Diyarbakır

[Admin]

Diyarbakır, Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan, tarihi, kültürel zenginlikleri ve kendine has mutfağı ile tanınan bir şehirdir. Mezopotamya’nın kalbinde yer alan bu kadim şehir, binlerce yıllık geçmişi ve UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan yapılarıyla dikkat çeker.

---

Genel Bilgiler​

• Bölge: Güneydoğu Anadolu Bölgesi
• Yüzölçümü: 15,168 km²
• Nüfus: Yaklaşık 1,8 milyon (2023 verileri)
• Komşu İller: Şanlıurfa, Mardin, Batman, Muş, Bingöl, Elazığ, Malatya, Adıyaman
• İklim: Karasal iklim hâkimdir. Yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk geçer.

---

Tarihi ve Kültürel Özellikler​

1. Tarihçesi:
   
   • Diyarbakır, Mezopotamya’nın en eski yerleşim yerlerinden biridir.
   • Hititler, Asurlar, Urartular, Persler, Romalılar, Bizanslılar, Emeviler, Abbasiler, Selçuklular ve Osmanlılar gibi birçok medeniyetin egemenliği altına girmiştir.
   • Eski adı Amid olan şehir, "karpuz" anlamına gelen "Di-yer-bekir" adını Osmanlı döneminde almıştır.
2. UNESCO Dünya Mirası:
   
   • Diyarbakır Surları ve Hevsel Bahçeleri, 2015 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alınmıştır.

---

Gezilecek Yerler​

1. Diyarbakır Surları:
   
   • Dünyanın en uzun ve en sağlam surlarından biridir. 5,5 kilometre uzunluğundaki bu surlar, Çin Seddi’nden sonra dünyanın en büyük surları arasında yer alır.
   • Surlarda yer alan Dağ Kapı, Urfa Kapı, Mardin Kapı ve Yeni Kapı tarihi dokuyu yansıtır.
2. Hevsel Bahçeleri:
   
   • Dicle Nehri kıyısında yer alan, Diyarbakır'ın tarım ve doğa alanı olarak bilinen bir bölgedir. 8 bin yıllık geçmişiyle şehir için önemli bir yaşam kaynağıdır.
3. Ulu Camii:
   
   • Anadolu’nun en eski camilerinden biri olan Ulu Camii, İslamiyet’in önemli yapılarından biridir. Taş işçiliği ve mimarisiyle büyüleyicidir.
4. Dört Ayaklı Minare:
   
   • Şehrin simgelerinden biri olan bu minare, Şeyh Mutahhar Camii’nin bir parçasıdır. Halk arasında dilek tutup minarenin altından geçme geleneği vardır.
5. Cahit Sıtkı Tarancı Evi:
   
   • Ünlü şair Cahit Sıtkı Tarancı’nın doğduğu bu ev, Diyarbakır’ın geleneksel taş mimarisinin örneklerindendir.
6. On Gözlü Köprü (Dicle Köprüsü):
   
   • Dicle Nehri üzerinde yer alan bu köprü, Diyarbakır’ın simgelerinden biridir. Tarihi dokusu ve çevresindeki doğal güzellikler ziyaretçileri büyüler.
7. Zerzevan Kalesi:
   
   • Antik Roma döneminden kalma bu kale, Mitras Tapınağı ile ünlüdür ve astronomi meraklıları için bir cazibe merkezidir.
8. Deliller Hanı:
   
   • 16. yüzyılda inşa edilen bu han, geçmişte hacı adaylarının konaklama yeri olarak kullanılmıştır. Günümüzde otel olarak hizmet vermektedir.

---

Diyarbakır Mutfağı​

Diyarbakır mutfağı, Mezopotamya’nın zengin kültürel birikimini yansıtır. Baharatların ve lezzetli et yemeklerinin yoğun olduğu mutfakta, şu yemekler ön plana çıkar:

1. Diyarbakır Karpuzu: Şehrin sembolü olan karpuz, büyük boyutları ve tatlılığıyla ünlüdür.
2. Ciğer Kebabı: Sabah kahvaltısında bile tüketilen ciğer kebabı, Diyarbakır’ın en meşhur yemeklerinden biridir.
3. Kaburga Dolması: Baharatlı pilavla doldurulan kuzu kaburgası, özel günlerin vazgeçilmez yemeğidir.
4. Meftune: Et, patlıcan ve sumak ekşisiyle yapılan bir tür güveç yemeğidir.
5. Buranı: Yoğurtlu ve etli bir yemektir.
6. Lebeni: Soğuk yoğurt çorbası olarak bilinir.
7. Kadayıf: İnce tel kadayıf ile yapılan, bol fıstıklı ve şerbetli bir tatlıdır.
8. Hıllorik: Bulgur ve kıyma ile yapılan köfte türüdür.

---

Doğal Güzellikler​

1. Karacadağ Kayak Merkezi:
   
   • Kış sporlarına uygun olan bu bölge, Diyarbakır’a yakın bir mesafededir.
2. Çayönü Höyüğü:
   
   • İnsanlık tarihinin ilk köylerinden biri olarak bilinir. Arkeolojik açıdan büyük öneme sahiptir.

---

Festivaller ve Etkinlikler​

1. Sur Kültür Yolu Festivali:
   • Kültürel ve sanatsal etkinliklerin düzenlendiği büyük bir festivaldir.
2. Uluslararası Karacadağ Kervansarayı Festivali:
   • Geleneksel müzik, dans ve el sanatları etkinlikleri yapılır.
3. Karpuz Festivali:
   • Diyarbakır karpuzunun tanıtıldığı bir etkinliktir.

---

Ulaşım​

1. Karayolu: Türkiye’nin birçok ilinden otobüsle ulaşım mümkündür.
2. Havayolu: Diyarbakır Havalimanı, iç ve dış hat uçuşlarına hizmet verir.
3. Demiryolu: Güney Kurtalan Ekspresi ile Diyarbakır’a trenle ulaşım sağlanabilir.

---

Diyarbakır, tarihi dokusu, zengin kültürü ve eşsiz lezzetleriyle her ziyaretçide unutulmaz izler bırakan bir şehirdir.