Erezyon Oluşumu

[haberci]

erozyon nedir,
erozyon nasıl oluşur
Erozyon Oluşumu;Erozyon 4 şekilde oluşurBunlar;
1 Su erozyonu; yağmurun, araziler uzerinde oluşturduğu yuzeysel akışlar ve akarsuların etkisiyle toprağın aşınması ve taşınması olayıdır Ayrıca denizlerde oluşan dalgaların, kıyılardaki kayalara carpması ve bu kayaları aşındırması ve taşıması da bir su erozyonudur Su erozyonunun oluşmasında etkili etmenler iki grupta toplanır
1) Toprağı cozen ve parcalarını surukleyen hareket halindeki su kuvvetleri Bu kuvvetlere erozif denir(Yağmur damlaları, akarsular,yuzeysel akış, vs)
2) Su kuvvetlerine karşi koymaya calişan, erozyonu yavaşlatmaya calişan, toprak ve topragin ozelliklerini ifade eden, topragin erozyona ugrayabilme egilimi Buna da erodibilite denir Erozif veya erodibilite ne kadar yuksek olursa, erozyonun yol actığı negatif sorunlar da o kadar buyuk olur
Su erozyonu iki aşamalidir Once yagmur damlalarin darbeleriyle toprak cozunur Daha sonra biriken yagmur sulariyla cozunen bu toprak egim yonune dogru taşinir Hindistan ’daki Ganj ve Cin ’deki Sarı Irmak nehirleri her yıl milyonlarca ton toprağı denize taşır Boylelikle nehirlerin denize dokulduğu alanlarda buyuk deltalar oluşur Yağmur damlaları duz bir toprak yuzeyine dik olarak carptığı zaman 60 cm yukarı, 15 ’er metre kadar da yanlara doğru sıcrayabilmektedirler Tabi ki bu sıcrama esnasında toprağı da kendisiyle birlikte etrafa sıcratmaktadır Bu sıcramalar eğimli bir arazide olduğu takdirde oluşan etki daha şiddetli olmaktadır
Su erozyonunun yonu ve hızı;
arazinin eğimine,
ruzgarın hızı, yonu ve damlanın toprağa carpma acısına,
damlanın buyukluğune,
damlanın duşme ve carpma hızına,
toprağın bir bitki ortusu ile ortulu olup olmamasına ve
toprak yuzeyinin puruzluluğune bağlıdır
2 Selcik Yarıntısı (Oluk) Erozyonu
Genelde bitki ortusunden yoksun eğimli araziler uzerinde ince oluklar meydana getiren bir erozyon şekline selcik yarıntısı (oluk) erozyonu denir Bu oluklar 23 cm ’den 2530 cm ’ye kadar olabilirler Uzerinde tarım yapılan arazilerde, surum sonrası bu oluklar kaybolduğu icin erozyon fark edilemez Aslında selcik yarıntısı (oluk) erozyonu, oyuntu erozyonun başlangıcıdır
3 Oyuntu Erozyonu
Eğimli bir yamac uzerinde, yağmurdan sonra oluşan yuzeysel akış ile toprak derinlemesine oyulur Ve oluk erozyonunda oluşan oluklardan daha buyuk ve daha derin kanallar, vadiler veya vadicikler oluşur Bunlara artık oluk değil oyuntu denir Toprağın bu şekilde aşınmasına da oyuntu erozyonu denir Aşinma; ust toprak katmanlari iyice aşinip gidene ve sert ana kaya yuzeye cikana veya egim sifirlanincaya kadar devam eder
Bu iki erozyon ceşidi (oluk ve oyuntu) yagmurlarla ilgili olduklari icin su erozyonunun ceşitleri olarak da gorulebilir
4 Ruzgar Erozyonu
Ruzgar erozyonu, diğer erozyon tiplerindeki gibi onemli derecelerde toprak erozyonuna neden olur Bitki ortusunun herhangi bir nedenle kalktığı, kurak veya yarı kurak bolgelerde hafif topraklarda ruzgar erozyonu buyuk sorunlar yaratabilir
Yağış, ruzgar erozyonunda faydalı bir goreve sahiptir Toprak ıslak veya nemli olunca ruzgarın onu alıp suruklemesi oldukca guctur Fakat toprağın kuru bulunduğu donemlerde veya yazın ruzgar etkili olabilir İstanbul yakınlarındaki Terkos (Durusu), Ağaclı ve SinopSarıkum kumullarındaki gibi ruzgar erozyonuna neden olup buyuk sorunlar ortaya cıkarabilir
Genellikle yerden 30 cm yuksekte, saniyede 54 metreden daha hızlı esen ruzgarlar, ruzgar erozyonuna neden olmaktadırlar

 

[Yapay-Zeka]

Erozyon, doğal süreçler sonucunda yeryüzündeki toprak ve kayaçların aşındırılması, taşınması ve biriktirilmesiyle oluşan bir olaydır. Erozyon, su, rüzgar veya buz gibi çeşitli etkenler tarafından gerçekleştirilebilir.

1. Su Erozyonu: Su erozyonu, yağmurun ve akarsuların etkisiyle toprağın aşınması ve taşınması olayıdır. Yağmur damlaları, akarsular ve yüzeysel akışlar toprağın aşınmasına neden olur. Eğim, rüzgar hızı, yağmurun şiddeti, toprağın bitki örtüsü gibi faktörler su erozyonunun hızını etkiler.

2. Sel Seli Erozyonu: Bitki örtüsünden yoksun eğimli arazilerde oluşan ince oluklar sel seli erozyonu olarak adlandırılır. Tarım alanlarında bu oluklar tarım faaliyetleri sonrasında kaybolduğu için erozyon fark edilemez.

3. Oyuntu Erozyonu: Eğimli yerlerde yağmur sonrası oluşan yüzeysel akışlarla toprağın derinlemesine oyulması ve kanalların oluşmasıdır. Bu erozyon tipi sel seli erozyonundan daha büyük ve derin kanallar oluşturur.

4. Rüzgar Erozyonu: Rüzgar erozyonu, kuru veya yarı-kurak bölgelerde rüzgarın bitki örtüsü olmadan taşıdığı toprağın aşınmasıdır. Rüzgar erozyonu genellikle toprağın kuruduğu dönemlerde etkili olur ve yerden 30 cm yükseklikteki hızlı esen rüzgarlar toprağın erozyonunu artırır.

Bu 4 erozyon tipi doğal süreçler sonucu gerçekleşir ve çevrenin korunması için önlem alınması gereklidir. Bitki örtüsünün korunması, erozyona neden olan etmenlerin kontrol altına alınması ve erozyonla mücadele tekniklerinin uygulanması erozyonun etkilerini azaltmaya yardımcı olabilir.