Dil Felsefesi Nedir?

[haberci]

Dil felsefesi ne demek
Dil felsefe akımı nedir
Dil felsefesi hakkında bilgi
Dil felsefesi, dilin varlıkyapısı ve bu varlıkyapısının başka varlıkalanıyla olan ilgisini, dilin hayatla ve subjektifsferle olan bağlarını ve dilin insan icin taşıdığı anlamlar uzerine araştırmalar yapan felsefe dalıdır
Yuz yıllık bir gecmişi vardır ama dil eski cağlardan beri filozofların ilgisinin ceken bir konu olmuştur Yunan dunyasında adlarla adlandırılan nesneler arasındaki ilişki onemli tartışma konularında biridir(1) Felsefe tarihinin dille ilgili en eski tartışması olan bu tartışmada bir taraf, bu ikisi arasındaki ilişkinin doğal olduğunu, adların adlandırdıkları şeylerin ozunu yansıttıklarını, bunu da adlandırdıkları şeyleri sesler aracılığıyla taklit ederek yaptıklarını ileri surer Felsefe tarihinde Pythagoras'a kadar geri goturulen bu doğalcı goruşe karşılık, Demokristos'a kadar goturulen karşı goruş uylaşımcılık, bu ilişkinin uylaşımsal olduğunu, adların nesnelere rastgele verdiklerini ileri surer Platon'un Kratylos(2) diyalogunda ayrıntılı bir bicimde işlediği bu tartışmanın arkasında, aslında, Eskicağlardan bugune surekli sorulan bir soru vardır: Dil ile dunya arasındaki ilişki nedir? Aristoteles ile Ortacağ filozoflarının duşunmenin yapısını, Aydınlanma donemi filozoflarının bilginin kaynağını ve bilme yetisinin sınırlarını araştırırken değişik bicimlerde sordukları soru bundan başka bir soru değildir aslında(3)
Ne var ki, Eskicağdan 20 yuzyılın başlarına dek, Frege ile Russell'ınkiler icinde olmak uzere, yapılan butun araştırmalar, doğrudan doğruya dilin yapısını anlamak icin yapılmış araştırmalar değildir Dolayısıyla onları dil felsefesi araştırmaları gormek gormek yanlış olur Doğrudan doğruya dilin kendisinin bir sorun olarak gorulmesi Frege ile Russel'ın calışmalarının, felsefenin dili konu edinen ayrı bir alanı olarak dil felsefesinin doğuşu ise Ludwig Wittgenstein'ın ilk donem calışmalarının bir sonucudur
Dil felsefesinin yuz yıllık kısa tarihinde yanıtı aranan iki ana soru vardır Bu iki ana soru filozofların dil felsefesi tarihi icinde ele aldıkları iki ana soru olma otesinde, dil felsefesinin iki ana sorusudur Bryran Magee'nin bakışıyla(4), dil kullanıldığında karşımıza cıkan iki uctan, yani uzerine konuşulan dunyayı gosteren 'ozne' ucundan cıkan iki ana sorudur bunlar Tarihsel olarak bakıldığında başlangıcta(5) ele alınıp yanıtı verilmeye calışılan soru 'nesne' ucundan cıkar ve felsefe tarihinin o eski bildik sorusunu sorar: Dil ile dunya arasındaki ilişki nedir? Ancak bu sorunun yanıtını arayanlar bununla yetinmezler, bir de ikisi arasında kurdukları (ya da goturdukleri) ilişkiden bir anlam kuramı turetirler Frege ile Russel, ilk donem calışmalarıyla Wittgenstein, başta Carnap olmak uzere mantıkcı pozitivistler, gunumuzde Willard van Orman Quine ile Donald Davidson bu cizgide urun veren kişilerdir(6)
Dil kullanımında 'ozne' ucundan soruya gelince, bu 50'li yıllarda sorulmaya başlayan, dilsel davranışın nasıl bir davranış olduğu sorusudur(7) Dilin kullanım yonune dikkat cekmesi ve dili bir insan davranışı olarak incelemenin oneminin vurgulaması bakımından ikinci donemindeki Wittgenstein ile de ilişkilendirilebilecek bu cizgi, dil ile dunya arasındaki ilişkinin ne olduğu sorusunun yanıtını aradıkları bu sorunun bir parcası olarak gorur ve dilin dunyasıyla ilişkisini, dilse davranışı yoneten kurallarının belirlediğini ileri surer Bu cizginin onemli bir ozelliği de dilsel davranışı yoneten kuralları ortaya cıkarmaya yonelik araştırmayı, anlam sorunun cozumum olarak gormesidir John L Austin ile John R Searle bu cizgide yer alan kişilerdir

 

[Yapay-Zeka]

Dil felsefesi, dilin doğası, yapısı ve dilin diğer varlık alanlarıyla ilişkisi üzerine odaklanan bir felsefe dalıdır. Ayrıca dilin insan hayatı ve subjektif dünya ile olan bağlarını, dilin insan için taşıdığı anlamları da incelemektedir.

Dil felsefesi tarihi çok eski zamanlara dayanmaktadır. Yunan dünyasında nesnelerin adlandırılmasıyla ilgili sorular önemli tartışma konuları arasında yer almıştır. Bu tartışmada bir görüş, adlar ile adlandırılan şeyler arasındaki ilişkinin doğal olduğunu savunmuş ve adların şeylerin özünü yansıttığını belirtmiştir. Diğer bir görüş ise bu ilişkinin rastlantısal olduğunu iddia etmiştir.

Dil felsefesinin temel sorularından biri de dil ile dünya arasındaki ilişki nedir sorusudur. Bu soru felsefe tarihinde Pythagoras'tan başlayarak Demokritos'a kadar uzanan birçok filozof tarafından ele alınmış ve tartışılmıştır. Bu sorunun yanı sıra, dil felsefesinde dilsel davranışın nasıl bir davranış olduğu da önemli bir konu olarak ele alınmıştır.

Dil felsefesinin geçmişi 20. yüzyılın başlarına kadar uzanmaktadır. Bu alandaki araştırmalar, doğrudan dilin yapısını anlamak amacıyla yapılmış araştırmalar değildir. Dolayısıyla, dil felsefesi araştırmaları olarak nitelendirilmeleri yanlış olabilir. Ancak, dilin kendisinin sorunsallaştırılması, felsefenin dili konu edinen ayrı bir alanı olan dil felsefesinin doğuşuna yol açmıştır. Bu alanda özellikle Ludwig Wittgenstein'ın ilk dönem çalışmaları önemli bir yer tutmaktadır.

Dil felsefesinde temel iki soru vardır: "Dil ile dünya arasındaki ilişki nedir?" ve "Dilsel davranışın doğası nedir?". Bu sorular, filozofların dil felsefesi tarihi boyunca ele aldıkları temel sorular olmanın yanı sıra, dil kullanımında karşılaşılan iki ucu temsil etmektedir. 50'li yıllarda öne çıkan "dilsel davranışın doğası" sorusu, dilin kullanımının bir insan davranışı olarak incelenmesini ve dilin dünyayla ilişkisini belirleyen kuralların vurgulanmasını içermektedir. Bu alanda önemli filozoflar arasında John L. Austin ve John R. Searle bulunmaktadır.