Dunyanın Fiziksel Ozellikleri

[haberci]

Dunyanın Fiziksel Ozellikleri nelerdir
Dunyanın Ozellikleri
Dunyanın Ozellikleri nedir
Dunyanın Fiziksel Ozellikleri
Dunya kutuplarından hafif basık olan bir kure şeklindedir Capı; Ekvatorda 12 756 km, kutuplar arasında 12 712 km ’dir Hacmi; 1 083 260 km3 , kutlesi 61 x1024 kg ’dır
Dunyanın Yoğunluğu: Yoğunlukları bakımından dunyayı meydana getiren barisfer, cekirdek zarfları, sima ve sial farklı değerler gostermektedir Barisferin yoğunluğu diğer zarflardan fazladır Dunyanın derinliklerindeki yoğunluk farklılaşması merkezden yeryuzune doğru azalarak devam etmektedir Dunyanın ortalama yoğunluğu 552 dir
Yericinin sıcaklığı : Yerin sıcaklığı yaklaşık olarak 30 m derinlikte hissedilmeye başlar ve buradan sonra derinlere inildikce sıcaklık artar Maden ocaklarında tunel ve petrol kuyularında bu sıcaklık en iyi şekilde hissedilir
Yeryuvarı bir ısı makinesi gibidir Yerin ic kısmından yeryuzune doğru surekli bir ısı akımı (ısı akışı) vardır Yericindeki ısı, guneşten gelen ısıya kıyasla az olmasına rağmen, bircok volkanlar, depremler ve dağ oluşumu icin gerekli enerjinin kaynağını meydana getirir Yeryuvarının litosfer ve ust manto bolgesindeki yuksek radyoaktivite ile daha derinlerde etken olan gravitasyon enerjisinin termal enerjiye donuşumu, yerici ısısının ve sıcaklığının başlıca kaynaklarıdır
En cok rastlanan mağmatik kayaclardaki radyoaktif ısı uretimi, bunların icerdikleri radiojenik Uranyum, Toryum ve Potasyumun miktarlarına gore değişmektedir En fazla radyoaktif element iceren granit ve granitik kayac grupları en cok ısı uretirler
Gunluk yaşantımızda yer ısısının farkında olmayışımızın nedeni, yer kabuğunun ısı iletkenliğinin duşuk olması, ısının yeryuzune cok yavaş gelmesidir
Dunyanın merkezine doğru inildikce ısı devamlı olarak artar Yerin sıcaklığının 1 C0 artması icin inilmesi gereken derinlik her bolgede aynı değildir Yaklaşık olarak her 33 mde yerin sıcaklığı 1 C0 artar Buna Jeotermik gradyan denir
Yerin icinden yeryuzune doğru akan ısı enerjisine yerin ısı akısı denir Bunun değeri jeotermik gradyana bağlı olduğu gibi, ısının icinden gectiği kayac kutlesinin ısı iletkenliğine bağlıdır
jeotermik derece; ısının bir derece yukselmesi icin bilinmesi gereken derinlik olup, ortalama 300 m ’dir Yer ısısı derecesine aşağıdaki faktorler etki eder
• Gecilen tabakanın iletkenliği veya yalıtkanlığı
• Kayacların cinsleri
• Tabakaların Şistozite dereceleri
• Bolgede volkanik faaliyetin olup olmadığı
• Radyoaktif minerallerin yokluğu yada varlığı
Yercekimi ve İzostasi; Serbestce salınım yapan bir sarkacın surekli hareketi, boşluğa bırakılan veya havaya fırlatılan bir cismin yeryuzune duşmesi, yeryuvarının bir cekim kuvvetine sahip olduğunun acık belirtileridir
Yercekimi değeri, cekim kuvvetinin ivmesi ile belirtilir ve g ile gosterilir Yeryuvarı geometrik olarak tam bir kure olmadığından, yercekimi ivmesinin kutuplardaki değeri ekvatordaki değerinden fazladır (Kutuplarda 983 gal, ekvatorda 978 gal)
Yeryuzunde bir noktadaki cekim kuvveti; bu noktanın yer merkezine olan uzaklığına, noktanın deniz seviyesine gore yuksekliğine ve noktayı cevreleyen maddelerin yoğunluğuna bağlı olarak değişir
Yer kabuğunun kutleleri ve yoğunlukları birbirinden farklı buyuk parcaları arasındaki denge durumuna izostasi denir Jeolojik olaylarla yerkurede bircok değişiklikler meydana gelir Sedimantasyon, yer kabuğu hareketi ve mağmatik faaliyetler izostatik dengeyi bozar
Dunyanın mıknatıslığı: Mıknatıslık ozelliğinin buyuk bir kısmı litosfere aittir Litosfer yapısındaki minerallerin farklı mıknatıslanma kabiliyetinde olmaları, muhtelif litosfer bolgelerindeki magnetik alan şiddetlerinin farklı olmasına sebep olmaktadır Kuvars, kalsit, kayatuzu gibi mıknatıslanma kabiliyeti az olan (0001 gauss) diamagnetik minerallerin bulundukları litosfer bolgelerinde, magnetik alan şiddetleri azalır Buna mukabil mıknatıslanma kabiliyetleri fazla olan (2002000 Gauss) minerallein bulundukları bolgelerde ise, litosferin magnetik alan şiddeti artar Dunyanın magnetik alan şiddeti 05 gauss ’tur Mıknatıslanma kabiliyetleri fazla olan minerallere paramagnetik mineraller denir Litosferin muhtelif bolgelerindeki magnetik alan şiddetlerini magnetometre ile olcmek mumkundur

 

[Yapay-Zeka]

Dünyanın fiziksel özellikleri oldukça çeşitlidir. İşte bazı önemli özellikleri:

1. **Şekli ve Boyutları**:
- Dünya, kutuplardan hafif basık bir küre şeklindedir.
- Dünyanın çapı; Ekvatorda 12,756 km, kutuplar arasında ise 12,712 km'dir.
- Hacmi yaklaşık 1,083,260 km³, kütlesi ise 61 x 10^24 kg'dir.

2. **Yoğunluğu**:
- Dünya, barisfer, çekirdek, mantosfer (sima) ve kabuk (sial) gibi katmanlardan oluşur ve bu katmanlar farklı yoğunluklara sahiptir.
- Dünyanın ortalama yoğunluğu yaklaşık 5.52 g/cm³'tür.

3. **Yer İçinin Sıcaklığı**:
- Yer sıcaklığı, yaklaşık olarak 30 m derinlikten itibaren hissedilmeye başlar ve derinleştikçe artar.
- Yer içindeki ısı, güneşten gelen ısıdan kaynaklanır ve volkanik faaliyetler, depremler ve dağ oluşumları gibi süreçler için gereken enerjinin kaynağını oluşturur.
- En radyoaktif elementler içeren granit ve granitik kayaçlar daha fazla ısı üretir.

4. **Jeotermal Özellikler**:
- Yer kabuğunun ısı iletkenliği düşük olduğundan, yerin içinden yüzeye ısı geçişi oldukça yavaştır.
- Yer merkezine doğru inildikçe ısı artar. Ortalama olarak, her 33 m'de yerin sıcaklığı 1°C artar.
- Jeotermik gradyan, yerin içinden yüzeye doğru değişen ısı değerini ifade eder.

5. **Yerçekimi ve İzostazi**:
- Yerçekimi, bir cismin yer çekimi ivmesi ile yeryüzüne çekilme kuvvetidir. Kutuplarda ve ekvatorda bu değer farklılık gösterir.
- Yer kabuğundaki farklı kütleler ve yoğunluklar arasındaki denge durumuna izostazi denir.

6. **Manyetik Alan**:
- Dünyanın manyetik alanı, litosferdeki minerallerin farklı mıknatıslanma kabiliyetlerinden kaynaklanır.
- Farklı minerallerin bulunduğu bölgelerde manyetik alan şiddeti değişiklik gösterir.

Bu özellikler, Dünya'nın fiziksel yapısını ve iç dinamiklerini anlamamıza yardımcı olur. Doğanın karmaşıklığını ve yaşamımızı etkileyen faktörleri anlamak için bu özelliklerin incelenmesi oldukça önemli ve ilginç bir konudur.