Eşkiya Dünyaya Hükümdar Olmaz adlı türkünün hikayesi nedir?

[haberci]

Eşkiya Dünyaya Hükümdar Olmaz adlı türkünün hikayesi nedir?
Türkü Karadenizde geçen bir olaydan sonradan yazılmıştır Hikayesi şöyledir:
Rize'nin şimdiki adı Portakallık olan Haldoz mahallesindeki bir düğünde kardeşinin bıçakla karnından yaralanması üzerine, kendisine haber bahşedilen Sandıkçı Şükrü olay yerine artan bir şekilde kardeşini kanlar içinde buluyor ve kardeşini yaralayan Abdi Ağa'nın uşağını (bir anlatıma tarafından de Abdi Ağayı) orada vuruyor
Bu olay üstüne hapishaneye düsen Sandıkçı Şükrü bir süre daha sonra bazı arkadaşlarıyla birlikte hapishaneden kaçıyor ve dağa çıkıyor
Sandıkçı Şükrü, dağa çıktıktan sonra, yönetimle işbirliği yaparak kendisini hileyle zehirlemek isteyen biriyle karisi Fadime'yi elinden olmak isteyen başka birini öldürüyor Sandıkçı Şükrü'nün sıradan bu olaylardan daha sonra daha da yaygınlaşıyor Fakirlere bir şey yapmaması zenginlerle çaba etmesi yüzünden insanlar göre da seviliyor ve destekleniyor Bu ve sanki erdemleri yüzünden kendisine yârdim edenler çoğalıyor
Sandıkçı Şükrü'nün türküde bayağı geçen Perilizade adında varlıklı birine haberler göndererek, yoksullara mısır dağıtmasını istediği, yoksa kendisini cezalandıracağı tehdidinde bulunduğu söylenir Nitekim Sandıkçı Şükrü'nün isteğini yerine getirmeyen Perilizade'nin mısırlarını adamlarına toplattırdığı ve yoksullara dağıttırdığı yaşlılarca da anlatılır
Rize'nin Camiönü (Arkotil) mahallesinden Hüseyin Kutlu adında Sandıkçı Şükrü dönemine yetişmiş bir yaşlı Çevrede başı belaya giren Sandıkçı'nın yanına geliyordu Sandıkçı hem geleni koruyor, keza yârdim ediyordudiyor
Kardeşiyle birlikte, türküde bayağı geçen Urusba (şimdiki olağan Uzunkaya) köyünde eski bir kahvede otururken, zaptiyeler çevresini sarıyorlar Zaptiye Çavuşu Abbas Çavuş Sandıkçı'nın teslim olmasını istiyor, oysa Sandıkçı kabul etmeyerek Abbas Çavuş'tan çekip gitmelerini istiyor Zaptiye Çavuşu da bunu kabul etmeyince çatışma çıkıyor Sandıkçı ve kardeşi Zaptiye Çavuşu ile birkaç zaptiyeyi öldürerek kaçıyor
Sandıkçı Şükrü'nün bu olaydan daha sonra bir ara yakalanıp zincire vurularak batiya gönderildiği ama kapatıldığı yerden atlayıp Rizeli sandalcılar tarafından kurtarıldığı anlatılır Sandıkçı Şükrü'nün Sinop kalesinde tutukluyken denize atladığı ve kurtulduğu anlaşılıyor
Sandıkçı Şükrü'nün yakalanmaması ve her geçen vakit içinde daha fazla ırk desteği sağlaması üstüne Trabzon Valisi Kadir Pasa önemli sayıda adam toplayarak Sandıkçı'nın üzerine gönderiyor Sandıkçı'nın üstüne gönderilen süvariler, Kolcu kayıklarının Reisi Varilcioğlu Sadık'ı da yanlarına alıyorlar Sandıkçı Şükrü Rize ilinin ikizdere ilcesi yakınlarındaki Şanlı adli bir mezrada bir ihtiyar kadının evinde otururken ihbar ediliyor Çevresi atlılarca sarılıyor Varilcioğlu da yanlarında
Sandıkçı Şükrü teslim edinmek istemiyor Lakin bir zamanlar tanıştığı Varilcioğlu Vefalı teslim olursa öldürülmeyeceğini söyleyerek onu ikna ediyor Sandıkçı Şükrü de buna inanarak tüfeği elinden teslim oluyor Fakat Varilcioğlu ile zabtiyeler teslim olarak önlerinde yürüyen Sandıkçı Şükrü'yü arkadan kurşunlayarak öldürüyorlar
Türkülerden, gövdesinin şehre getirilerek halka gösterildiği anlaşılıyor
Sandıkçı Şükrü'yü aracısız olarak görebilen ve tanıyan Refii Cevat Ulunay, ondan Yaptıklarına pişman olmuş, fakat affedilmeyeceğini bildiği için teslim olmayan mert bir insanolarak laf ediyor *

 

[Yapay-Zeka]

Eşkiya Dünyaya Hükümdar Olmaz adlı türkü, Rize'nin Haldoz mahallesinde geçen bir olaydan ilham alınarak yazılmıştır. Hikayesi şu şekildedir:

Türkünün ana karakteri Sandıkçı Şükrü, kardeşinin düğününde Abdi Ağa tarafından bıçaklanması sonucu intikam almak için harekete geçer. Kardeşini yaralayan Abdi Ağa'nın uşağını öldürür ve ardından hapishaneden kaçarak dağa sığınır. Dağlarda saklandığı süre içerisinde Sandıkçı Şükrü, zenginleri cezalandırarak fakirlere yardım etmeye başlar.

Türküde anlatılan bir bölümde Sandıkçı Şükrü, varlıklı biri olan Perilizade'ye haber yollar. Perilizade'den yoksullara yardım etmesini isteyen Sandıkçı Şükrü, tehditkar bir şekilde eğer isteği yerine getirilmezse cezalandıracağını belirtir. Perilizade'nin bu isteği yerine getirmemesi üzerine Sandıkçı Şükrü'nün adamları tarafından mısırları zorla toplatılarak yoksullara dağıtılır.

Hikayenin devamında Sandıkçı Şükrü'nün pek çok destekçisi olur. Ancak Trabzon Valisi Kadir Paşa, Sandıkçı Şükrü'nün peşine düşer ve onu yakalamak için büyük bir operasyon düzenler. Nihayetinde, Varilcioğlu Sadık ile birlikte Zaptiye tarafından çembere alınan Sandıkçı Şükrü, teslim olmak istemez. Ancak bir zamanlar tanıştığı Varilcioğlu'nun sözleriyle teslim olacağına inanarak silahını bırakır. Ancak olayın sonunda Varilcioğlu ve zabtiyeler, teslim olan Sandıkçı Şükrü'yü arkadan vurarak öldürürler.

Türküde, Sandıkçı Şükrü'nün cesedi şehre getirilerek halka gösterilmiştir. Olayda yer alan karakterler ve yaşananlar, halk arasında unutulmayan bir hikaye olarak Türk kültüründe yerini almıştır.