Doğum Sonrası Depresyon (Peripartum Depresyonu)

[SoruCevap]

Doğum sonrası depresyon, hamilelik vakti ya da doğumdan birkaç hafta sonra başlayan bir depresyon çeşididir. Bayanların çok büyük çoğunluğu hormonlar sebebi ile hamilelik sırasında ya da doğumun çabucak akabinde duygusal değişim yaşarlar. Buna ‘hamilelik hüznü’ denir. Duygudurumdaki bu değişim kısa müddet içerisinde, tedaviye gerek kalmadan kendi kendine düzelmektedir. Lakin birtakım bayanlarda bu duygudurum değişimi Major Depresyon Bozukluğu tanısı alabilecek boyuta varabilmektedir.

Şayet bir bayan hamilelik sırasında ya da doğumun akabinde dört hafta içerisinde depresif belirtiler gösterirse doğum vakti başlangıçlı Major Depresyon tanısı alabilir.

Doğum sonrası depresyonunda anneler bebekleri sebebi ile olan yükün altında eziliyorlarmış üzere ya da boşlukta hissedebilirler. Ayrıyeten bebeklerinden kopuk hissedebilirler, bu durum da ekseriyetle suçluluk hissetmelerine ve annelikten keyif almamalarına neden olabilmektedir. Devamlı ağlamaklı halde dolaşma da meydana gelebilir; bayanların duygulanımda dalgalanmalar ve hayattan zevk alamama üzere belirtiler görülebilir. Bunların yanı sıra insanlardan uzaklaşma, öz bakım yetersizliği, denetimi kaybetme, hengameye eğilim gösterme, konuttan dışarı çıkmama üzere davranışsal belirtiler de çok sık meydana gelmektedir.

HAMİLELİK/ ANNELİK HÜZNÜ NEDİR?

Yeni doğum yapmış annelerde görülen olağan hudutta olan hafif şiddette depresyon, karamsarlık, mutsuzluk, duygusal dengesizlik, zihin bulanıklığı, yorgunluk, tahammülsüzlük, yakınlara bağlılık, kolay ve sık ağlama halinde ortaya çıkabilir. Bu durum ekseriyetle en fazla 15 gün sürer ve toplumsal takviyeyle kaybolur. Annelik hüznünün en büyük sebepleri ortasında doğum süreciyle ve bebekle ilgili tasalar ve annelik rolünün bayana getirdiği sorumlulukların farkındalığı üzere ögeler yer alır.

DUYGUSAL BELİRTİLER

- Üzgün ve mutsuz hissetme

- Suçluluk ve yetersizlik duygusu

- Değersizlik hissi

- İlgi ve isteklerin azalması

- Ömürden keyif alamama

- Çok ağlama yahut ağlayamama

- İstikrarsız bir ruh hali

- Sonlu olma durumu (çabuk sinirlenme)

- Cinsel isteksizlik yaşama

NİYETLERDEKİ DEĞİŞİM

- Bebeğe ve/veya kendine ziyan vermeye yönelik kanılar yaşama - Kendini eleştirme

- Kendini suçlama

- Makus anne olduğunu düşünme

- Ümitsizliğe kapılma

- Vefat ve intihar niyetleri

- Diğerlerinden daha başarısız olduğu niyetleri

- Konsantrasyon bozukluğu

- Karışık ve netleştirilemeyen niyetler

- Öbürleri tarafından bedelsiz görüldüğü niyeti

FİZİKÎ BELİRTİLER

- Uyku bozuklukları

- Yeme bozuklukları

- Genel bir güç kaybı

- Yavaşlama yahut yerinde duramama

- Sinirli/ Gergin olma

- Libido azalması ve cinsel münasebetten soğuma

DOĞUM SONRASI DEPRESYONA NELER NEDEN OLABİLİR?

- Hamilelik sırasında yaşanan depresyon

- Beklenmedik yaşamsal olaylar (ölüm vb.)

- Planlanmamış gebelik

- Erken ya da geç gebelik

- Erken ya da geç/ istenmeyen evlilik

- Eşler ortasındaki problemler (güvensizlik, iletişimsizlik vb.)

- Cinsel travma hikayeleri

- Çok çocuğun olması

- Daha evvelki gebeliklerde depresyon geçirilmiş olması

- Yüksek riskli bir gebelik yaşamış olması

- Erken doğum, travmatik doğum

- Kayıpla sonlanan gebelik ve doğum tecrübeleri

- Bebekte ağır bakım gereksiniminin olması

- Hayatında gayret etmeye çalıştığı diğer zorluklar olanlar - Toplumsal takviyenin yetersiz olması

- Bayanın ya da eşinin işsiz kalması

- Daha evvel yaşanmış olan travmalar

- Birinci derece yakınlarda hamilelik ve doğum sonrası psikiyatrik hikaye yaşanmış olması

- Erken anne-bebek ayrılığı (annenin bebeğinden fizikî olarak farklı kalma durumu)

DOĞUM SONRASI DEPRESYON TEDAVİSİ

Tedavi, bayanın semptom şiddet ve tipine nazaran değişir. Takviye kümesine katılmak, terapi almak ya da doğum sonrası depresyon ilaçları kullanımı tedavi için gerekebilir. Bu periyotta konuşarak tedavi çok büyük gelişim sağlar. Tedavisiz bırakılan depresyon hem anne hem de bebek için tehlikelidir.