SoruCevap
Yeni Üye
- Katılım
- 17 Ocak 2024
- Mesajlar
- 350.999
- Çözümler
- 1
- Tepkime puanı
- 17
- Puan
- 308
- Yaş
- 36
fil vakası nedir ozet
Kabe'yi yıkmak uzere buyuk bir orduyla gelen Yemen valisi Ebrehe'nin ordusuna saldıran kuşlar
Ebabil, Arapca'da bolukler, suru, surulerdemektir Kelime, Kur'anı Kerim'de Fil sUresinin ucuncu ayetinde gecmektedir Fil sUresinde olay şoyle anlatılmaktadır: Gormedin mi Rabbin fil sahiplerine ne yaptı? Onların tuzaklarını boşa cıkarmadı mı? Ustlerine suru suru kuşlar gonderdi Onlara camurdan sertleşmiş taşlar atıyorlardı Nihayet onları yenilmiş ekin yaprağı gibi yaptı(elFil, 10515)
Bu olay Hz Peygamber'in doğduğu yıl olmuş ve orduda bulunan filfillerden dolayı Araplar arasında Fil Vak'ası, gectiği yıl ise Fil Yılıolarak meşhur olmuştur Olay kaynaklarda şoyle zikredilmektedir:
Habeşistan Kralı Necaşi Ashame'nin, Yemen'e hukumdar tayin ettiği Ebrehe b Sabbah elEşrem, Mekke'ye giden kervan ve Kabe ziyaretcilerini cekmek ve San'a şehrini ticaret merkezi haline getirmek uzere burada Kulleys veya Kalis denilen bir tapınak (kilise) yaptırdı Ancak tapınağa gelen olmadığı gibi Fukaym kabilesine mensup bir Arap veya bir grup Arap kiliseye girerek pislediler Bunu oğrenen Ebrehe cok kızdı ve Kabe'yi yıkacağına yemin etti Buyuk bir ordu ve gayet iri cusseli Mamudadlı fili onde olduğu halde Mekke'ye yoneldi MS 570 veya 571 yılında altmış bin asker ve on yahut dokuz fille yola cıktı (İbnu'lEsir, elKamil fi't Tarih, Nşr: Tornberg, Beyrut 1965, I, 442)
Ebrehe yolda Yemen kralı ZU Neferi bozguna uğrattı, ardından Has'amlıları yendi ve bunların Nufeyl b Nubeyb adındaki liderinin hayatını bağışlayarak kendisine Mekke'ye gidişte rehber yaptı Taif'teyken Sakif'liler tanrıları Lat'ı korumak uğruna Ebrehe ile işbirliğine yanaşıp EbU Regal'i ona rehber olarak verdiler Ebrehe'nin fillerin desteğindeki muazzam ordusunun karşısında hicbir ordu dayanamadı ve Kureyş'liler bu gelişe bakarak Kabe'nin yıkılacağına kesin olarak inanmaya başladılar
Abdulmuttalibin Ebrehe ile Gorusmesi
Mekke yakınında Mugammes denilen yerde Ebrehe ordusu cadırlarını kurdu ve cevredeki Mekke'lilere ait develeri yağmaladılar Burada, EbU Regal oldu Develerin icinde Abdulmuttalib'in de iki yuz devesi vardı Ebrehe'nin elcisi Hınata elHimyeri Mekke'ye giderek Kureyş'lilerin ileri gelenleriyle goruştu ve Kabe'yi tavaf etmeyi bıraktıkları takdirde onlara saldırmayacaklarınısoyledi Onlara sadece Kabe'yi yıkmak icin geldiklerini, kendileri ile savaşmayacaklarını bildirdi (İbnu'lEsir, age, s443)
Abdulmuttalib, Biz onunla savaşmak istemiyoruz, buna gucumuz de yetmez Orası Beytullah'tır, eğer korursa O (Allah) Harem'i korurdedi; develerini goruşmek uzere Ebrehe'nin yanına vardı Abdulmuttalib'e iyi davranan ve once onu takdirle karşılayan Ebrehe, Abdulmuttalib develerini isteyince şoyle dedi: Seni ilk gorduğumde gozume buyuk bir şahsiyet olarak gorunmuştun Ama sen Kabe'nin korunmasını isteyeceğin yerde develerinin peşine duşunce gozumden duştunAbdulmuttalib, Ben develerin sahibiyim Kabe'nin de sahibi var, O onu korurdedi
Abdulmuttalib develerini alıp Kureyş'lilerin yanına dondu, onlara olup biteni anlattı ve hepsi, muhtemel bir katliama karşı Mekke'den ayrılıp dağlara cekildiler
Fillerin Yere Cokmesi
Sabaha karşı Ebrehe, Mekke'ye ilerledi Mamud denilen buyuk fil, şehre yaklaşınca yere cokuverdi; kalkması icin cok uğraştıkları halde kalkmadı Oteki fillerin de, Kabe yonunde surulduklerinde yere coktukleri, başka bir yone yoneltildiklerinde koşarak kacmaya calıştıkları goruldu Bu mucizeyi olayın sıhhati Hz Peygamber (sas)'in Kusva adlı devesinin Mekke yakınlarında cokmesi olayında, Nebi (sas)'in soylediği sozlerle sabit olmuştur: Devesi cokunce RasUlullah'ın ashabı, Deve coktudediğinde, RasUlullah; Hayır, Kusva cokmedi, yalnız onu 'Fili engelleyen' engelledibuyurmuştur Buhari ve Muslim'de, RasUlullah (sas)'in Mekke'nin fethi gunu şoyle dediği nakledilmektedir: Yuce Allah filleri Mekke'ye girmekten alıkoydu Ama RasUlunu ve mu'minleri oraya gonderdi Dun olduğu gibi bugun de oranın hurmeti iade olmuştur Dikkat edin, hazır olan olmayana bildirsin
Kuşlarn Ebrehe Ordusuna Saldirmasi
Ebrehe ordusu Mekke'ye girerken deniz tarafından, daha once o bolgede hic gorulmemiş, kırlangıca benzer kuş suruleri bir anda ortaya cıkarak Ebrehe ordusuna saldırdılar Gaga ve pencelerinde taşıdıkları taşları ve camurdan balcıkları askerlerin uzerine bıraktıklarında onlar, kurumuş, paramparca olmuş ağac yaprakları gibi dağıldılar Rehberleri Nufeyl kactı, askerler kuş saldırısında telef olup feci şekilde olduler; yolda kalanlar, geriye donenler de helak oldular Mekke'liler bu mucizeyi dağlardan seyrederken Allah'ın iradesi karşısında hayret ve dehşet icindeydiler Ebrehe, bu saldırıda etleri parcalanmış, curumuş halde San'aya donerken, Hasm kabilesinin yaşadığı bolgede goğsu ikiye yarılarak acıklı şekilde oldu (Kadı Beydavi, Envaru'tTenzil, Fil SUresi tefsiri)
Kuşlar ve attıkları taşlar hakkında ceşitli rivayetler vardır Bu olay RasUlullah'ın dunyaya geldiği yılda vukU bulduğundan, Peygamberimizin ilk mucizelerinden sayılmıştır Muhammed b İshak ve İkrime o yıl cicek hastalığının Mekke'de yaygınlaştığını soylemişlerdir Muhammed Abduh (v 1905) bu rivayetlerden hareketle Kur'an'da gecen Tayran Ebabileifadesiyle kastedilenin sineklerolduğunu ayaklarında salgın hastalık mikrobu taşıyan sinek surulerini Allah'ın, Ebrehe ordusuna musallat kıldığını belirtmektedir Yeryuzunun en ihtişamlı ordusu ve hayvanları (filleri) ile gelen Ebrehe ve ordusunu Allah, bir ibret olsun diye gozle gorulemeyen kucuk canlılarla mikroplarla helak etmiştir Bu goruşu yukarıda zikrettiğimiz gibi daha once ilk siyercilerden Muhammed b İshak da kaydetmiştir
Bu tefsirde onemli olan husus; Muhammed Abduh, Reşid Rıza, ve diğer bazı mufessirlerin, Allah'ın, olağanustu, fevkalade, harikulade mucizesi ile bu Allah duşmanı orduyu helak edişini dile getirmeleridir Tefsirlerde kuşların mahiyeti hakkında değişik goruşler bulunmaktadır İbn Abbas ile Dahhak, Ebabil'i birbiri arkasından gelenlerdiye yorumlamışlardır Hasanı Basri ile Katade, cokmanasına; İbn Zeyd ceşitli, sağdan soldan gelenlermanasına; Mucahid, toplu halde arka arkaya gelenmanasına geldiğini soylemişlerdir Kuşların, boluk boluk, karışık turde oldukları anlaşılmaktadır Rivayetlerde kuşlar; kırlangıca, kekliğe, sığırcığa, yarasaya, hatta zumrudu ankaya benzetilmektedir
Siccilkelimesi, taş ve camur demektir Yahut, camurla sıvanmış taş anlamına gelir Asfkelimesi, ağac yaprağı anlamına gelir Haşerelerin ağac yaprağını yiyip ufalttıklarında yaprak yenik yenik hale gelir ki, sUrede anlatılmak istenen budur
SUrenin anlamı; Allah'ın, Kabe'nin mudafaasını muşriklere bırakmadığını, saldırganları alışılmadık şekilde helak ettiğini bize anlatmaktadır
Olayın Gerceklestigi Yer
Fil olayı, Muzdelife ve Mina arasındaki Muhassab vadisi arasında bulunan Muassıb'da meydana gelmiştir Muslim ile EbU DavUd, Cabir'den rivayetle onun şoyle dediğini yazarlar: RasUlullah Muzdelife'den Mina'ya hareket ettiği zaman Muassıb vadisin de hızlanmıştıİmam Nevevi bunu şoyle izah etmiştir: Ashabı Fil olayı burada cereyan etmiştir Onun icin, sunnet olan, hacıların buradan hızla gecmesidir(MevdUdi, Tefhimul Kur'an Trc: Muhammed Han Kayanı ve diğerleri, İstanbul 1988, VII, 238)
İmam Malik de Hz Peygamber'den, Muzdelife durma yeridir, ama Muassıb vadisinde durulmamalıdırhadisini nakleder
Muşrik Kureyşlileri bu olay o kadar etkilemiştir ki, uc yuz altmıştan fazla Kabe putunu unutup yedi yahut on sene Allah'a tapmışlardır Fil sUresin de Allah, Ashabı Fil'in acı akıbetinin fecaatine sadece ana hatlarıyla değinmiş ve muşriklere, Hz Muhammed (sas)'in davetine karşı cıktıklarında, onların başlarına gelebilecek acıklı azabı hatırlatmıştır
Kabe'yi yıkmak uzere buyuk bir orduyla gelen Yemen valisi Ebrehe'nin ordusuna saldıran kuşlar
Ebabil, Arapca'da bolukler, suru, surulerdemektir Kelime, Kur'anı Kerim'de Fil sUresinin ucuncu ayetinde gecmektedir Fil sUresinde olay şoyle anlatılmaktadır: Gormedin mi Rabbin fil sahiplerine ne yaptı? Onların tuzaklarını boşa cıkarmadı mı? Ustlerine suru suru kuşlar gonderdi Onlara camurdan sertleşmiş taşlar atıyorlardı Nihayet onları yenilmiş ekin yaprağı gibi yaptı(elFil, 10515)
Bu olay Hz Peygamber'in doğduğu yıl olmuş ve orduda bulunan filfillerden dolayı Araplar arasında Fil Vak'ası, gectiği yıl ise Fil Yılıolarak meşhur olmuştur Olay kaynaklarda şoyle zikredilmektedir:
Habeşistan Kralı Necaşi Ashame'nin, Yemen'e hukumdar tayin ettiği Ebrehe b Sabbah elEşrem, Mekke'ye giden kervan ve Kabe ziyaretcilerini cekmek ve San'a şehrini ticaret merkezi haline getirmek uzere burada Kulleys veya Kalis denilen bir tapınak (kilise) yaptırdı Ancak tapınağa gelen olmadığı gibi Fukaym kabilesine mensup bir Arap veya bir grup Arap kiliseye girerek pislediler Bunu oğrenen Ebrehe cok kızdı ve Kabe'yi yıkacağına yemin etti Buyuk bir ordu ve gayet iri cusseli Mamudadlı fili onde olduğu halde Mekke'ye yoneldi MS 570 veya 571 yılında altmış bin asker ve on yahut dokuz fille yola cıktı (İbnu'lEsir, elKamil fi't Tarih, Nşr: Tornberg, Beyrut 1965, I, 442)
Ebrehe yolda Yemen kralı ZU Neferi bozguna uğrattı, ardından Has'amlıları yendi ve bunların Nufeyl b Nubeyb adındaki liderinin hayatını bağışlayarak kendisine Mekke'ye gidişte rehber yaptı Taif'teyken Sakif'liler tanrıları Lat'ı korumak uğruna Ebrehe ile işbirliğine yanaşıp EbU Regal'i ona rehber olarak verdiler Ebrehe'nin fillerin desteğindeki muazzam ordusunun karşısında hicbir ordu dayanamadı ve Kureyş'liler bu gelişe bakarak Kabe'nin yıkılacağına kesin olarak inanmaya başladılar
Abdulmuttalibin Ebrehe ile Gorusmesi
Mekke yakınında Mugammes denilen yerde Ebrehe ordusu cadırlarını kurdu ve cevredeki Mekke'lilere ait develeri yağmaladılar Burada, EbU Regal oldu Develerin icinde Abdulmuttalib'in de iki yuz devesi vardı Ebrehe'nin elcisi Hınata elHimyeri Mekke'ye giderek Kureyş'lilerin ileri gelenleriyle goruştu ve Kabe'yi tavaf etmeyi bıraktıkları takdirde onlara saldırmayacaklarınısoyledi Onlara sadece Kabe'yi yıkmak icin geldiklerini, kendileri ile savaşmayacaklarını bildirdi (İbnu'lEsir, age, s443)
Abdulmuttalib, Biz onunla savaşmak istemiyoruz, buna gucumuz de yetmez Orası Beytullah'tır, eğer korursa O (Allah) Harem'i korurdedi; develerini goruşmek uzere Ebrehe'nin yanına vardı Abdulmuttalib'e iyi davranan ve once onu takdirle karşılayan Ebrehe, Abdulmuttalib develerini isteyince şoyle dedi: Seni ilk gorduğumde gozume buyuk bir şahsiyet olarak gorunmuştun Ama sen Kabe'nin korunmasını isteyeceğin yerde develerinin peşine duşunce gozumden duştunAbdulmuttalib, Ben develerin sahibiyim Kabe'nin de sahibi var, O onu korurdedi
Abdulmuttalib develerini alıp Kureyş'lilerin yanına dondu, onlara olup biteni anlattı ve hepsi, muhtemel bir katliama karşı Mekke'den ayrılıp dağlara cekildiler
Fillerin Yere Cokmesi
Sabaha karşı Ebrehe, Mekke'ye ilerledi Mamud denilen buyuk fil, şehre yaklaşınca yere cokuverdi; kalkması icin cok uğraştıkları halde kalkmadı Oteki fillerin de, Kabe yonunde surulduklerinde yere coktukleri, başka bir yone yoneltildiklerinde koşarak kacmaya calıştıkları goruldu Bu mucizeyi olayın sıhhati Hz Peygamber (sas)'in Kusva adlı devesinin Mekke yakınlarında cokmesi olayında, Nebi (sas)'in soylediği sozlerle sabit olmuştur: Devesi cokunce RasUlullah'ın ashabı, Deve coktudediğinde, RasUlullah; Hayır, Kusva cokmedi, yalnız onu 'Fili engelleyen' engelledibuyurmuştur Buhari ve Muslim'de, RasUlullah (sas)'in Mekke'nin fethi gunu şoyle dediği nakledilmektedir: Yuce Allah filleri Mekke'ye girmekten alıkoydu Ama RasUlunu ve mu'minleri oraya gonderdi Dun olduğu gibi bugun de oranın hurmeti iade olmuştur Dikkat edin, hazır olan olmayana bildirsin
Kuşlarn Ebrehe Ordusuna Saldirmasi
Ebrehe ordusu Mekke'ye girerken deniz tarafından, daha once o bolgede hic gorulmemiş, kırlangıca benzer kuş suruleri bir anda ortaya cıkarak Ebrehe ordusuna saldırdılar Gaga ve pencelerinde taşıdıkları taşları ve camurdan balcıkları askerlerin uzerine bıraktıklarında onlar, kurumuş, paramparca olmuş ağac yaprakları gibi dağıldılar Rehberleri Nufeyl kactı, askerler kuş saldırısında telef olup feci şekilde olduler; yolda kalanlar, geriye donenler de helak oldular Mekke'liler bu mucizeyi dağlardan seyrederken Allah'ın iradesi karşısında hayret ve dehşet icindeydiler Ebrehe, bu saldırıda etleri parcalanmış, curumuş halde San'aya donerken, Hasm kabilesinin yaşadığı bolgede goğsu ikiye yarılarak acıklı şekilde oldu (Kadı Beydavi, Envaru'tTenzil, Fil SUresi tefsiri)
Kuşlar ve attıkları taşlar hakkında ceşitli rivayetler vardır Bu olay RasUlullah'ın dunyaya geldiği yılda vukU bulduğundan, Peygamberimizin ilk mucizelerinden sayılmıştır Muhammed b İshak ve İkrime o yıl cicek hastalığının Mekke'de yaygınlaştığını soylemişlerdir Muhammed Abduh (v 1905) bu rivayetlerden hareketle Kur'an'da gecen Tayran Ebabileifadesiyle kastedilenin sineklerolduğunu ayaklarında salgın hastalık mikrobu taşıyan sinek surulerini Allah'ın, Ebrehe ordusuna musallat kıldığını belirtmektedir Yeryuzunun en ihtişamlı ordusu ve hayvanları (filleri) ile gelen Ebrehe ve ordusunu Allah, bir ibret olsun diye gozle gorulemeyen kucuk canlılarla mikroplarla helak etmiştir Bu goruşu yukarıda zikrettiğimiz gibi daha once ilk siyercilerden Muhammed b İshak da kaydetmiştir
Bu tefsirde onemli olan husus; Muhammed Abduh, Reşid Rıza, ve diğer bazı mufessirlerin, Allah'ın, olağanustu, fevkalade, harikulade mucizesi ile bu Allah duşmanı orduyu helak edişini dile getirmeleridir Tefsirlerde kuşların mahiyeti hakkında değişik goruşler bulunmaktadır İbn Abbas ile Dahhak, Ebabil'i birbiri arkasından gelenlerdiye yorumlamışlardır Hasanı Basri ile Katade, cokmanasına; İbn Zeyd ceşitli, sağdan soldan gelenlermanasına; Mucahid, toplu halde arka arkaya gelenmanasına geldiğini soylemişlerdir Kuşların, boluk boluk, karışık turde oldukları anlaşılmaktadır Rivayetlerde kuşlar; kırlangıca, kekliğe, sığırcığa, yarasaya, hatta zumrudu ankaya benzetilmektedir
Siccilkelimesi, taş ve camur demektir Yahut, camurla sıvanmış taş anlamına gelir Asfkelimesi, ağac yaprağı anlamına gelir Haşerelerin ağac yaprağını yiyip ufalttıklarında yaprak yenik yenik hale gelir ki, sUrede anlatılmak istenen budur
SUrenin anlamı; Allah'ın, Kabe'nin mudafaasını muşriklere bırakmadığını, saldırganları alışılmadık şekilde helak ettiğini bize anlatmaktadır
Olayın Gerceklestigi Yer
Fil olayı, Muzdelife ve Mina arasındaki Muhassab vadisi arasında bulunan Muassıb'da meydana gelmiştir Muslim ile EbU DavUd, Cabir'den rivayetle onun şoyle dediğini yazarlar: RasUlullah Muzdelife'den Mina'ya hareket ettiği zaman Muassıb vadisin de hızlanmıştıİmam Nevevi bunu şoyle izah etmiştir: Ashabı Fil olayı burada cereyan etmiştir Onun icin, sunnet olan, hacıların buradan hızla gecmesidir(MevdUdi, Tefhimul Kur'an Trc: Muhammed Han Kayanı ve diğerleri, İstanbul 1988, VII, 238)
İmam Malik de Hz Peygamber'den, Muzdelife durma yeridir, ama Muassıb vadisinde durulmamalıdırhadisini nakleder
Muşrik Kureyşlileri bu olay o kadar etkilemiştir ki, uc yuz altmıştan fazla Kabe putunu unutup yedi yahut on sene Allah'a tapmışlardır Fil sUresin de Allah, Ashabı Fil'in acı akıbetinin fecaatine sadece ana hatlarıyla değinmiş ve muşriklere, Hz Muhammed (sas)'in davetine karşı cıktıklarında, onların başlarına gelebilecek acıklı azabı hatırlatmıştır