Ege ve Roma Uygarlıkları Hakkında Bilgi

[SoruCevap]

Ege ve Roma Uygarlıgı
Ege ve Roma Uygarlıkları
GİRİT MEDENİYETİ

- Ege medeniyetinin temelli olmuştur.
- MÖ 3 binde küçük devletler kurulduğu bilinmektedir.
- MÖ 2 binde siyasi ve kültürel gelişme göstermiştir.
- Adada en önemli saray Knosos sarayıdır.
- Girit ile Mısır arasında ticaret gelişmiştir.
- Girit’te iki yazı kullanılmış(A okunamamış, B okunmuş)
- MÖ 2000 yılının ortalarında bu uygarlık yıkılmıştır.
- Öldükten sonra hayata inanıyorlardı.

MİKEN(AKA) MEDENİYETİ

- MÖ 2000-1200 yılları arasında Yunanistan’dan egemen olan siyasi topluluğun adıdır.
- Girit’ten etkilenmişlerdir.
- Milken şatosunda Miken uygarlığının özelliğini görmek mümkündür.
- Dorlar MÖ 1200 Akadlara son verdiler.
- İlk boğaz savaşı, Mikenlerle Truvalılar arasında olmuştur(Truva Savaşı).

YUNAN(GREK) MEDENİYETİ

- MÖ 1200′lerde Yunanistan’a gelen Dorlar, şehir devletleri kurarak bu uygarlığı meydana getirdiler.
- Kurulan şehir devletleri içerisinde en önemlileri Isparta, Atina, Korint, Teba vs gibi şehirlerdir.
- Şehir devletlerinin başında krallar, bunların etrafında da aristokratlar sınıfı meydana geldi.
- MÖ 7 ve 6 yy. Aristokratlar (asiller), kralı devirerek idareyi ele geçirdiler(Asiller yönetimi).
- Yönetimden memnun olmayan orta sınıflar ilk halde birleşerek Aristokratları iktidardan uzaklaştırdı. Böylece Tiranlıklar oluştu. Yeni kanunlar yapıldı. Halk bir takım haklar elde etti.
- Halk ve asiller birleşerek diktatörleşen Tiranlığı yıktılar.
- Bunun sonunda halkın katıldığı demokratik meclisler kuruldu.
- Tiranlıklar ilk defa İyonya’da görülmüştür.
- Ortasınıf (tüccar, sanayici, gemici, sanatkarlar)àticari hayatın canlanması ile meydana geldi.
- Yunanistan da şehir devleti (polisinin) amacı halkın (yurttaşın) mutluluğunu sağlamaktır.
- İlk çağın en demokratik devletleri eski Yunanistan şehir devletleridir.
- Isparta da 3 sınıf :Ispartalılar, Periyekler (dağlardaki Akalar), İlotlar (boyunduruk altındaki halk)
- Atina: üç sınıf- Soylular-küçük toprak sahipleri (köylüler), köleler vardı
- Isparta’yı yaşlılar meclisi, Atina’yı ise Arhonlar (9 kişiden oluşur) yönetiyordu.
- MÖ önce 490 yılında Pers-Yunan savaşlarında maratonda Yunanlılar Persleri bozguna uğrattı.
- Atina Isparta rekabeti 27 yıl devam eden Peloponnes savaşlarına neden oldu. Isparta üstün geldi.
- İskender’in Yunanistan’ı ele geçirmesiyle İskender medeniyeti başladı.

İSKENDER İMPARATORLUĞU(MÖ 7.yy-323)

- II. Filip Helen birliğini kurdu. Ölünce yerine oğlu İskender geçti.
- Büyük İskender Biğa Çayı ve Dörtyol yakınlarında Persleri iki defa yendi.
- MÖ 332-331′de Suriye ve Filistin’i ele geçirdi. Mısıra girdi. İskenderiye şehrini kurdu.
- MÖ 331′de Pers ordusunu 3.kez yendi. Hindistan’a kadar ilerledi.
- Ordusundaki isteksizlik nedeniyle, Arabistan yapacağı sefere hazırlık için Babile döndü. Ancak hastalanarak öldü(323).
- İskender’in ölümüyle İmparatorluk dağıldı. Yeni devletler kuruldu:
- Mısır’da: – Ptolemeler Krallığı (MÖ 321-30)
- Trakya ve Batı Anadolu’dan Hindistan’a kadar: -Selevkoslar Krallığı(321-64)
- Makedonya da: – Antigonitler Krallığı: Milli bir devlettir.(MÖ 279-16)
- Selevkos’un ölümü üzerine Anadolu’da yerel krallıklar kuruldu:
- Bitinya KrallığıàKuzey Batı Anadolu’da.
- Pontus KrallığıàKaratenizin güney kıyılarında.
- Kapadokya Krallığı: Orta Anadolu’da.
- Bergama Krallığı: Bergama merkez olmak üzere Millet ve Efes’te (Batı Anadolu)
Bergama ve Bitinya Krallıkları: Yunan uygarlığının
Pontus Devleti: Doğu uygarlığının temsilcisi oldu.
- Bergama bu dönemde önemli bir kültür merkezi oldu (Zeus Tapınağı, Asklepedio Sağlık Merkezi, 200 bin ciltlik kütüphane kuruldu)
- Bergama’nın kendi adıyla anılan Parşömen kağıdı icad edilerek ihraç edildi.
- İskender İmparatorluğu zamanında: İskenderiye, Rodos, Bergama, Efes, Antakya gibi şehirler ticaret şehri oldular.
- Bu dönemde bilimsel alanda gelişmeler oldu:

- İskenderiye de Bilimler Akademisi kuruldu.
- Dünyanın çevresi doğru hesaplandı.
- Arşimed: Dünyanın kendi ekseni ve güneşin çevresinde dolaştığını ileri sürdü.
- Tıpta ileri gidildi. Kalp, kan ve damar arsındaki ilişki tespit edildi.
- İskenderiyeli coğrafyacı Eratostanes: Dünyanın çevresini hesapladı.
- Batlamyus: Coğrafya Kılavuzu adlı eseriyle İslam Coğrafyacılarını etkiledi.
- Helenistik uygarlık: İslam uygarlığını etkilemiştir.

ROMA UYGARLIĞI

- Krallık, cumhuriyet ve imparatorluk olmak üzere üç dönemde incelenir.
- MÖ 3.yy’da İtalya’da siyasi birliği sağlayan Latinler tarafından kuruldu.
- Roma şehri, efsaneye göre MÖ 753 yılında Romulus tarafından kurulmuştur. Böylece krallık devri başlamıştır. MÖ 508 yılında son kralın kovulmasıyla Cumhuriyet devri başlamıştır.
- Cumhuriyet döneminde fetih hareketleri başladı.
- Romalılar, Kartaca’yı ele geçirebilmek için yaptıkları savaşların ikincisinde, Kartacalılar, filleriyle birlikte İtalya’ya girdiler. Kartaca Savaşlarının üçüncü safhasında Romalılar galip geldiler ve Kuzey Afrika’yı ele geçirdiler. (Bu savaşlar Üç safhada olmuştur:
- MÖ 264-241 / 218-201 / 149-146 )
- Sırasıyla İspanya, Yunanistan, Anadolu ve cumhuriyetin sonlarına doğru ise Mısır Roma topraklarına katıldı.
- Sezar’ın öldürülmesinden sonra İmparatorluk devri başladı(MÖ.27)