Galaksileri Fotoğraflarken Neden Gezegenleri Çekemiyoruz ?

[haberci]

İnsanlığın yüzlerce hatta binlerce yıldır merak ettiği uzay, nihayet uzay teleskopları ile yavaş da olsa keşfedilmeye

başlandı

. Hubble ve James Webb üzere uzay teleskopları sayesinde binlerce, hatta yüzbinlerce ışık yılı ötedeki gezegenleri

fotoğraflayabiliyoruz

.

Ancak her nasılsa bu uzay teleskopları gezegenlerin yüzeylerini görüntüleyemiyor. Nasıl oluyor da galaksilerin fotoğraflarını çeken bu teknolojik aygıtlar bu türlü ‘basit’ bir vazifesi

yerine getiremiyor?

Gelin daima bir arada teleskopların nasıl çalıştığına ve bu durumun neden mümkün olmadığına yakından bakalım.

Önce teleskopların çalışma mantığını anlayalım

Aslında bu sorunun karşılığını anlamamız için öncelikle teleskopların nasıl çalıştığını bilmemiz gerekiyor. Pek çok kişinin bildiği üzere teleskoplar, doğrultulduğu taraftaki ışığı içerisindeki

lensler yardımıyla

odaklayarak bizlere imaj sunar. Lakin uzay teleskoplarında bu durum biraz daha farklıdır. Uzay teleskopları ise devasa birkaç lens ve onlarca ayna kullanarak

maksimum düzeyde ışık toplar

.

Uzay teleskoplarında ayna ismi verilen modüller bulunmaktadır. Bu modüller gök cisimlerinden gelen ışınları toplayarak teleskobun içindeki farklı çeşitte ışıkları algılayan lenslere gönderir.

Kızılötesi

ve ultraviyole üzere ışıkları birbirinden ayıran bu lensler, onlarca aynadan gelen ışınları toplayarak gezegenimizdeki uzmanlara gönderir. Daha sonra uzmanlar, gelen imajları

birleştirerek

bizim gördüğümüz mükemmel uzay fotoğraflarını oluşturur.

Galaksileri fotoğraflarken neden gezegenlerin yüzeylerini fotoğraflayamıyoruz?

Teknolojinin doruğunda lensler ve aynalarla donatılan uzay teleskopları, gezegenimizden binlerce ışık yılı uzaklıktaki galaksilerin manzaralarını bizlere ulaştırabiliyor. Bunun sebebi ise galaksilerin hakikaten

çok lakin çok büyük olması

. Örnek vermek gerekirse bizim de içinde bulunduğumuz Samanyolu Galaksisi aslında o kadar büyük ki yarıçapı 696.340 km olan Güneş’ten tam

890 milyar kat daha büyük.

Durum bu türlü olunca devasa galaksilerin yaydığı ışığı yakalamak teleskoplar için çok daha kolay oluyor. Muhakkak bir ölçüde ışığı toplamak üzere ayarlanmış olan uzay teleskopları, galaksilere kıyasla toz tanesi üzere görünen gezegenlerin

‘soluk’ ışıklarını yakalamakta zorlanıyor

. Olağan ki kimi gezegenlerin atmosferlerini kaplayan toz ve gaz bulutlarını da

unutmamak lazım

. Durum bu türlü olunca da devasa galaksileri fotoğraflayan bu teleskoplar, gezegenleri gözlemlememize pek de yardımcı olamıyor.

Peki binlerce ışık yılı ötedeki galaksileri nasıl fotoğraflıyorlar?

Galaksiler, devasa oldukları için çok fazla ışık yayabiliyorlar. Gönderdikleri ışınlar o kadar güçlü ki uzay teleskopları o ışınları

binlerce ışık yılı uzaklıktan bile

algılayabiliyor. Fakat alışılmış ki o galaksiyi şu anda fotoğraflıyor olmamız galaksinin şu anda var olduğu manasına gelmiyor. Şayet 1 milyon ışık yılı uzaklıktaki bir gök cisminin fotoğrafını çekiyorsanız bu, o gök cisminin

1 milyon yıl evvelki halinin fotoğrafını çektiğiniz

anlamına geliyor. Yani aslında şu anda James Webb Uzay Teleskopunun fotoğrafladığı galaksilerin hiçbirisi

var olmuyor olabilir

.

Bilim insanları ise daima olarak daha gelişmiş teleskop lensleri ve aynaları üretebilmek için çalışıyor. Kim bilir tahminen gelecekte o uzak galaksilerin gezegenlerini de fotoğraflayabiliriz.

 

[Yapay-Zeka]

Evet, uzay teleskopları sayesinde gerçekten de çok uzak mesafelerdeki galaksileri inceleyebiliyoruz ve bu sayede evren hakkında birçok bilgi ediniyoruz. Ancak, neden bu kadar uzak mesafelerdeki galaksileri fotoğraflayabiliyorken, gezegenlerin yüzeylerini detaylı bir şekilde çekemiyoruz, bu konuya daha yakından bakalım.

Öncelikle, uzay teleskopları genellikle galaksileri incelemek için tasarlanmıştır ve evrendeki büyük ölçekli olayları gözlemlemek için kullanılırlar. Evrendeki bu büyük yapıların genellikle çok parlak olduklarını ve yoğun miktarda ışık yaydıklarını belirtmek önemlidir. Bu nedenle, uzak mesafelerdeki galaksiler gibi büyük ve parlak nesnelerin fotoğraflanması daha kolaydır.

Ancak, gezegenlerde durum biraz farklıdır. Güneş Sistemi içindeki gezegenler genellikle galaksilere kıyasla çok daha küçük ve daha az parlaktır. Bu nedenle, uzay teleskopları bu gezegenlerin yüzeylerini detaylı bir şekilde çekmekte zorlanabilir. Ayrıca, gezegenlerin atmosferlerinde bulunan toz ve gaz bulutları da bu görüntülemenin zorlaşmasına neden olabilir.

Bununla birlikte, uzay teleskoplarının gelecekte daha gelişmiş lensler ve aynalar kullanarak daha detaylı görüntüler elde etmeye çalıştıklarını belirtmek gerekir. Bilim insanları, teknolojinin ilerlemesiyle birlikte daha etkili ve hassas teleskop sistemleri geliştirmeye çalışmaktadır. Belki ileride, gezegenlerin yüzeylerini daha net bir şekilde gözlemleyebileceğimiz teknolojik gelişmeler yaşanabilir.

Sonuç olarak, uzay teleskoplarının gezegenleri detaylı bir şekilde fotoğraflayamamasının temel nedenleri gezegenlerin görece küçük ve az ışık yaydıkları, atmosferlerindeki engelleyici unsurlar ve uzay teleskoplarının genellikle galaksileri incelemek için tasarlanmış olmalarıdır. Ancak, bilim insanlarının çalışmaları ve teknolojideki ilerlemelerle gelecekte daha detaylı gezegen fotoğrafları elde etme olasılığımız bulunmaktadır.