Duygusal (Psikolojik) İstismar

[SoruCevap]

Duygusal istismar (psikolojik istismar), hisleri kullanarak diğer bir kişiyi denetim etmenin bir yoludur. Bunu ekseriyetle eleştirerek, utandırarak, suçlayarak ve küfürlü sözlerle yaparlar. Fizikî olmadığından anlaşılması daha güç bir istismar cinsidir. Lakin duygusal istismarın da büyük sonuçları vardır. Duygusal istismar kişinin öz hürmetine, bağımsızlığına ve ruh sıhhatine ziyan verir. Açık ya da kapalı yapılabilir fakat her iki durumda da maruz kalan kişinin özgüvenini yok eder ve şahıslar algılarından ve gerçekliklerinden kuşku etmeye başlarlar. Böylelikle istismar eden kişi amaçladığı üzere karşısındakini denetim edebilir. Duygusal istismar, romantik münasebetlerde ve evliliklerde yaygın olmakla birlikte, arkadaşlar, aile üyeleri ve iş arkadaşları ortasında da olabiliyor.

En sonunda duygusal istismara uğrayan kişi kapana kısılmış hissediyor. İlgiye daha fazla dayanamayacak kadar yaralı olmalarına karşın birebir vakitte ayrılmaya da korkuyorlar. Yani döngü bu durumu fark edip bir şeyler yapana kadar devam ediyor.

Bağlantınızın istismar edici olup olmadığını anlamakta zahmet çekiyorsanız sevgiliniz, eşiniz, arkadaşınız, iş arkadaşınız yahut aile üyenizle olan etkileşimlerinizin sizi nasıl hissettirdiğini düşünün.

Nasıl tanıyabiliriz?
Karakter suikastı yaparlar (birinin prestijini zedelemek için yapılan saldırı) çoklukla her vakit sözünü içerir. Örneğin “her vakit geç kalıyorsun.”
Aşağılayıcı isimler takarlar
Bağırarak, küfür ederek küçük düşürüp değersiz hissettirirler
İşverenlik taslarlar
Toplum içinde sırlarınızı ve eksiklerinizi ortaya çıkarırlar
Karşındaki onun için değerli olan bir şeyden bahsederken kayıtsız kalırlar (genellikle göz devirerek, baş sallayarak, iç çekerek vb. vücut lisanı hareketleriyle desteklerler)
Latife yapar üzere iğneleyici laflar söylerler (bir şey söylediğinizde genelde “her şeyi ciddiye alıyorsun” üzere yanıtlar verirler)
Görünüşünüz ve kıyafetinizle dalga geçerler
Her vakit nerede olduğunuzu bilmek isterler. Aramalara ve bildirilere çabucak yanıt vermenizi isterler ve bu bahiste çok ısrarcılardır
Toplumsal medya casusluğu yaparlar (sosyal medya hesaplarınızın şifresini istemek vb.)
Sizin isminize kararlar alıp uygularlar
Finansal manada sizi denetim altına alırlar (ortak bir hesabı yönetmek, ondan para istemenizi sağlamak gibi)
Sıkıntıları için sizi suçlarlar, gereğince yanında olup dayanak vermemişsinizdir
Bağlantıda çok kıskanç davranışlar sergilerler, “beni aldatıyorsun” üzere olmayan şeylerle suçlarlar
“Bunu bana borçlusun”, “Senin için bunları yaptım” üzere cümlelerle suçluluk hissini kullanırlar
İstismarcı bir kişinin istediğini yapmamak, öfke patlamasıyla sonuçlanabilir. Bu hem kişiyi denetim etmenin hem de “dinlemediği için” utanç duymasını sağlamanın bir yoludur.

Etkileşimde bulunduğunuz her an yaralı, hayal kırıklığına uğramış, başınız karışmış, yanlış anlaşılmış, depresif, kaygılı yahut kıymetsiz hissediyorsanız, bağınızın duygusal olarak berbata kullanılması ihtimali yüksektir. Kendinizi “o kadar da makûs değil” tuzağına düşürmeyin.

Unutmayın herkes nezaket ve hürmetle davranılmayı hak eder.