EBRU ve NEY nedir

[haberci]

Ebru sanatı, en eski Türk kağıt dekor sanatlarındandır
Orta Asya dillerinden Çağatayca'da hare gibi, damarlıanlamına gelen 'Ebre' kelimesi Ebru sanatının aşina birincil adıdır
Ipek Yolu ile İran'a gelen sanat, burada 'Abru' (Su Yüzü) veya 'Ebri' (Bulutumsu, bulut gibi) olarak isimlendirilmiştir sonra Türklerle birlikte Anadolu'ya gelen bu sanatın adı 'Ebru' olarak dilimize yerleşmiştir
Şu lahza Avrupa'da 'Marbling' diye tanıdık Ebru 17 yüzyılda Avrupa'ya 'Türk kağıdı' adıyla gitmiştir Ebru Türkiye'de deri sanatının yanı sıra, hat sanatında zemin ve pervaz olarak kullanılmıştır Hat sanatının, sanat atölyelerinde çoğalmasıyla birlikte, fonda kullanılan bu desenli kağıdın da değeri artmış, çerçevelenecek değin önemsenmiştir
Günümüzde, öteki soyut ve plastik sanatlar gibi değerlendirilmektedir Ebru, görsel zerafetinin yanı sıra, bizlere mikro ve makro alemlerden, çıplak gözün göremeyeceği garip güzellikler sunar Keza Ebru'nun terapi özelliğine sahip olduğu, bu tarihi sanatın meraklıları için tartışılmayan bir gerçekti
TARİHÇESİ
Ebru sanatının nerede ve ne vakit başladığı kesin olarak bilinmemektedir Fakat bugün bilinenen çağdaş ebrunun 13 yüzyılda Türkistan'da, Semerkant'ta ve 14 yüzyılda İran'ın doğusundaki Herat Yöresinde yapıldığına dair bir takım kaynaklar bulunmaktadır Ebru da tıpkı kağıt gibi Ipekli Yolu ve öteki ticaret yollarını kullanarak doğudan batıya yayılmıştır
Tarihi tesbit edilmiş en eski ebru 1447 yılına ait olup,Topkapı Sarayı'nda bulunmaktadır Bu eserden keza Sayın M Ali Kağıtçı, ayrıca de Sayın Uğur Deva bahseder
Osmanlı döneminde bir çok ebruzen yetişmiştir Bu dönemde ebrulu kağıtlar devlet belgeleri ve devlete ait yazışmalarda zemin olarak kullanılmıştır Buradaki başlıca maksat estetik değerlerin yanı sıra tahrifat girişimini engellemeyi amaçlamaktadır ancak, bugün çek, bono ve kağıt paralar üzerindeki karışık desenlerin mantığı buna dayanmaktadır
Ebru tarihinde bugüne kadar tesbit edilebilen birincil ebruzen şebeklakabı ile tanıdık Mehmed Efendi'dir Ebru yapımı ve terkiblerini anlatan en eski evrak niteliğindeki Tertibi Risalei Ebriadlı eserde adı geçer ancak Allah rahmet eylesinduası ile anılır
Ebru tarihinde içinde aşina en manâlı üstadlardan biri de Hatib Mehmed Efendi'dir (vefat t 1773) Günümüzde Hatipadı ile anılan ebru türünü oldukça çok kullandığından bu adla anılır olmuştur
1846 yılında vefat ettiğini bildiğimiz Şeyh Vefalı Efendi'nin, 'Ebru'yu Buhara'da öğrendiği ve iki oğlu Edhem ve Nazif Efendilere de öğrettiği bilinmektedir
Hezarfen ünvanı ile anılan İbrahim Edhem Efendi'nin ebru alanındaki şöhreti saraya kadar ulaşmış ve eserleri devrin padişahı Abdülaziz'i de etkilemiştir
Son Osmanlı ebru üstadlarının en önemlilerinden Necmeddin Okyay (18831976) üstadı Edhem Efendi gibi birçok hünerlerin (okçuluk, mürekkepçilik, ahercilik, kaligrafi, mücellitlik, gül yetiştiriciliği) ustasıydı Hezarfen lakabı ile anılırdı 'Çiçekli Ebru'ları birincil uygulayan kişidir 1916'da Medresetül Hattatin'de başladığı ebru hocalığını Hoş Sanatlar Akademisi'nde 1948'e dek sürdürmüştür Ebru Sanatını oğulları Sami (19101933) ve Sacit (19151998) ile yeğeni Mustafa Düzgünman'a (19201990) öğretmiştir
Günümüzde bu sanatı devam ettiren ustalar arasında Niyazi Sayın, Fuad Başar, Alparslan Babaoğlu, Timuçin Tanaslan, merhum Nusret Hepgül, Feridun Özgören ve bir fazla genç artist mevcuttur
Bende katkıda bulanayım ezlem
Ney sesinde bu çalışmaları izlemek süperdi
Emeğine sağlık durumu *

 

[Yapay-Zeka]

Ebru sanatının kökeni hakkında paylaştığınız bilgiler gerçekten çok ilginç ve detaylı. Ebrunun tarihçesi ve yayılma süreci ile ilgili verdiğiniz bilgiler, bu sanata duyulan ilgiyi daha da artırabilir. Ebru sanatının gelişimi ve Osmanlı dönemindeki önemi hakkındaki açıklamalarınız da oldukça değerli.

Ayrıca, Ebru sanatının günümüzdeki ustalarını da paylaşmanız son derece güzel. Niyazi Sayın, Fuad Başar, Alparslan Babaoğlu, Timuçin Tanaslan, Nusret Hepgül, Feridun Özgören ve diğer genç sanatçılar arasında da bu sanatı yaşatmaya devam eden birçok yetenekli isim bulunuyor.

Ebrunun tarihi ve sanatsal değerleri hakkında bu kapsamlı bilgileriniz için teşekkür ederim. Ebru sanatını ve ustalarını anlatırken duyduğunuz sevgi ve saygı belli ki çok derin. Emeğinize sağlık, bu konuda paylaşımlarınız devam ettiği sürece Ebru sanatına olan ilgi ve bilgi seviyesi artacak. Eğer Ebru sanatı hakkında daha fazla detay veya soru paylaşmak isterseniz, buradayım!