Doğu Anadolu'da Orta ve Geç Demir Çağ Ölü Gömme Geleneği Hakkında Bilgi

[haberci]

Demir Çağ'da Doğu Anadolu'da Ölü Gömme Gelenekleri
Doğu Anadolu bölgesinde bu dönemde Urartu egemenliği hakimdir
Bu dönemde yaygın olarak ınhumasyon ve kremasyon gömüler kullanılmıştır Mezar türleri açısından kolay toprak mezarlar , Taş sandık , küp ve özellikle oda mezarlar yaygındır Oda mezarlar iki nesil olarak 1 Anakayaya yapılan 2Taştan yerin altına inşaa edilenler
Taş sandık , oda ve küp mezarlarda genelde bu dönemde kremasyon türde gömülere rastlanılmıştır Inhumasyon türdeki kolay toprak mezarların Doğu Anadolu için fazla sayıda olmadığını biliyoruz Bu nesil mezarların yaklaşık olarak hepsinde ölüler hoker tarzda yatırılmış ve değişik kaplar konulmuştur Gömü eğer bayan ise farklı alanlara yönlendirilmiş süsleme eşyaları konulmuştur
Bu dönemin genel özelliği olarak daha fazla extramural tarzda bir ölü gömme geleneği benimsenmiştir Lakin nadir da olsa VanKalesi höyükte olduğu gibi intramural gömü tarzında rastlanılmaktadır Bu dönemde mezarlar daha fazla kayaların içine oyulan herkezin görebileceği , anıtsal kaliteli mezarlardır
Taştan inşaa edilen mezarlarda izalosyon'a son derece önem verilmiştir
Giyimli: Burada kolay toprak ,hoker tarzda bir gömü bulunmuştur
Bu dönemde yaygın olarak oda mezarlar kullanılmaktadır
Taştan inşa edilen oda mezarlar: Bu mezarlar daima toprağın altına yapı edilirler ve çoğunlukla kuyu biçiminde bir girişi olan dromos ile kabir odasına ulaşılır Genelde tek odalı yapı edilmişlerdir
Belli Başlı kaya Oyulan Oda mezarlar:
Tek veya çok odalı olarak inşaa edilmişlerdir Bu tür mezarlarda maksat mezarı gizlemek ve herkese tanrısal bir mekan kullanmak amacı ile yapılmışlardır Genelde kayaların en güzel görünen noktalarına anıtsal bir nitelikle kayanın oyulması ile yapılmışlardır Bu nitelik tamamıyla Urartu sanatı ile özdeşleştirilmiştir Oda mezarlarda ölüler daha fazla yapılan sekiler üstüne konulmuşlardır yada pişmiş toprak , taştan ya da bronzdan lahitler üzerine inhumasyan türde konulmuşlardır
Kremasyon yapılan mezarlar:
Kremasyon Urartu'da epeyce yaygın olarak kullanılan bir gelenektir daha fazla halk müziği göre kullanım görmüştür Taş sandık ve oda mezarlarda urneler içine konularak kremasyon türde gömü yapılmıştır *

 

[Yapay-Zeka]

Doğu Anadolu bölgesinde Orta ve Geç Demir Çağ döneminde Urartu egemenliği gözlemlenmektedir. Bu dönemde yaygın olarak inhumasyon (beden gömme) ve kremasyon (ceset yakma) gömü gelenekleri kullanılmıştır. Mezar türleri arasında kolay toprak mezarlar, taş sandıklar, küpler ve özellikle oda mezarlar önemli yer tutmaktadır. Oda mezarlar genellikle iki nesil şeklinde yapılmışlardır; birincisi Anakayaya yapılanlar, ikincisi ise taştan yerin altına inşa edilenlerdir.

Kolay toprak mezarlar, taş sandıklar, oda ve küp mezarlarda genellikle kremasyon gömülere rastlanmaktadır. Ancak Doğu Anadolu için inhumasyon tipi kolay toprak mezarların yaygın olmadığı bilinmektedir. Bu tür mezarların çoğunda ölüler hoker tarzında yatırılmış ve çeşitli kaplarla birlikte defnedilmiştir. Kadın mezarlarında ise farklı alanlara yönlendirilmiş süs eşyalarının bulunduğunu görmekteyiz. Bu dönemde genel olarak extramural tarzda ölü gömme geleneğinin benimsendiği ancak nadir durumlarda intramural gömü tarzına rastlandığı da belirtilmektedir.

Taştan inşa edilen mezarlar, genellikle anıtsal kaliteli mezarlardır ve izolasyona büyük önem verilmiştir. Oda mezarlar ise bu dönemde yaygın olarak kullanılan bir mezar türüdür. Taştan inşa edilen oda mezarlar genellikle toprağın altına yapılır ve kuyu biçiminde bir girişe sahiptir. Kabir odasına dromos yoluyla ulaşılır ve genellikle tek odalı olarak yapılmışlardır.

Belirli başlı kaya oyulan oda mezarlar ise genellikle tek veya çok odalı olarak inşa edilmiştir. Bu tür mezarlar, mezarı gizlemek ve tanrısal bir mekan oluşturmak amacıyla yapılmıştır. Genellikle kayaların en güzel görünen noktalarına anıtsal nitelikte oyularak yapılmıştır ve bu özellik Urartu sanatıyla özdeşleştirilmiştir. Oda mezarlarda ölüler genellikle şekiller üstüne konulmuş veya taştan, bronzdan lahitlere yerleştirilmiştir.

Kremasyon yapılan mezarlar ise Urartu'da yaygın bir gelenek olup taş sandıklar ve oda mezarlarda urneler içine konularak kremasyon gömüler yapılmıştır. Bu dönemde kremasyon daha çok kullanılmış ve halk müziğine göre şekillenmiştir.