmadan once Mevlana Dergahı şeyhi Celebi Efendi tarafından kendisinin Galata Mevlevihanesi Postnişinliğine tayin edildiği bildirildi Fakat Gavsi Ahmed Dede kendisinin bu vazifeyle vazifelendirilmesini padişaha arz etmek uzere Edirne'ye gitti Padişaha durumu arz edip konuyla ilgili beratını alarak İstanbul'a dondu Yirmi bir sene bu makamda kalıp insanlara İslamiyetin emir ve yasaklarını anlattı

Nayi Osman Dedenin kayınpederi olan Gavsi Ahmed Dede, Galata Mevlevihanesi şeyhi olarak vazife yaptığı sırada 1697 (H1109) senesinde vefat ettiVazife yaptığı Galata Mevlevihanesi bahcesine defnedildi

Arifane şiirleri bulunan Gavsi Ahmed Dedenin Divan'ı vardır

DAVETE İCABET

Galata Mevlevihanesi şeyhliği sırasında Halvetiyye yolu buyuklerinden Muhammed NasUhi Uskudari hazretleri ile goruşup sohbette bulundu Muhammed NasUhi hazretleri, Uskudar'da yaptırdığı dergahın acılışı sırasında Gavsi Ahmed Dedeyi de davet etti

Gavsi Ahmed Dede, daveti kabUl etti Fakat Uskudar'a gidecekleri gun sahile vardıkları zaman hava ruzgarlı ve denizin dalgalı olduğunu gorduler Bu sebeple kayıklar yolcu taşıyamıyorlardı Bazı kayıkları dalgalar deniz dışına atmış, bazıları da dalgalar arasında bir o tarafa bir bu tarafa yatıyordu Gavsi Ahmed Dedenin yanında bulunan bazı kimseler bu fırtınalı havada yola cıkılamayacağını soylediler Halbuki Gavsi Dede, verdiğimiz sozde durmalıyız ve Uskudar'a gitmeliyiz diyordu Gavsi Dedenin buyuk bir veli olduğunu bilen bazı arkadaşları ise, ona teslim olup gitmek istiyorlardı O sırada deniz uzerinde bir gemi peyda oldu Gavsi Dede ve onun buyukluğunu bilen talebeleri hemen gemiye bindiler Gavsi Dedenin buyuk bir veli olduğunu bilmeyenler ise tereddud ettiler Fakat diğerleri binince onlar da bindiler Deniz bir muddet durgunlaştı Allahu tealaya tevekkul edip gemiye binen Gavsi Dede, yanındakilerle birlikte sağ ve salim Uskudar'a ulaştı

Allahu teala Gavsi Dedeye verdiği sozde durmak istemesi, kendisine tam tevekkul ile bağlı olması sebebiyle keramet olarak bu hali ihsan etti Gavsi Dedenin buyukluğunu bilmeyen diğer dervişleri de onun buyukluğunu anladılar Gavsi Dede, NasUhi Muhammed Efendinin davetine icabet edip, dergahının acılışında bulundu Onunla uzun sohbet edip biribirlerinden istifade ettiler

1) Selim Tezkiresi; s494
2) Vekayiu'lFudela; c2, s198
3) Sefinei Nefisei Mevleviyan; c5, s144
4) Osmanlı Muellifleri; c1, s101